Henri Bergson

Henri Bergson
Irudi gehiago
International Committee on Intellectual Cooperation (en) presidentea 1922 - 1925 - Hendrik Lorentz → 13. seat 7 of the Académie française (en) 1914ko otsailaren 12a - 1941eko urtarrilaren 3a ← Émile Ollivier - Édouard Le Roy (en) →
Bizitza
Jaiotza	Paris, 1859ko urriaren 18a
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Paris, 1941eko urtarrilaren 4a (81 urte)
Hobiratze lekua	Cemetery of Garches (en)
Heriotza modua	: bronkitisa
Familia
Aita	Michał Bergson
Ezkontidea(k)	Louise Neuberger (en)
Anai-arrebak	ikusi Moina Mathers (en)
Hezkuntza
Heziketa	Lycée Condorcet (en) École normale supérieure Parisko Unibertsitatea
Hezkuntza-maila	doktoretza
Hizkuntzak	frantsesa
Irakaslea(k)	Émile Boutroux Félix Ravaisson-Mollien (en)
Ikaslea(k)	ikusi Gabriel Marcel Émile Bréhier Louis Lavelle Albert Thibaudet (en) Marcel Proust Joseph Baruzi (en)
Jarduerak
Jarduerak	filosofoa, katedraduna, soziologoa eta idazlea
Enplegatzailea(k)	lycée David d'Angers (en) Collège de France  (1900 -  1904)
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria  (1927) Ohorezko Legioko gurutze handia Concours général Fellow of the American Academy of Arts and Sciences Honorary Doctorate from the National Autonomous University of Mexico  (1924) Honorary doctor of the University of Oxford honorary doctorate from the University of Cambridge
Influentziak	Zenon Eleakoa, Platon, Aristoteles, Plotino, René Descartes, Baruch Spinoza, Gottfried Wilhelm Leibniz, George Berkeley, David Hume, Immanuel Kant, Claude Bernard, Jules Lachelier (en) , Félix Ravaisson-Mollien (en) , Herbert Spencer, Charles Darwin, Albert Einstein, Blaise Pascal, Søren Kierkegaard, Arthur Schopenhauer, Georg Simmel eta Gottlob Frege
Kidetza	Frantses Akademia Suediako Zientzien Errege Akademia Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Académie des sciences morales et politiques Linzeen Akademia Accademia delle Scienze di Torino
Mugimendua	Filosofia kontinentala
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	judaismoa

Henri Bergson (Paris, 1859ko urriaren 18a - Paris, 1941eko urtarrilaren 4a) frantziar filosofoa izan zen.

Biografia

Poloniako judua zuen aita, eta ama Irlandakoa. Londresen bizi izan zen bederatzi urte bete arte, eta gero Parisen kokatu zen. Hainbat institututan irakatsi ondoren, Collège de France delakoan filosofiako katedradun egon zen (1904-1914). Filosofia-lan ugari utzi du, horien artean: Essai sur les données immédiates de la conscience (1889), doktoretza-tesia; Matière et Mémoire (1896); Le Rire (1900); L´Évolution créatrice (1907); L´Énergie Spirituelle (1919); Durée et Simultanéité (1922); Les Deux Sources de la morale et de la réligion (1932); La Pensée et le Mouvant (1934). Intelektualismo formalistaren kontrakoa zen; Kant eta neokantismoa ez zituen onartzen. Positibismo zientifiko eta materialista ukatuz, Bergsonen filosofia espiritualista eta bitalistak kontzientziaren datuak hartzen ditu oinarritzat. Intuizioak iraute hutsarekin jartzen gaitu ados (eta ez bizitza praktikoa egituratzen den denbora eta espazio kuantitatiboarekin), eta bizitzaren eta izpirituaren mugimendu libre eta sortzailearekin batzen gaitu. Esperientziaren fenomenologia, kontzientziaren psikologia, filosofia horrek pentsatzeko eta hautemateko ohiko molde batzuk alde batera utz ditzan eskatzen dio adimenari. Bergsonen filosofiak arrakasta lortu zuen Bigarren Mundu Gerra aurretik, eta idazle eta filosofo anitzek izan zuten haren eragina, Charles Péguyk eta Marcel Proustek, adibidez. Académie Françaiseko kidea izan zen. 1927an Literaturako Nobel Saria eman zioten.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q42156
• Multimedia: Henri Bergson / Q42156