Dolores Castro

Dolores Castro
Bizitza
Jaiotza	Aguascalientes, 1923ko apirilaren 12a
Herrialdea	Mexiko
Heriotza	2022ko martxoaren 30a (98 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Madrilgo Complutense Unibertsitatea Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa
Jarduerak
Jarduerak	poeta, idazlea eta literatura-kritikaria
Enplegatzailea(k)	Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomoa
Jasotako sariak	ikusi National Prize for Arts and Sciences  (2014)

Dolores Castro Varela (Aguascalientes, Mexiko, 1923ko apirilaren 12a – 2022ko martxoaren 30a) mexikar poeta, kontalaria, saiokeragilea eta kritikari literarioa izan zen.^[1]

Biografia

Irakasle jardun zuen, besteak beste, Mexikoko Unibertsitate Autonomoan, Iberoamerikako Unibertsitatean, Carlos Septien García Kazetaritza Eskolan, SOGEMeko Idazleen Eskolan eta Veracruz, Cuernavaca eta Mexikoko Arte Ederretako eskoletan. Irratsaioen ekoizle izan zen. Halaber, Mexikoko Poetas programa gidatu zuen Alejandro Avilesekin, 11. kanalean. Unibertsitateko Kultura Zabaltzeko Zuzendaritzan lagundu zuen. Barcos de Papel argitaletxeko erredaktore nagusi eta laguntzaile gisa aritu zen. Batura Bibliografikoaren idazketa-kontseiluko kidea izan zen. Fuensanta, La Palabra eta El Hombre, Nivel, Poesía de América, Suma Bibliográfico eta Revista de la UIA.

Ikasketak

Mexikoko Unibertsitate Nazional Autonomotik ikasketak egin zituen, zuzenbidean lizentziaduna eta letretako maisutza. Estilistika eta Artearen Historian graduatu ondokoa egin zuen Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean; eta irrati ikasketak Hezkuntza Komunikazioaren Institutu Latinoamerikarrean (ILCE).^[2]

Hainbat hamarkadatan poeta belaunaldi askoren maistra izan da. Halaber, Ocho Poetas Mexicanos taldeko kide izan zen, Alejandro Avilés, Roberto Cabral del Hoyo, Javier Peñalosa, Honorato Magaloni Duarte, Efrén Hernández, Octavio Novaro eta Rosario Castellanosrekin.^[3][4][5]

Lanak

Poesia

• El corazón transfigurado, 1949
• Dos nocturnos, 1952
• Siete poemas, 1952
• La tierra está sonando, 1959
• Cantares de vela, 1960
• Soles, 1977
• Qué es lo vivido, 1980
• Las palabras, 1990
• Poemas inéditos, 1990
• No es el amor el vuelo, 1992
• Tornasol, 1997
• Sonar en el silencio, 2000
• Oleajes, 2003
• Íntimos huéspedes, 2004
• Algo le duele al aire, 2011
• Viento quebrado, poesía reunida, 2011
• El corazón transfigurado/The Transfigured Heart [Elebiduna] Itzul. [[Francisco Macías Valdés]], 2013
• Sombra domesticada, 2013
• Pozo de Luz 2013
• Algo le duele al aire/ Something Pains the Wind [Elebiduna] Itzul.. [[Francisco Macías Valdés]], 2015

Eleberria

• La ciudad y el viento, 1962

Saiakera

• Dimensión de la lengua en su función creativa, emotiva y esencial, 1989

Antologiak

• Obras completas, 1991
• Antología poética en francés, 2003
• A mitad de un suspiro, 2008
• La vida perdurable, antología poética

Aintzatespenak

• Sor Juana Inés de la Cruz Poesia Sari Nazionala.
• Poesia Sari Nazionala, Mazatlán, 1980. ¿Qué es lo vivido? (Zer da bizi izan duzuna?) bere poema liburuagatik.
• III. Nezahualcóyotl saria (José Emilio Pachecorekin batera), 2004.
• 2008an, Arte Ederren Institutu Nazionalak omenaldia egin zion bere literatura-ibilbideari, Mexikoko letrei egindako ekarpenei eta 85 urteko bizitzari.

• INBAk omenaldia egin zion Dolores Castro, 90 años: palabra y tiempo argitalpenarekin.^[6][7]
• Ramón López Velarde Poesia Sari Iberoamerikarra, 2013.
• Hezkuntza Publikoko Idazkaritzak Hizkuntzalaritza eta Literaturaren arloan emandako Zientzia eta Arteen Sari Nazionala, 2014.^[8][9]

• CONALEPeko talde batek bere izena eta bi poesia-sari ditu: Dolores Castro Estatuko Poesia Saria, Kultura Institutu Tlaxcaltekak eta Kultura eta Arteetarako Kontseilu Nazionalak ematen dutena; eta Dolores Castro Narratiba eta Poesia Idatziaren Saria, Aguascalientes Udalerriko Udalak ematen duena.

• 2018an, Kultura Ekonomikoaren Funtsak bere izena duen liburu-denda bat inauguratu zuen Aguascalientes hirian.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q5812556