Miguel Ángel Asturias

Miguel Ángel Asturias

Irudi gehiago
Guatemalako Kongresuko kidea


ambassador of Guatemala to El Salvador (en) Itzuli


ambassador of Guatemala to Mexico (en) Itzuli



Epaimahaiko presidentea Cannesko Zinemaldian


← Luchino Visconti - Michèle Morgan →
ambassador of Guatemala to France (en) Itzuli

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMiguel Ángel Tejada Peñuela
JaiotzaGuatemalako Hiria, 1899ko urriaren 19a
Herrialdea Guatemala
HeriotzaMadril, 1974ko ekainaren 10a (74 urte)
Hobiratze lekuaPère Lachaise hilerria
Grave of Miguel Ángel Asturias (en) Itzuli
Familia
Ezkontidea(k)Clemencia Amado (en) Itzuli
Blanca Mora y Araujo (en) Itzuli
Seme-alabak
ikusi
  • Rodrigo Asturias (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaParisko Unibertsitatea
Guatemalako San Carlos Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakpoeta, idazlea, diplomazialaria, kazetaria, politikaria eta legelari-poeta
Lan nabarmenak
ikusi
  • Leyendas de Guatemala (en) Itzuli
    Mulata de tal (en) Itzuli
Jasotako sariak
ikusi
  • Literaturako Nobel Saria  (1967)
    Augusto César Sandinoren ordena Augusto César Sandinoren ordena
    Yucatán domina
    Bakearen Lenin Saria
KidetzaGeneración del 20 (en) Itzuli
Geographical and Historical Academy of Guatemala (en) Itzuli
Mugimenduasurrealismoa
errealismo magikoa
Genero artistikoaeleberria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa
IMDB: nm1131854 Discogs: 3324475 Find a Grave: 7737 Edit the value on Wikidata

Miguel Ángel Asturias Rosales (Guatemalako Hiria, 1899ko urriaren 19a - Madril, Espainia, 1974ko ekainaren 9a) guatemalar idazlea izan zen. Ipuinak eta eleberriak idatzi zituen batez ere, errealismo magikoa izeneko korrontearen barruan. Hombres de maíz da haren libururik ezagunena. 1967an Literaturako Nobel Saria eskuratu zuen, eta hori lortu zuen lehenengo guatemalarra izan zen. Bere omenez, Guatemalako Literatur Sariak Asturiasen izena darama.

Bizitza eta lanak

Urte batez medikuntza ikasten ibili ondoren, baina 1923an zuzenbidea amaitu zuen. Ondoren Parisa aldatu, eta Sorbonne Unibertsitatean antropologia ikasi zuen[1]. Hiri horretan surrealistekin harremanetan jarri zen, eta 1923-1926 bitartean Erdialdeko Amerikako erlijio eta kulturei buruzko ikasketak egin zituen; ikasketa horien emaitza, Leyendas de Guatemala (1930) idatzi zuen. Kargu diplomatikoak izan zituen 1946tik 1954ra bitartean, eta gero Argentinan bizi izan zen zenbait urtez.

El señor Presidente (1946) izan zen bere lehen eleberri luzea, Manuel Estrada Cabreraren diktaduraren inguruan. Abertzaletasuna, maien mundu mitologikoa eta bere garaiko Guatemalako gizartearen errealitatea nahasirik ageri dira Hombres de maíz (1949) izenburuko eleberrian. Helburu sozialak eta politikoak nagusi dira beste zenbait lanetan, hala nola, Viento fuerte (1950), El papa verde (1954) eta Los ojos de los enterrados (1955) eleberriek osatzen duten trilogian; hiru horietan kolonialismo ekonomikoak ekarritako gaitzak salatzen ditu. Beste obra batzuk: Weekend en Guatemala (1956), Mulata de tal (1963). Poesia ere landu zuen, inspirazioa bere herrialdeko gaietatik hartuz: Sien de alondra (1949), Ejercicios poéticos en forma de soneto sobre temas de Horacio (1951), Torotumbo (1966).

1966an Parisen Guatemalako enbaxadore zela, Lenin Bake Saria jaso zuen, eta hurrengo urtean, 1967an, Literaturako Nobel Saria.

Idazlanak

  • Leyendas de Guatemala, 1930;
  • El señor Presidente, 1946;
  • Hombres de maíz, 1949;
  • Viento fuerte, 1950;
  • El Papa verde, 1954;
  • Los ojos de los enterrados, 1960;
  • El alhajadito, 1961;
  • El espejo de Lida Sal, 1967;
  • Mulata de tal, 1963;
  • Malandrón, 1969;
  • Viernes de Dolores, 1972.

Ikus, gainera

Erreferentziak

  • Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
  1. ↑ José ELÍAS: Guatemala ‘olvida’ a Miguel Ángel Asturias Cultura.elpais.com

Kanpo estekak

  • Euskarari ekarriak: Miguel Angel Asturias Ekarriak.armiarma.eus
  • Miguel Angel Asturias Literaturaguatemalteca.org
Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q75603
  • Commonscat Multimedia: Miguel Ángel Asturias / Q75603
  • Identifikadoreak
  • WorldCat
  • VIAF: 46756659
  • ISNI: 0000000121308942
  • BNE: XX825360
  • BNF: 11889334n (data)
  • BNC: 000035056
  • GND: 118504797
  • LCCN: n79084755
  • NDL: 00431856
  • NKC: jn19990000297
  • NLA: 35009707
  • CiNii: DA00047139
  • SNAC: w64x7j87
  • SUDOC: 02669378X
  • BIBSYS: 90142356
  • UB: a1102798
  • ICCU: RAVV016833
  • Open Library: OL82868A
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Lur: 00577/eu_a_5777/a5777
  • Britannica: url
  • Bilduma digitalak
  • BVMC: 8466
  • Persée: 582955
  • Wd Datuak: Q75603
  • Commonscat Multimedia: Miguel Ángel Asturias / Q75603


  • i
  • e
  • a
1901–1925
Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950
Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975
Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000
Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun
V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023)
1: Ez zuten eman