Léopold Sédar Senghor

Léopold Sédar Senghor

Irudi gehiago
seat 16 of the Académie française (en) Itzuli

1983ko ekainaren 2a - 2001eko abenduaren 20a
← Antoine de Lévis Mirepoix (en) Itzuli - Valéry Giscard d'Estaing →
Afrikar Batasuneko presidente

1980ko apirilaren 28a - 1980ko uztailaren 1a
← William Tolbert - Siaka Stevens →
Senegalgo presidentea

1960ko irailaren 6a - 1980ko abenduaren 31
← baliorik ez - Abdou Diouf →

Europako Kontseiluko Batzar Parlamentarioko Ordezkaria

1949ko abuztuaren 13a - 1959ko irailaren 14a

Frantziako Nazio Biltzarreko kidea


Frantziako Erkidegoko senatari

Bizitza
JaiotzaJoal-Fadiouth (en) Itzuli, 1906ko urriaren 9a
Herrialdea Frantzia
 Senegal
Lehen hizkuntzafrantsesa
HeriotzaVerson, 2001eko abenduaren 20a (95 urte)
Hobiratze lekuaBel-Air Cemetery (en) Itzuli
Familia
Ezkontidea(k)Ginette Éboué (en) Itzuli  (1946 -  1956)
Colette Hubert (en) Itzuli  (1957 -  2001)
Familia
ikusi
  • Charles M. Huber (birbiloba)
    Simone Sow (en) Itzuli (grandniece (en) Itzuli)
Hezkuntza
HeziketaPariseko Letren Fakultatea
École normale supérieure
Lycée Louis-le-Grand (en) Itzuli
Hezkuntza-mailaagrégation de grammaire (en) Itzuli
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, poeta, idazlea, Frantziako Erresistentziako kidea eta filosofoa
Lantokia(k)Paris
Lan nabarmenak
ikusi
  • Hosties noires (en) Itzuli
    Éthiopiques (en) Itzuli
    Oeuvre poétique (en) Itzuli
Jasotako sariak
ikusi
  • Ohorezko Legioko gurutze handia Ohorezko Legioko gurutze handia  (1961)
    Grand Cross of the National Order of Merit Grand Cross of the National Order of Merit
    Arte eta letren komendadorea Arte eta letren komendadorea
    Commander of the French Order of Academic Palms Commander of the French Order of Academic Palms
    Jawaharlal Nehru Award for International Understanding  (1982)
    Elisabet Katolikoaren Ordenaren lepokoa Elisabet Katolikoaren Ordenaren lepokoa  (1978)
    Prix mondial Cino Del Duca  (1978)
    Prince Pierre Award  (1977)
    Peace Prize of the German Publishers' and Booksellers' Association  (1968ko irailaren 22a)
    Roger Nimier Prix
    Grand prix littéraire en poésie d'Afrique noire  (1996)
    Dr. Leopold Lucas Prize  (1983)
    Grand Cross of the National Order of the Lion Grand Cross of the National Order of the Lion
    Grand Collar of the Military Order of Saint James of the Sword Grand Collar of the Military Order of Saint James of the Sword  (1975eko martxoaren 13a)
    Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic
    anniversary medal at the occasion of the 2500th anniversary of the founding of the Iranian Empire anniversary medal at the occasion of the 2500th anniversary of the founding of the Iranian Empire
    honorary doctorate at the Laval University  (1966)
    International Nonino Prize  (1985)
    honorary doctorate of Salzburg University
    honorary doctor of the University of Vienna
    honorary doctor of the University of Padua
    Collar of the Order of Pope Pius IX Collar of the Order of Pope Pius IX  (1962ko urriaren 2a)
    Distinguished Africanist Award  (1994)
    Golden Wreath  (1975)
    Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland  (1973ko ekainaren 16a)
KidetzaFrantses Akademia
Academia Latinitati Fovendae (en) Itzuli
Europako Kontseiluko Legebiltzarra
Bavariako Arte Ederren Akademka
Academy of the Kingdom of Morocco for Royaume (en) Itzuli
Itsasoz-haraindiko zientzien akademia
Académie des sciences, belles-lettres et arts de Rouen (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa
Alderdi politikoa Langile-Internazionalaren Frantziar Sekzioa
Socialist Party of Senegal (en) Itzuli
Allocine: 38121
Musicbrainz: 86ed970c-1ed7-4372-a872-18c1f95aca90 Discogs: 1969203 Find a Grave: 6139712 Edit the value on Wikidata

Léopold Sédar Senghor (Joal, 1906ko urriaren 9a - Verson, Frantzia, 2001eko abenduaren 20a) Senegaldar estatu-gizona eta frantsesezko poeta izan zen. Senegalgo Errepublikako lehenbiziko presidentea izan zen, 1960-1980 bitartean.

Bizitza

Dakarren ikasketak hasi ondoren, Parisa joan zen, eta Sorbonan osatu zituen. Garai hartan, L'Étudiant Noir (Ikasle Beltza) aldizkaria sortu zuen, Afrikako kulturaren balioa aldarrikatzeko. Frantzian irakasle izan ondoren, bi urte eman zituen Alemaniako kontzentrazio-esparru batean, eta Frantziako Erresistentziarekin borrokatu zen gero. Aipagarri da garai hartan idatzi zuen Chantes d'ombre (1945, Itzaleko kantuak) poesia-bilduma.

Bigarren Mundu Gerra amaitu zenean, Senegalgo diputatu hautatu zuten Frantziako Nazio Biltzarrerako. 1948an, Senegalgo Batasun Demokratikoa sortu zuen, eta 1960an Senegalgo Errepublika sortu berriaren lehendakari hautatu zuten. Hogei urtez izan zen Senegalgo lehendakari, eta sozialismo moderatuaren moldeak jarraitu zituen, baina haren aurka jarri ziren nazionalista erradikalak. 1984an, Frantses Akademiako kide egin zuten. Harenak dira, bestalde, Ethiopiques (1956) eta Nocturnes (1961) poesia-bildumak.

Afrika beltzaren defentsa

« Frantzia Gizakiaren eta Unibertsoaren neurrira berregiteko laguntza eskatu digute. Guk onartu dugu, baina ez da beharrezko metropoliak gu engainatzen saiatzea. "Beltz ona" hil da; paternalismoek euren segizioa egin behar dute: eurek hil dute urrezko arrautzadun oiloa. Hiru mende giza salerosketan eta mende bat okupazioan ez dira nahikoa izan gu doilortzeko; irakatsitako doktrina guztiek (eta arrazionalistak ez dira inperialisten artean bigunenak) ezin izan digute gutxiago garela sinestarazi.

Elkartasuna nahi dugu duintasun eta ohorean, baina ez vichyssoise erako "elkartasuna" (uretatik pasatuta). Aspertuta gaude hitz onak hartzen (nazka emateraino), mespretxuzko sinpatiaz; justizia ekintzak behar dira. Senegalgo aldizkari batek zioen: "Gu ez gara separatistak, baina hirian berdintasuna nahi dugu". Ongi esan dugu: BERDINTASUNA.

Besteak beste nahi ditugu:

1. Konstituzioak Gizakiaren Eskubideen Deklarazioa osa dezala, gizabanakoen askatasun eta berdintasunari, herriena ere arrazena gehituz.

2. Herriaren ohiturak hautsi eta batzuetan euren izpiritua kendu ondoren, metropoliak ez dezala erabakirik hartu herri horren interesen berri galdetu gabe eta bertakoei euren erakundeak aldatzen utz diezaiotela.

3. Kontsultarako barik eztabaidarako batzarrak egon daitezela eta Koloniari ardura dioten gai guztietako galde diezaiotela.

4. Prestakuntza eta hezkuntzan ahalegin handia egin dadila.

5. Bertakoak, titulu berdinekin, administrazioko zeregin guztietan partu ahal izan dezatela eta zeregin berdinetan tratamendu bera har dezatela.

6. Justizia bera izan dadila bertakoentzat eta europarrentzat eta horrek eskatzen du "indigenaren kodea" baztertzea.

7. Lan bortxatuak, ematen zaion izena ematen zaiola, guztiz desager daitezela.

»

—Léopold Sédar Senghor, Esprit. 1945eko maiatzak 1


Erreferentziak

  • Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/1/17 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Léopold Sédar Senghor Aldatu lotura Wikidatan
  • Biografia armiarma.eus-en
Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q154545
  • Commonscat Multimedia: Léopold Sédar Senghor / Q154545
  • Wd Datuak: Q154545
  • Commonscat Multimedia: Léopold Sédar Senghor / Q154545