Imre Nagy

Imre Nagy
Irudi gehiago
Hungariako Kanpo Harremanetarako ministroa 1956ko azaroaren 2a - 1956ko azaroaren 4a ← Imre Horváth (en) - Imre Horváth (en) → Hungariako lehen ministro 1956ko urriaren 24a - 1956ko azaroaren 4a ← András Hegedüs (en) - János Kádár → Hungariako lehen ministro 1953ko uztailaren 4a - 1955eko apirilaren 18a ← Mátyás Rákosi - András Hegedüs (en) → Hungariako Biltzar Nazionaleko kidea 1948 - 1955eko apirila Hautetsia: 1949-1953 legislative term (en) , 1953-1958 legislative term (en) Hungariako Biltzar Nazionaleko kidea 1945eko azaroaren 4a - 1948 Hautetsia: 1945-1947 legislative term (en) , 1947-1949 legislative term (en) member of the Provisional National Assembly (en) 1944ko abenduaren 18a - 1945eko azaroaren 3a
Bizitza
Jaiotza	Kaposvár, 1896ko ekainaren 7a
Herrialdea	Hungaria
Lehen hizkuntza	hungariera
Heriotza	Budapest, 1958ko ekainaren 16a (62 urte)
Hobiratze lekua	New Public Cemetery, Budapest (en)
Heriotza modua	heriotza zigorra: urkatzea
Familia
Ezkontidea(k)	Mária Égető (en)
Seme-alabak	ikusi Erzsébet Nagy (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	hungariera errusiera alemana ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, diplomazialaria eta ekonomialaria
Lantokia(k)	Budapest
Kidetza	Hungariako Zientzien Akademia
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Lehen Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Hungariako Alderdi Komunista Hungariako Alderdi Komunista Hungarian Working People's Party (en) Hungariako Langile Alderdi Sozialista Hungarian Social Democratic Party (en) Russian Social Democratic Labour Party (bolshevik) (en) Sobietar Batasuneko Alderdi Komunista

Imre Nagy (Kaposvár, 1896ko ekainaren 7a - Budapest, 1958ko ekainaren 16a) Hungariako politikaria izan zen. 1953-1955 bitartean eta 1956ko Hungariako Iraultzaren ondoan Hungariako lehen ministroa izan zen. 1956ko azaroan, sobietar tropek kargutik kendu zuten. Bi urte geroago epaitu eta hil zuten. Hungariako heroi nazionaltzat hartzen da.

Bizitza

Jatorriz nekazaria zen, kalbinista, lurjabe handien eta katolikoen aurkakoa. Béla Kunen gobernu iraultzailean parte hartu izanagatik preso egon zen, 1927tik 1930era. Ondoren Sobietar Batasunean 14 urte (1930-1944) eman zituen. Hungariako Alderdi Komunistan sartu eta nekazaritzako aholkularia izan zen. Bigarren Mundu Gerra bukatzean Hungariara itzuli zen eta 1944an eta 1945ean Nekazaritza ministroa izan zen. Bitarte horretan egin zen nekazaritza erreforma. Hurrengo urtean Barne Arazoetako ministroa izan zen.

Lurjabe txikiei zeukatena uztearen alde agertu zen 1946an, erabateko kolektibizazioaren aurka 1947an, eta László Rajk gobernutik botatzearen kontra 1948an. Aginpidetik kanpora eta alderdian baztertua egon ondoren, 1953an, Georgi Malenkovek hala eskatuta, Lehen Ministro egin zuten. 1956an, Malenkov Sobietar Batasuneko gobernutik kendu zutenean, inolako kargurik gabe utzi zuten Rakosik eta Gerők. 1956an bertan, Budapesteko matxinadaren ondoren, gobernuko buru egin zuten berriro, baina Sobietar Batasuneko gudarosteak sartu ziren Hungarian eta atzerrira alde egin zuen, aurrena Jugoslaviara eta gero Errumaniara. Handik ekarri, saldukeriaz akusaturik epaitu eta hil zuten 1958an.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Imre Nagy

• i
• e
• a

Gerra Hotza

Herrialdeak

 Ameriketako Estatu Batuak  •  Erresuma Batua  •  Israel  •  Frantzia  •  Mendebaldeko Alemania  •  Hego Korea
 Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna  •  Ekialdeko Alemania  •  Txinako Herri Errepublika  •  Vietnam  •  Ipar Korea  •  Kuba

Gertakizunak

1945-49: Jaltako Batzarra  • Potsdamgo Batzarra  • Irango krisialdia  • Txinako Gerra Zibila  • Truman doktrina  • Greziako Gerra Zibila  • Marshall Plana  • Berlingo Blokeoa
1950-59: Koreako Gerra  • 1953ko ekainaren 17ko matxinada  • Hungariako Iraultza  • Suezko Gerra  • Vietnamgo gerra
1960-69: Sino-sobietar zisma  • U-2ren krisia  • Guatemalako Gerra Zibila  • Cochinos Badiako Inbasioa  • Kubako Krisialdia  • Berlingo harresia  • Pragako Udaberria  • SALT I  • Ekintza Egitasmoa  • Nigeriako Gerra Zibila
1970-79: SALT II  • Angolako Gerra Zibila  • Afganistango sobietar inbasioa
1980-89: Defentsa Estrategikorako Ekimena  • Grenadako inbasioa  • Solidarność  • Glasnost  • Perestroika  • Berlingo harresiaren gainbehera  • Belusezko Iraultza  • Errumaniako Iraultza
1990: Sobietar Batasunaren desegitea  • Alemaniaren birbateratzea

Protagonistak

NATO  • Varsoviako Ituna
AEBetako presidenteak: Truman  • Eisenhower  • Kennedy  • Johnson  • Nixon  • Ford  • Carter  • Reagan  • Bush
SESBeko buruak: Stalin  • Malenkov  • Khrustxev  • Brezhnev  • Andropov  • Txernenko  • Gorbatxov
Europako agintari nagusiak: Winston Churchill  • Charles de Gaulle  • Josip Broz Tito  • Imre Nagy  • Willy Brandt  • Nicolae Ceauşescu  • Alexander Dubček  • Todor Zhivkov  • Erich Honecker
Joan Paulo II.a  • Margaret Thatcher  • Lech Wałęsa
Amerikako eta Asiako agintari nagusiak: Mao Zedong  • Chiang Kai-shek  • Kim Il-sung  • Ho Chi Minh  • Fidel Castro  • Che Guevara

Erlazionatutako
artikuluak

Altzairuzko Oihala  • Lerrokatu gabeko herrialdeen mugimendua  • Armamentu lehia  • Arma nuklearra  • Espazioaren lehia  • McCarthyismo  • Beldur Gorria  • Espioitza  • Ostpolitik  • CIA  • KGB  • Stasi  • Arabo–israeldar gatazka  • Ekialdeko Blokea