Derry konderria

Derry konderria
County Derry Contae Dhoire Coonty Lunnonderry
CountyLondonderry.png
Geografia
Hiriburua	Derry 54°59′30″N 7°20′30″W
Azalera	2.074
Mugakideak	Donegalgo konderria, Tyroneko konderria eta Antrimeko konderria
Administrazioa
Demografia
Biztanleria	247.132 (2011)
Dentsitatea	119,16 bizt/km²
Historia
Sorrera data: 1613
Bestelako informazioa
Ordu eremua	ikusi UTC±00:00

Derry konderria edo Londonderry konderria (Doire, irlanderaz "haritz" esanahi du), Erresuma Batuko, Ipar Irlandako sei konderrietako bat da. Derry, aintzineko Londonderry. Konderriak 2.074 kilometro karratuko azalera du eta 233.500 petsonako biztanleria (2001).

Izendapena gatazka politikoaren baitan datza. Irlandar nazionalistek Derry izena erabiltzen dute ofizialki, Ulsterko unionistek eta britainiar agintariek berriz, Londonderry.

Geografia

Natura

Hegoaldean muinotsua da eta punturik altuena Sawel Mountain (678 m) du. Bann ibaiak ekialdean eta Foyle ibaiak mendebaldean zeharkatzen dute konderria. Neagh aintziraren ertzetako bat ere hartzen du.

Hiriak

• Derry/Londonderry (85.016 biztanle), hiriburua
• Coleraine/Cúil Rathain (24.089)
• Limadavy/Léim a' Mhadaidh (12.135)
• Magherafelt/Machaire Fíolta (8.372)
• Portstewart/Port Stíobhaird (7.803)

Historia

Erdi Aroan Derryk ez zuen konderririk izan, Tyroneko konderriaren barnean baitzegoen, baina 1613an Jakue I.ak Londresko merkatariei kasu eginez Derry hiria eta inguruko lurrak hartuko zituen konderria eratzea erabaki zuen. Coleraineko konderria zena ere bere baitan hartu zuen. Bertan aurretik egon ziren lurjabeak bidali eta kolonizazio prozesu gogorra abiarazi zen Londresko Konpainiak eta merkatari gremioek.

1899an Londonderry konderritik banatu eta izate administratibo berezia hartu zuen, konderriaren hiriburua orduan Coleraine bihurtu zen. 1973an aldiz atzera bihurtu eta Derryko konderriaren barnean sartu zen berriz ere Derry hiria.

Ondasun nabarmenak

• Derry/Londonderry
• Castlerock herrixka turistikoa: bertan daude Mussenden tenploa eta Benone hondartza.
• Foyle aintzira
• Springhill etxea: XVII mendeko etxe koloniala.

Pertsona ezagunak

• Joyce Cary (1888-1957), idazlea.
• John Hume (1937-), politikaria.
• Seamus Heaney (1939-), Literaturako Nobel Sariduna.
• Martin McGuinness (1950-), politikaria.

Kirolak

Futbolean Derry City F.C. taldeak emaitzak bikainak lortu ditu. Ipar Irlandako Liga bat eta hiru Kopa lortu zituen, baina talde katolikoa izanik 1973an Irlandako Errepublikako txapelketatan aritzeko eskabidea egin zuen eta ordutik aurrera Irlandako bi Liga eta bost Kopa eskuratu ditu, bai eta Ligako hamar Kopa ere.

Futbol gaelikoak ere jarraitzaile asko ditu baina All-Ireland Senior Football Championship txapelketa nagusian garaipen bakarra du, 1993an lorturikoa. Liga aldiz bost aldiz iraazi du, azkena 2008an.

Iruditegia

• 
  Guildhall Derryn.
• 
  Derryko San Kolunba katedrala.
• "Free Derry corner" Bogside auzoan.
  "Free Derry corner" Bogside auzoan.
• 
  Coleraine/Cúil Rathain.
• 
  Castlerock/Carraig Ceasail.
• 
  Mussenden tenploa.
• 
  Springhill etxea.
• 
  Foyle aintzira.

Kanpo estekak

• Datuak: Q192208
• Multimedia: County Londonderry / Q192208