Muskuilu

Muskuilu
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Mollusca
Klasea	Bivalvia
Ordena	Mytiloida (en)
Familia	Mytilidae
Generoa	Mytilus
Espeziea	Mytilus edulis Linnaeus, 1758
Datu orokorrak
Habitat	World Ocean (en)

Muskuilua (Mytilus edulis) molusku kuskubiko bat da, Mytilidae familiakoa. Itsasoko animalia da, arroketan atxikia bizi dena marearteko gunean. Jateko ona da.

Batzuetan, muskuilu hitza Mytilidae familiako espezie guztiak izendatzeko erabiltzen da eta, gutxi batzuetan, familia honetakoak ez direna antzeko espezie batzuk izendatzeko ere bai (zebra-muskuilua, adibidez, Dreissenidae familiakoa).

Ezaugarriak

Gainerako molusku gehienen antzera, muskuiluak gorputz biguna dute, maskor kalkareoz babestua. Gorputz biguna hainbat atalez osatua dago: erraiak, hauek inguratzen duten mintz bat, zakatzak eta organo gihartsu bat, oina izenekoa^{[erreferentzia behar]}.

Beste kuskubikoekin honako ezugarriak dituzte muskuiluek:

• kusku izeneko bi atalez osatutako maskorra (hortik kuskubiko edo Bivalvia izena)
• xafla itxurako zakatzak
• organo sentsorialak atzealdean kokatzen dira et, horregatik, ez dute bururik (kuskubikoak azefaloak dira)

Sukaldaritza

Egun, muskuiluak egosiak jaten dira gehien bat, Ipar Hemisferioan ekainetik abendura jaso ondoren, nahiz eta urte osoan zehar izoztuak eros daitezkeen. Errezeta ugari daude muskuiluak prestatzeko, hala nola, gratinatuak, Proventzako eran edo lapikoan. Belgikan eta Frantzia iparraldean moules-frites da prestaketa ohikoena (muskuilu egos.

Gordina ere jan daiteke, adibidez olio-ozpindua berakatzarekin. Baina, orduan, maskorra irekitzea zaila da, itxi-itxia baitago bizirik dagoenean. Muskuilua hilda badago, erraz-erraza da maskorrak irekitzea. Muskuilu biziak egostean berez irekitzen dira.

Ikus, gainera

• Zizare barrenari

Kanpo estekak

• Muskuiluak aitzakia, itsasertzeko ekologiaren hamaika bitxikeria Zientzia.net gunean

• i
• e
• a

Munduko merkataritza-interesa duten espezie nagusiak

Basatiak

Arrain pelagikoak	Berdel Izokin Saira Marrazo Ezpata-arrain Atunak Hegaluze Moja Hegalabur Ozeano Barekoa Hegoaldeko hemisferiokoa Atuntxiki Hegats-hori
Beita arrainak	Antxoa Paneka Sardinzar Ilish Sardina Kolaka Ijito-sardina
Arrain demertsalak	Arrain katu Bakailaoak (Bakailao Ozeano Barekoa Alaskakoa) Arrain zapalak (Erreboilo Halibut Platuxa Mihi-arrain Platuxa latz) Eglefino Korrokoi Erloju-arrain Abadira Itsas-perka Silaginido Bakailao zuri
Ur gezako arrainak	Karpa Gaizkata Tilapia Amuarrain
Besteak	Aingira Muxumartin Arrain txikiak...
Krustazeoak	Karramarro Krill Otarrain Izkira
Moluskuak	Haliotido Muskuilu Olagarro Ostra Bieira Txipiroi
Ekinodermoak	Itsas luzoker Itsas triku

Haziak

• Karpak
• (Buru handikoa
• Arrunta
• Txikia
• Bazka
• Zilarkara)
• Arrain katu
• Ur gazkiko izkira
• Urraburu
• Muskuilu
• Ostra
• Izokinak
• (Arrunta
• Ortzadar-amuarrain
• Coho
• Chinook)
• Bieira
• Itsas belar
• Izkira
• Tilapia

Merkataritza-arrantza