Eristain

Eristain
Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Andre Maria elizako alboko ikuspegia
Kokapena
Herrialdea	Nafarroa Garaia
Eskualdea	Erdialdea
Udalerria	Oloritz
Administrazioa
Mota	etxalde
Izen ofiziala	Eristáin
Posta kodea	31395
Herritarra	eristaindar, iristaindarrak
Geografia
Koordenatuak	42°36′54″N 1°36′32″W / 42.615°N 1.609°W / 42.615; -1.609
Garaiera	595 metro
Distantzia	26,7 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria	3 (2021:  −1)

Eristain^[1][a] (izarbeibarreraz: Iristain)^[b] Orbaibarrako Oloritz udalerriko etxalde bat da, Euskal Herriko Nafarroa Garaia lurraldean kokatuta, Erdialdea eskualdean.

2021 urtean 3 biztanle zituen.

Bertako biztanleak eristaindarrak (hegoaldeko goi-nafarreraz: iristaindarrak) dira.

Izena

Eristain edo Iristain beste hizkuntza batzuetan ere ezagutzen da, hala nola:

• gaztelaniaz: Eristáin

Gainera, toponimoa hainbat modutan agertu da historian zehar:^[2]

• Eriztang (1085)
• Eriztan (1201)
• Eriçtain (1256)
• Eriztayn (1366)
• Eristain (1760)
• Eristain (1802)
• Eristain (1945)
• Eristain (1990)

Geografia

Eristain Erdialdea eskualdean dago, Orbaibar ibarrean eta Oloritz udalerrian.

Inguru naturala eta kokapena

Oloritz udalerria Nafarroa erdialdean dago Erriberriko merindadean eta Nafarroako hiriburutik 24 kilometrora.

Klima eta landaredia

Altuera eta kokapenaren arabera aldaketak dauden arren, udalerriaren batez besteko balioak honakoak dira: Tenperatura 8 eta 13 gradu bitartekoa, prezipitazioa 600 eta 1.000mm bitartekoa, eta egun euritsuak 90 inguru. Udak nahiko lehorrak izaten dira, eta neguak euritsu eta hotzak, batez ere iparraldeko zierzo haizeak jotzen duenean. Klima, oro har, mediterraneoa edo azpimediterraneo kontinental motakoa da.

Udalerriko baso bakanetan, birlandaturiko pinuak, haritzak eta arteak daude, eta horrez gain, nahiko ondo kontserbatu diren 23 hektarea pago.

Estazio meteorologikoa

Oloritzen ez dago estazio meteorologikorik. Hala ere, Barasoain pareko udalerrian, estazio bat dagoen, itsasoaren mailatik 524 metrora, Nafarroako Gobernuak 1975ean jarritako estazio meteorologikoa dago.^[3]

Datu klimatikoak (Barasoain, 1975-2020)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	20.0	22.0	27.0	29.0	36.0	40.0	42.0	41.0	37.0	31.0	25.0	18.0	42.0
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	9.2	10.9	14.3	16.1	20.6	25.3	28.4	28.7	23.8	18.6	12.6	9.5	18.2
Batez besteko tenperatura (ºC)	5.4	6.4	9.1	10.7	14.7	18.8	21.4	21.8	17.9	13.8	8.6	5.7	12.9
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	1.6	1.9	3.9	5.3	8.7	12.2	14.4	15.0	12.0	8.9	4.6	2.0	7.5
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-7.5	-9.0	-10.0	-3.0	0.0	2.0	7.0	7.0	2.0	-3.0	-7.0	-11.0	-11.0
Batez besteko prezipitazioa (mm)	44.2	34.6	41.8	66.6	55.1	42.6	25.3	28.8	43.9	54.3	59.9	51.7	548.8
Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm)	46.0	22.0	44.0	40.0	42.0	38.5	39.0	86.0	95.0	44.0	53.0	40.0	95.0
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	10.5	9.0	8.0	10.7	10.5	6.4	5.1	4.9	5.4	9.8	11.4	10.9	102.5
Elur egunak (≥ 1 mm)	0.9	1.1	0.9	0.3	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.2	1.2	4.7
Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[4]

Historia

Badirudi 1268ko Rediezmoko Liburuan Solchaga dagoela, baina, gero, beti izan zuen lehentasuna azken leku horrek. Iruñeko katedralak XI. mendearen amaieratik izan zituen ondasunak.

Demografia

2021 urteko erroldaren arabera 3 biztanle zituen Eristainek.^[5]

Garraioa

Nafarroako Hiriarteko Garraioa sareko 329 linea zerbitzua ematen dio kontzeju honi. Herriak autobus geldialdi bakarra du herrian, Tafallarantz.

Nafarroako Hiriarteko Garraioa  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠ 329 Tafalla Barasoain • Eristain • Soltxaga • Oloritz • Orizin Etxague

Autobus zerbitzuak lan egin dezan, 329 linea eskariaren araberako linea baita, bidaia aurreko eguneko 19:00ak baino lehen erreserbatu behar da.

Kultura

Euskara

Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Oloritz udalerria sailkatu zituen, Orbaibarreko hainbat herriekin, hegoaldeko goi-nafarrera euskalkian.^[6]

Koldo Zuazok, 2010ean, Oloritz udalerria ez-euskal-eremuan sailkatu zen.^[7]

Nafarroako Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legearen arabera, Oloritz eremu ez-euskalduneko udalerria da, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra gaztelania da. 2001eko erroldaren arabera, herritarren %6,10k zekien euskaraz hitz egiten, 2010ean % 6,22k eta 2018n % 9,60k.

Ondasun nabarmenak

• Andre Maria eliza, X. mendean eraikitako krisitiau eliza, erromaniko estiloan.
• Eristaingo jauregia, Erdi Aroko jauregia

Oharrak

1. ↑ /eɾistáin/ ahoskatua (laguntza)
   Azentua: zorrotza hirugarren silaban
2. ↑ /iɾistáin/ ahoskatua (laguntza)
   Azentua: zorrotza hirugarren silaban

Erreferentziak

• Jose Maria Jimeno Jurio (zuzendaria), Nafarroako toponimia eta mapagintza. XXXV, Iruñea, 1996. ISBN 84-235-1505-2.

Ikus, gainera

• Oloritz
• Orbaibar
• Erdialdea
• Erriberriko merindadea
• Nafarroa Garaia

Kanpo estekak

• Datuak: Q12257033
• Multimedia: Eristain / Q12257033