Monaghan

Monaghan
Muineachán

hiri-konderria

Irudi gehiago

Administrazioa

Herrialdea Irlandako Errepublika

Herrialdea
Lurralde Historikoa
Konderria Irlandako Errepublika
Ulster
Monaghaneko konderria

Posta kodea MN

Geografia

Koordenatuak 54°14′52″N 6°58′15″W / 54.2478°N 6.9708°W / 54.2478; -6.9708

Altuera 71

Demografia

Informazio gehigarria

http://www.monaghan.ie/contentv3/home/ www.monaghan.ie

Monaghan (irlanderaz Muineachán) Irlandako Errepublikaren Ulster probintziako Monaghaneko konderrian kokatzen den hiria da. Monaghanek 7.452 biztanle ditu (2011). Hiria Dublinetik iparralderuntz ateratzen den N2 errepideak zeharkatzen du, honek Derry eta Letterkenny hiriekin lotzen duelarik.

Etimologia

Irlanderazko Muineachán izenak "muino txikiz betetako lurra" esan nahi du.

Historia

Hugh O'Neill irlandarraren eta britainiar tropen arteko Clontribeteko Gudua Monaghandik gertu izan zen 1591ean. Aurrez MacMahondarren lurra izan zen 1591ean ingelesek Dublinen urkatu zuten arte. Orduan hasi zen Bederatzi Urteko Gerra.

XIX mendean industrializazioa iritsi zen Monaghanera, lihogintzan oinarritu zena. Horretarako garrantzitsuak izan ziren bi azpiegitura egin ziren, Ulsterreko ubidea, Clonesekin 1842an lotu zuena, eta Ulsterreko trenbidea Belfast eta Armaghekin 1858an lotu zuena.

Erresuma Batuko lehenengo sobieta Monaghanekoa izan zen, 1919ko otsailean sortu zena.

Kultura

Irlanda osoko blues jaialdirik prestigiotsuena bertan ospatzen da irailero, Harvest Time Blues jaialdia hain zuzen ere.

Monaghaneko konderriko museoa 1974ean ireki zen eta 1980an Europako Kontseiluaren saria jaso zuen.

Ondasun nabarmenak

Herriaren erdialdea lau plazaren inguruan antolaturik dago; Market Square (Merkatu-plaza), Church Square (Elizaren plaza), The Diamond (Diamantea) eta Old Cross Square (Gurutze zaharraren plaza).

Gurutze zaharra: Old Cross Square plazan dagoen gurutzea da Monaghaneko elementurik zaharrena, XVII mendekoa baita, baina ez dago argi gurutzea izan zen hala eguzti erloju bat. Hasiera batean The Diamond egon zen eta bertan ezartzen ziren bandoak, baina 1876an tokiz aldatu zuten Diamonden Rossmore memoriala ezartzeko.
Rossmore memoriala: Esan bezala 1876an eraiki zuten Diamantearen plazan. Monumentu viktoriarra da oinarri oktogonalduna eta marmolezko zutabeek eusten dute iturria. Rossmoreko 4. kondearen omenez eraiki zen ehiza istripu batean Windsorreko gazteluan hil zenean.
San Macartan katedrala: 1892an bukatu zen katedral neogotikoa da.
Leslie gaztelua: Monaghanetik 11 kilometrotara kokaturik dagoen jauregia da.

Hiritar ezagunak

Eoin O'Duffy (1892-1944), Fine Gael alderdi politikoaren lehenengo burua

Kanpo estekak

(Ingelesez) Monaghaneko Konderriko webgunea

Autoritate kontrola	Wikimedia proiektuak Datuak: Q373901 Multimedia: Monaghan / Q373901 Identifikadoreak WorldCat VIAF: 150810795 GND: 4660452-2 LCCN: n88238273 Lekuak TGN: 1042933

Datuak: Q373901
Multimedia: Monaghan / Q373901

Iruditegia

Epaitegia
Rossmore memoriala
Church Square
Dublin Street

i e a Monaghan konderriko udalerriak
Udalerri nagusiak	Ballybay • Carrickmacross • Castleblayney • Clones • Monaghan
Udalerri eta herriak	Annyalla • Ballinode • Castleshane • Clontibret • Corblonog • Corlat • Derryarrit • Emyvale • Glaslough • Inniskeen • Killycarnan • Killymarron • Knockacullion • Knockatallon • Newbliss • Rockcorry • Scotshouse • Scotstown • Sheskin • Skeatry • Smithborough • Tirnaneill • Tydavnet • Tyholland

i e a Irlandako hiriak
Irlandako Errepublikako hiriak	Dublin (Baile Átha Cliath) • Cork (Corcaigh) • Limerick (Luimneach) • Galway (Gaillimh) • Kilkenny (Cill Chainnigh) • Dun Laoghaire • Killarney (Cill Airne) • Cashel (Caiseal) Arklow (An t-Inbhear Mór) • Athlone (Baile Átha Luain) • Bray (Bré) • Carlow (Ceatharlach) • Castlebar (Caisleán an Bharraigh) • Cavan (An Cabhán) • Celbridge (Cill Droichid) • Clonmel (Cluain Meala) • Cobh (An Cóbh) • Drogheda (Droichead Átha) • Dundalk (Dún Dealgan) • Ennis (Inis) • Fermoy (Mainistir Fhear Maigh) • Greystones (Na Clocha Liatha) • Letterkenny (Leitir Ceanainn) • Leixlip (Léim an Bhradáin) • Longford (An Longfort) • Malahide (Mullach Íde) • Maynooth (Maigh Nuad) • Monaghan (Muineachán) • Mullingar (An Muileann gCearr) • Naas (Nás na Ríogh) • Navan (An Uaimh) • Nenagh (An tAonach) • Newbridge (An Droichead Nua) • Portlaoise (Port Laoise) • Sligo (Sligeach) • Swords (Sord Cholm Cille) • Tralee (Trá Lí) • Trim (Baile Átha Troim) • Tullamore (Tulach Mhór) • Waterford (Port Láirge) • Westport (Cathair na Mairt) • Wexford (Loch Garman)
Ipar Irlandako hiriak	Belfast (Béal Feirste) • Derry (Doire) • Armagh (Ard Mhacha) Newry (Iúr Cinn Trá) • Lisburn (Lios na gCearrbhach) • Ballymena (an Baile Meánach) • Bangor (Beannchor) • Coleraine (Cúil Raithin) • Downpatrick (Dún Pádraig) • Enniskillen (Inis Ceithleann ) • Larne (Latharna ) • Omagh (An Ómaigh ) • Portadown (Port an Dúnáin)

Irlandako hiriak

Irlandako
Errepublikako
hiriak

Dublin (Baile Átha Cliath) • Cork (Corcaigh) • Limerick (Luimneach) • Galway (Gaillimh) • Kilkenny (Cill Chainnigh) • Dun Laoghaire • Killarney (Cill Airne) • Cashel (Caiseal)

Arklow (An t-Inbhear Mór) • Athlone (Baile Átha Luain) • Bray (Bré) • Carlow (Ceatharlach) • Castlebar (Caisleán an Bharraigh) • Cavan (An Cabhán) • Celbridge (Cill Droichid) • Clonmel (Cluain Meala) • Cobh (An Cóbh) • Drogheda (Droichead Átha) • Dundalk (Dún Dealgan) • Ennis (Inis) • Fermoy (Mainistir Fhear Maigh) • Greystones (Na Clocha Liatha) • Letterkenny (Leitir Ceanainn) • Leixlip (Léim an Bhradáin) • Longford (An Longfort) • Malahide (Mullach Íde) • Maynooth (Maigh Nuad) • Monaghan (Muineachán) • Mullingar (An Muileann gCearr) • Naas (Nás na Ríogh) • Navan (An Uaimh) • Nenagh (An tAonach) • Newbridge (An Droichead Nua) • Portlaoise (Port Laoise) • Sligo (Sligeach) • Swords (Sord Cholm Cille) • Tralee (Trá Lí) • Trim (Baile Átha Troim) • Tullamore (Tulach Mhór) • Waterford (Port Láirge) • Westport (Cathair na Mairt) • Wexford (Loch Garman)

Ipar Irlandako
hiriak

Belfast (Béal Feirste) • Derry (Doire) • Armagh (Ard Mhacha)

Newry (Iúr Cinn Trá) • Lisburn (Lios na gCearrbhach) • Ballymena (an Baile Meánach) • Bangor (Beannchor) • Coleraine (Cúil Raithin) • Downpatrick (Dún Pádraig) • Enniskillen (Inis Ceithleann ) • Larne (Latharna ) • Omagh (An Ómaigh ) • Portadown (Port an Dúnáin)