Jesus Maria Leizaola

Jesus Maria Leizaola
(1980) Irudi gehiago
Eusko Legebiltzarkidea 1980ko martxoaren 31 - 1980ko irailaren 19a - José Antonio Rubalkaba Quintana → Barrutia: Bizkaia Hautetsia: Eusko Legebiltzarreko I. legealdia 2. Eusko Jaurlaritzako lehendakaria 1960ko martxoaren 22a - 1980ko apirilaren 9a ← Jose Antonio Agirre - Carlos Garaikoetxea → 1. Eusko Jaurlaritzako lehendakariordea 1936ko urriaren 9a - 1960ko martxoaren 22a - Frantzisko Jabier Landaburu → Espainiako Errepublikako Gorteetako diputatua 1933ko abenduaren 7a - 1934ko ekainaren 27a Barrutia: Gipuzkoa Hautetsia: 2nd legislature of the Second Spanish Republic (en) Espainiako Errepublikako Gorteetako diputatua 1931ko uztailaren 12a - 1933ko urriaren 9a Barrutia: Gipuzkoa Hautetsia: 1st legislature of the Second Spanish Republic (en)
Bizitza
Jaiotza	Donostia, 1896ko irailaren 7a
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Bizilekua	Donostia
Heriotza	Donostia, 1989ko martxoaren 16a (92 urte)
Hobiratze lekua	Polloeko hilerria
Familia
Ezkontidea(k)	María del Coro Loidi (en)  (1924ko apirilaren 21a -
Hezkuntza
Heziketa	Valladolideko Unibertsitatea 1915) lizentzia : zuzenbide
Hizkuntzak	gaztelania euskara
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta abokatua
Lantokia(k)	Madril
Jasotako sariak	ikusi Gernikako Arbolaren Gurutzea  (1986)
Kidetza	Euskalerriaren Adiskideen Elkartea
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa
Alderdi politikoa	Eusko Alderdi Jeltzalea

Jesús María Leizaola Sánchez (Donostia, 1896ko irailaren 7a - Donostia, 1989ko martxoaren 16a) abokatua, idazlea eta EAJko burua izan zen.

1931n, 1933an eta 1936an Madrilgo gorteetan diputatu hautatuta, 1936ko urrian lehenengo Eusko Jaurlaritzak Justizia eta Kultura sailburu izendatu zuen. Frantzian 1937tik aurrera erbesteratuta, Normandiako Lehorreratzean aliatuen laguntzako unitate militar txiki bat antolatu zuen. Agirre lehendakaria hil zenean (1960), lehendakari izendatu zuten.

Bizitza

Oinarrizko ikasketak Lekarozko ikastetxean egin ondoren Deustuko Unibertsitatean amaitu zituen zuzenbide ikasketak. Gaztetandik EAJ alderdiko kide izan zen, eta lehen eskutik dastatu zuen Guardia Zibilaren tratu gogorra, gaztea zela Bermeon "Jaungoikoa eta Lagizarra" oihu egitearren polizia paramilitar horretako kideek atxilotu eta 25 kilometroz eskuburdinak jantzita oinez behartuta eraman zutenean.^[1] 1917an Gipuzkoako Aldundian lanean zebilela, aldarrikapen autonomiazaleetan parte hartu zuen. 1919-1925 urte bitartean Bilboko udaletxeko Ogasun zuzendaria izan zen. 1922an espetxean egon zen Alfontso XIII.aren aurrean, Euskal Unibertsitatea eskatuz, egindako protesta ekintza batengatik.

1924tik María del Coro Loidi Zulaikarekin ezkonduta egon zen. 1931n Espainiako Gorteetako diputatua izan zen Gipuzkoatik Espainiako Bigarren Errepublikaren garaiko lehen legegintzaldian. Hara zela, Espainiako Alderdi Sozialistako parlamentari batek ukabilkada bat eman zion parlamentu eztabaidaren erdian, saio batean.^[1] 1933an diputatu hautatu zuten berriro, baina dimisioa eman eta Gipuzkoako Aldundiko idazkaritza hartu zuen. 1936an, Donostiako burukide jeltzaleetako bat izan zen eskuindar matxinoen indarrek hiria mendean hartu arte. 1936ko Autonomia Estatutua onartu zelarik, Zuzentza burukidea izendatu zuen Jose Antonio Agirre Lehendakariak. Frankistek Bilbo inguratua zutenean, behin-behineko Defentsarako Batzordeko lehendakari izendatu zuten.

1937an Agirre Lehendakariak Frantziara erbesteratzeko agindua eman zion Leizaolari. Frantzian euskal iheslariei laguntzen jardun zuen eta 1946an Agirre lehendakariak ogasun burukidea izendatu zuen. 1960an Agirre hil zenean, Eusko Jaurlaritzako Lehendakari hautatu zuten, erbestean. 1979ko abenduaren 15a arte ez zen Hego Euskal Herrira itzuli^[2] eta Carlos Garaikoetxea lehendakariari zilegitasun osoa eman zion. 1980an Euskal Autonomia Erkidegoko legebiltzarkide hautatu zuten. Handik urtebetera, Euskalerriaren Adiskideen Elkartean sartu zen eta sarrera hitzaldian La euritmia en la poesía vasca y sus relaciones con otras Bellas Artes lana irakurri zuen. Euzkadi, Gipuzkoarra, Argia, El Día, Yakintza, Eusko-Enda. Euzko-Deia, Alderdi, Diario Oficial eta Gudari aldizkarietan eman zituen argitara artikuluak.

Toki izenak

Euskal Herriko hainbat udalek Leizaola lehendakaria gogoratu nahi izan dute beraien kaletegian.

• Berango: Kalea.
• Leizaola lehendakariaren kalea (Bilbo): Kalea Abandoibarra aldean.
• Jesus Maria Leizaola pasealekua (Donostia): Kursaal jauregiaren ondoko kai-muturreko ibiltokia.
• Gasteiz: Enparantza.
• Langraiz Oka: Kalea.
• Mungia: Enparantza.
• Zamudio: Enparantza.

Liburuak

• Literatura Vasca (1923);
• Contribución vasca a la ciencia y al derecho (1935);
• La frontera vasca contra los moros (1937), Contribución de los vascos a la formación y a la ciencia del Derecho (1937);
• Economía vasca (1937);
• Euzkadik Iberia lurraldeko erriak alkartu (1945);
• Estudios sobre la poesía vasca (1951);
• La poesía vasca en las Bellas Artes (1951);
• La Crónica en la poesía popular vasca (1961);
• Líneas generales de la formación de la economía vasca en la historia hasta hoy (1962);
• 1808-1814 en la poesía popular vasca y otros estudios (1965);
• Acontecimientos del s. XX en poetas euskéricos (1974);
• Crónicas y romances en la poesía euskérica (1981);
• La marina civil vasca en los siglos XIII, XIV y XV (1984).

Iruditegia

• 
  Leizaola lehendakariaren ibiltokia jaioterriko, Donostiako, Kursaal jauregiaren ondoan.

Erreferentziak

1. ↑ ^{a b} Kurlansky, Mark. (1999). The Basque History of the World. , 238 or. ISBN 0-8027-1349-1..
2. ↑ Egoitzak. Lehendakaritza.

Kanpo loturak

• Biografia Leizaola elkargoaren webgunean
• Jesus Maria Leizaola eta beste lehendakariak Eusko Jaurlaritzaren gunean
• (Gaztelaniaz) [1]^{[Betiko hautsitako esteka]}. Hamaika Bide Elkartearen webgunean jasotako fitxa.

	Eusko Jaurlaritzako sailburuak (1936)
Jose Antonio Agirre (Lehendakaritza) • Jesus Maria Leizaola (Lehendakariordetza eta Justizia eta Kultura) • Telesforo Monzon (Herrizaintza) • Eliodoro de la Torre (Ogasuna) • Santiago Aznar (Industria) • Juan de los Toyos (Lana, Aurreikuspen eta Komunikazioa) • Juan Gracia (Laguntza Soziala) • Ramon Maria Aldasoro (Merkataritza eta Hornikuntza) • Juan Astigarrabia (Herri Lana) • Alfredo Espinosa (Osasuna) • Gonzalo Nardiz (Nekazaritza eta Arrantza)

Aurrekoa Jose Antonio Agirre

Eusko Jaurlaritzako lehendakaria 1960eko martxoaren 22a - 1979

Ondorengoa Carlos Garaikoetxea

	Eusko Jaurlaritzako lehendakariak
Jose Antonio Agirre (1936-1960) • Jesus Maria Leizaola (1960-1979) • Carlos Garaikoetxea (1980-1985) Jose Antonio Ardanza (1985-1999) • Juan Jose Ibarretxe (1999-2009) • Patxi López (2009-2012) • Iñigo Urkullu (2012-gaur egun)