Mitxoleta

Artikulu hau loreari buruzkoa da; animalia gaitzat duena beste hau da: «tximeleta»
Mitxoleta
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaRanunculales
FamiliaPapaveraceae
GeneroaPapaver
Espeziea Papaver rhoeas
L.

Mitxoleta (Papaver rhoeas) landare mota bat da, gorri biziko lorea duena. Zelai eta bide bazterretan agertzen da batez ere, apiriletik aurrera, sarritan gari edo garagar zelai osoak estaliz. Jatorri ezezagunekoa da, baina Europa hegoaldekotzat eta Afrika iparraldekotzat jotzen da gehienetan, eskualde horietan antzinatik ezagutzen baita. Kontuan hartu behar da nekazaritza Mediterraneo inguruan garatu izan dela aspalditik, eta horri lotuta agertu izan dela beti ere mitxoleta.

Inpresionistek inspirazio iturri izan dituzte mitxoletaz beteriko zelaiak, batez ere Claude Monet margolariak. Gainera, sinbolismo handiko lorea da. Egun, Erresuma Batuan zenbait pertsonak paparrean daramate jantzita, oroimeneko mitxoleta bihurtuta (poppy), gerran hildako militarren omenez.

Ezaugarriak

Mitxoleta lorea
Mitxoletak galsoroan, Muruzabal

Mitxoleta urteko landarea da, itxura hauskorrekoa. Zurtoina adarkadura gutxikoa da, fina eta ilez estalia, nahiko luzea hazten den zelaietako zerealak baino gorago irten ahal izateko. Moztean, gai likatsu esnekara jariatzen du, Papaver generoko beste espezieek bezala.

Hostoak txandakatuak ditu. Loreek lau petalo dituzte, apur bat zimurtuak eta ertzetan elkar estaltzen dutenak.

Erabilerak

Papaver generoko landare guztiak bezala, mitxoletak eragin narkotikoak izan ditzake, dituen alkaloideak direla-eta. Fitoterapian lehortutako hostoak erabiltzen dira, batez ere infusioak egiteko. Eragin lasaigarria du helduengan, baina are gehiago haurrengan.

Batzuetan, hazi lehorrak ogi mota bereziak egiteko erabiltzen dira.

Batzuetan, hosto edo petalo lehorrak kanabisaren ordezko gisa erabiltzen dira. Hala ere, erabilera hau ez dago oso hedatua.

Ikus, gainera

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q130201
  • Commonscat Multimedia: Papaver rhoeas / Q130201
  • Wikispecies Espezieak: Papaver rhoeas

  • Identifikadoreak
  • GND: 4331338-3
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • GEA: 930
  • Britannica: url
  • Datu taxonomikoak
  • BOLD: 179747
  • African Plant DB: 23676
  • BioLib: 3504
  • Catalogue of Life: 203835
  • Dyntaxa: 222878
  • EOL: 596241
  • Fl. China: 200009166
  • GBIF: 2888443
  • GRIN: https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=26703
  • IPNI: 306058-2
  • ITIS: 18893
  • NCBI: 33128
  • PlantList: kew-2561554
  • W3TROPICOS: 24000139
  • USDA Plants: PARH2
  • VASCAN: 7125
  • uBio: 447992
  • Kimikako identifikadoreak
  • UNII: 9UBF401EYA
  • Wd Datuak: Q130201
  • Commonscat Multimedia: Papaver rhoeas / Q130201
  • Wikispecies Espezieak: Papaver rhoeas
  • i
  • e
  • a
Usain-belarrak
Albaka • Apio • Apoperrexil • Astaizpiliku • Baratxuri • Ereinotz • Erromero • Ezkai • Labanda • Mandaperrexila • Mendaro • Mihilu • Oregano • Perrexil • Porru • Salbia sendakari • Sarpoil • Tipula • Tipulatx • Tipuleta • Tipulin • Zainzuri
Espeziak
Ailorbe • Aingeru-belar landatu • Alpinia • Anis • Azafrai • Azitrai • Banilla • Binagrera • Errefau min • Erregaliz • Ezamihilu • Garraiska • Iltze • Intxaur muskatu • Ipuru • Isipu-belar • Jengibre • Kanela • Kardamomo • Kartamo • Kumino • Kurkuma • Legeltxor • Malba • Martorri • Menda • Mendafin • Mendi-apio • Mirra • Mirto • Mitxoleta • Piperbeltz • Pipermin • Piperrauts • Sesamo • Tamarindo • Txikoria-belar • Txarpoil • Txinatar anis • Usagari • Ziape • Ziape beltz • Zumake
Espezia-nahasketa
Adobo • Baharat • Berbere • Cajun • Curry • Dukkah • Garam masala • Mitmita • Panch phoron • Ras el hanout • Shichimi • Tabil • Za'atar
Ongailuak
Gomashio • Harissa • Karashi • Tabasko • Tahini • Worcestershire saltsa • Wasabi • Ziape