Mallorcako zaldi

Mallorcako zaldia
Zaldi arraza
Espeziea	Equus ferus caballus
Jatorria	Katalan Herriak

Mallorcako zaldia, (katalanez: Cavall mallorquí)", Katalan Herrietako Mallorca uharteko bertako zaldi arraza bat da^[1]. Tamainagatik ponien sailkapen taldean ozta ozta sartzen da, baina argitalpen ezberdinek ponitzat jotzen dute arraza. Zenbait abereek hala ere 152 cmko muga gainditzen dute arren kasuan eta 148 behorretan (ponien tamainaren barnean beraz).

Zaldi mota honen ezaugarriak 1985. zehaztuak izan ziren "Patronato para las Razas Autóctonas de Mallorca" (Mallorkako Bertako Arrazen Patronatua) delako erakundearen aldetik.

Hainbat adituek urtetan Mallorcako eta Menorcako zaldi arrazak arraza berberatzat jo badute ere, esate baterako Bretainia Handian^[2], egun argi dago arraza ezberdinak direla.

Mallorcako zaldia galtzeko zorian dagoen arraza bezala agertzen da "Catálogo Oficial de Razas de Ganado de España" delako Espainiako Gobernuaren katalogoan^[3]. FAO erakundearen sailkapenean ere egoera berberan agertzen zen 2007. urtean^[4].

Arrazaren historia

Mallorcako zaldiaren jatorrian Iberiar Penintsulako hegoaldeko arrazak daude, nahiz eta zenbait adituek Kantauriar Erlaitzaren aldeko bertako poni arrazekiko antzekotasuna azpimarratzen dute ere. Pottoka, Asturkoia, Lautzako zaldia...bereziki tamaina, itxura, ilaia eta kolore ilunak hartzen dituzte antzeko ezaugarritzat. Dena den, genetikak argi utzi du bere seniderik hurbilenak egun desagerturik dagoen Kataluniako zaldia zein alboko uharteko Menorcako zaldia dira.

Zenbait ikerleek zaldi mota hau ikusi nahi izan dute Balear irletan aurkitutako hainbat antzineko ontzi greziarren marrazkietan^[2]. Hainbatek diote ere poni honen arbasoak aspaldi irlara ekarritako Greziako Skyros poniak direla.

Erabilera

Oro har nekazaritzari lotutako lanetan. Zalgurdietatik tiratzeko, zamaberea baina baita zela zalditzat nekazal eremuan.

Arrazaren ezaugarriak

• Ilaia beltza. Mallorcako zaldia bakarrik beltza izan daiteke, bere tonu guztietan. Orban zuriak ametitzen dira aurpegian zein kopetan, baina ez hanketan.
• Itxura liraina.
• Lepoa motz eta ez oso zabala.
• Bular sendoa.
• Buru luzea, ertain handia eta haragi gutxikoa.
• Soslai artezekoa.
• Begi ilunak.
• Begi-uztai hezurrak nabarmenak.
• Sudur-zuloak ez oso nabarmenak.
• Mutur zabala.
• Belarri tente, txiki eta iletsuak.
• Isatsaren kokapen baxua eta isatsa iletsua, ile gogorrekin.
• Izaera orekatu eta lasaia.

Arrazaren egoera

Galtzeko arriskuan dago. Egun arraza honetako 150 abere besterik ez dira geratzen.

Kanpoko loturak

Bibliografia

• Egilea Hendricks, Bonnie L., "International Encyclopedia of Horse Breeds", Univ of Oklahoma Press, 1995.

Erreferentziak

• i
• e
• a

Munduko poni arrazak

Euskal Herriko
arrazak

Ordunteko behor • Nafar behoka • () Pottoka • Zaldi montxinoa

Europako
arrazak

Albania: Albaniako poni • Alemania: Alemaniako shetland poni • Arenberg poni • Dülmen poni • Alemaniar zela poni • Belgika: Belgiar zela poni • Heck zaldi • Lehmkuhlener Poni • Lewitz poni • Liebenthaler poni • Poni appaloosa europar • Senner poni • Asturias: Asturkoi • Austria: Haflinger • Arabiar-Haflinger • Bielorrusia: Polesskaya • Bosnia-Herzegovina: Bosniako poni • Posavina zaldia • Bulgaria: Rodopeko poni • Sarakatsaniar poni • Danimarka: Daniar kirol poni • Errumania: Bukovina zaldi • Danubioren deltako poni • Errumaniar poni • Hutsul poni • Errusia: Baxkir poni • Bouriate poni • Minoussinskdar zaldi • Panje poni • Tavda zaldi • Txilkov zaldi • Tuvar zaldi • Vyatka zaldia • Eskozia: Eriskay poni • Highland poni • Rumdar poni • Shetland poni • Eslovenia: Posavina zaldia • Espainia: · Errekaortuetako zaldi • Galiziako poni • Garrano zaldi • Mallorcako zaldi • Ordunteko behor • Serrano zaldi • Zaldi montxino • Estonia: Estoniar zaldi • Saaremaa poni • Faroeak: Faroeetako poni • Frantzia: Bidet zaldi • Bidet bretoi • Frantziar zela poni • Camargako zaldi • Landetako poni • Markesaketako zaldi • Merensgo zaldi • Mikeluneko zaldi • Morvandar zaldi • Gales: Britaniar orbaindun poni • Britaniar zela poni • Carneddau poni • Galestar poni • Galestar poni eta cob • Galestar cob • Galestar zela poni • Mendiko galestar poni • Georgia: Tushetiar zaldi • Grezia: Aénos • Arravani • Axios zaldi • Messara zaldi • Midilli poni • Peneiako poni • Pindoko poni • Rodasko poni • Rodopeko poni • Skyros poni • Tesaliako zaldi• Herbehereak: Holandar zela poni • Ingalaterra: Britaniar orbaindun poni • Britaniar Shetland Poni • Britaniar zela poni • Dales poni • Dartmoor poni • Exmoor poni • Fell poni • Hackney ponia • Lundy uharteko poni • New Forest poni • Polo poni • Welara • Irlanda: Connemarako poni • Kerry Bog poni • Islandia: Islandiar poni • Italia: Bardigiano • Achetta zaldi • Esperiako poni •Giarab • Giara zaldi • Sarcidanoar zaldi • Sardiniako poni • Haflinger • Monterufolino poni • Kornualles: Lundy uharteko poni • Korsika: Korsikako zaldi • Kroazia: Krk-ko uharteko poni • Posavina zaldia • Lituania: Zemaitukas • Norvegia: Nordlandshest • Fjord • Polonia: Biłgoraj zaldi • Feliński • Hutsul poni • Konick poni • Panje poni • Portugal: Azoreetako poni• Garrano zaldi • Sorraia • Serbia: Posavina zaldia • Suedia: Gotland poni • Suediar zela poni • Txekia: Txekoslobakiako zela poni txikia • Ukraina: Hutsul poni • Panje poni • Polesskaya

Ameriketako
arrazak

Ameriketako Estatu Batuak: Ameriketako kirol poni • Ameriketako poni • Ameriketako Shetland poni • Ameriketako Walking Pony • Ameriketako zaldi miniatura • Banker Poni • Cayuse indiar poni • Chincoteague poni • Choctaw poni • Hegart zaldi • Paint poni • Polo poni • Quarter poni • Kanadako landa poni • Mustang • Seminola poni • Virginia Highlander • Argentina: Argentinar petisoa • Bagual • Bergman poni • Falabella • Polo ponia • Brasil: Baixadeiro zaldi • Brasildar ponia • Corajoso poni• Lavradeiro • Kreole zaldi • Nordestin • Pampa zaldi • Puruca • Bolivia: Bolibiar ponia • Ekuador: Andeetako ponia • Kanada: Kanadako landa ponia • Lac La Croix Indiar Poni • Sable Islandgo poni • Ternuako poni • Mexiko: Galizeño ponia • Peru: Andeetako ponia • Chumbivilcas zaldia • Txile: Bagual • Chiloear ponia

Asiako
arrazak

Afganistan: Yabu • Bangladesh: Bangladeshko zaldi • Bhutan: Bhutandar poni • Jata (zaldi) • Merak-Saktenpata • Yuta zaldi Errusia: Altaiko poni • Baikal zaldi • Bouriate poni • Dagestandar zaldi •Narym poni • Ob poni • Yakutiako poni • Filipinak: Baguio poni • Baguio Light zaldia • India: Deccani • Indiako poni • Manipuri Poni • Polo poni • Sikang poni• Spiti poni • Zaniskari pony • Indonesia: Baliko zaldi • Batak poni • Borneo poni • Deli poni • Flores uharteko ponia • Gayoe • Kaju poni • Kuningan zaldi • Lombok poni • Minahasa (zaldia) • Priangan • Sumbar-Sandel-Arabiar zaldi • Timordar poni • Javako poni • Kuda-Pacu • Macassar zaldi • Padang poni • Sandalwood poni • Sumba eta Sumbawa poni • Iran: Kaspiar poni • Yabu • Hego Korea: Chejuko zaldi • Japonia: Hokkaidoko poni • Kiso poni • Misaki poni • Miyako poni • Noma poni • Taishuh • Tokara poni • Yonaguni poni • Kanbodia: Kanbodiar poni • Kazakhstan: Altaiko poni • Kazakhstango poni • Adaev zaldi • Kurdistan: Kurdiar zaldi • Laos: Laostar poni • Ekialdeko Timor: Timordar poni • Malaysia: Bajau poni • Myanmar: Myanmarko poni • Shan (zaldia)• Mongolia: Hequ poni • Mongoliar zaldi • Pakistan: Balutxi zaldi • Sri Lanka: Sri Lankako poni • Thailandia: Thailandiar poni • Tibet: Ganzhi zaldi • Txaidamu • Sikang poni • Tibeteko poni • Chahou poni • Riwoche poni • Nangchen zaldi Yushuar zaldi • Zhongdian zaldi • Txina: Abag zaldi • Altaiko poni • Balikun zaldi • Baise poni • Jiantxang zaldi • Datong zaldi • Debao poni • Erluntxun • Guizhouko poni • Guoxia txinar poni • Hequ poni • Henanar zaldi • Jinjiang zaldi • Lichuan zaldi • Lijiang poni • Mongoliar-txinar zaldi • Sikang poni • Ujumkinar zaldi • Wenshan zaldi • Yanki zaldi • Yili poni • Yiwu zaldia • Turkia: Alaka zaldi • Anadolu poni • Kanik • Midilli poni • Vietnam: Hmong zaldi • Ngua Noi

Ozeaniako
arrazak

Australia: Australiar poni • Australiako zela ponia • Brumby • Coffin Bay poni • Zeelanda Berria: Kaimanawa zaldi

Afrikako
arrazak

Benin:Koto-koli • Burkina faso:Bobo • Koto-koli• Hegoafrika: Basuto ponia • Boer Poni • Hegoafrikako Boer poni• Nooitgedacht poni • Egipto: Baladi • Etiopia: Abisiniako poni • Borenar zaldi • Bale zaldi • Lesotho: Basuto ponia • Kamerun: Kamerungo poni • Senegal: Fouta • M´bayar poni • Sudan: Abisiniako poni • Darfour poni • Sudango zaldi • Mali: Beledougouar zaldi • Bobo • Djerma (zaldi) • Nigeriar poni • Namibia: Namibiar zaldi • Nigeria: Bagzan zaldi • Bhirum • Djerma (zaldi) • Nigeriar poni • Koto-koli • Niger: Sudango zaldi • Somalia: Somaliar poni• Togo:Koto-koli •Tunisia: Mogod poni •

Desagertutako
arraza
etxekotuak

• Alemania: †Emscherbrücher • †Senner poni • Bahamak: †Abaco berberiar zaldi · Errusia: †Amurko poni • †Kareliar poni • Eskozia: †Barra poni • †Galloway poni • Espainia: †Gaztelako zaldia • †Soriako behoka • Finlandia: †Kareliar poni • Frantzia: †Bidet • †Harvard zaldi • †Lorrain zaldi • Ingalaterra: †Galloway poni • Irlanda: †Irish Hobby • †Namaqua poni• †Öland poni • Tartariar poni • Tunisia: †Nefza poni • Txina: †Amurko poni • Ferghanako zaldi •

Antzinako
arraza basatiak*

() Przewalskii zaldia • () † Tarpan • () † Enzebro

Desagertutako historiaurreko
ekido eta zaldi arraza
zein espezieak

Equus caballus arrazak eta motak: †Equus caballus antunensis • †Equus caballus germanicus • †Equus caballus torralbae • †Equus caballus gallicus • †Equus caballus arcelini • Equus ferus arraza eta motak: †Equus ferus gmelini • †Equus ferus solutrensis • †Equus ferus przewalski • Antzinako Equus espezieak: †Equus hydruntinus • †Equus fossilis • †Equus complicatus • †Equus conversidens • †Equus crinidens • †Equus francisci • †Equus lambei • †Equus namadicus • †Equus sivalensis • †Equus stenonis • †Equus cumminsii • †Equus excelsus • †Equus fraternus • †Equus giganteus • †Equus lambei • †Equus namadicus • †Equus niobrarensis • †Equus occidentalis • †Equus pacificus • †Equus parastylidens • †Equus pectinatus • †Equus scotti • †Equus sivalensis • †Equus yunnanensis • †Equus simplicidens • †Equus andium

• (desagertuak przewalski zaldia izan ezik)

Kanpo estekak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Mallorcako zaldi