Gantz-azido asegabe

Gantz-azido asegabeak^[1] kate luzeko azido karboxilikoak dira, karbono atomoen artean lotura bikoitz bat edo gehiago dituztenak.^[2]

Egitura kimikoa

Gantz-azidoak erreserbako lipidoen eta mintz lipidoen osagaiak dira. Oro har, gantz-azido naturalak kate linealekoak izaten dira, eta karbono-atomo pare bat izaten dute (C16, C18, etab.). Aseak badira, ez daramate lotura bikoitzik kate karbonatuan. Aldiz, gantz-azido insaturatuek C=C lotura bikoitzak dituzte eta asegabetza bat edo gehiago izan ditzakete. Lotura bikoitzak, oro har, metileno talde batek banatzen ditu (-CH 2-), beraz, ez dira konjugatuak. Oro har, CIS konfigurazioan daude, hau da, ondoko C-ko atomoak alde berera orientatuta daude eta, horrela, bikoizketa bat sortzen dute hidrokarburoaren katean. Asetzearen posizioa (lotura bikoitza) batzuetan omega greziar letrarekin eta zenbaki batekin adierazten da: omega-3, omega-5, omega-6. Zenbakiak, asetzea zein loturan dagoen adierazten du, katearen amaieratik kontatuz (omega, alfabeto greziarraren azken letra da, eta, beraz, amaieratik kontatzen hasi behar dela adierazten du).

Osasuna

Gantz-azido asegabeak funtsezkoak dira gure gorputzak behar bezala funtzionatzeko, eta elikagaiekin nahikoa kantitatetan eman behar dira. Gaixotasun koronarioekin eta odoleko kolesterol kontzentrazio handiarekin lotzen da.

Adibideak

Hona hemen gantz-azido asegabe nagusienetariko batzuk:

• Azido oleiko (azido delta-9-oktadezenoiko); C₁₇H₃₃COOH; gantz natural gehienetan agertzen dena;
• Azido palmitoleiko (azido delta-9-cis-hexadezenoiko); C₁₅H₂₉COOH; esne-, animali eta zenbait landare-gantzetan agertzen dena;
• Azido vazeniko (azido zis-delta-11-oktadezenoiko);
• Azido linoleiko (azido oktadekadienoiko); C₁₇H₃₁COOH; liho-olioan agertzen dena;
• Azido linoleniko (azido oktadekatrienoiko); C₁₇H₂₉COOH; liho-olioan agertzen dena.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q2250497
• Multimedia: Unsaturated fatty acids / Q2250497