Andrzej Wajda

Andrzej Wajda

Irudi gehiago

Member of the Senate of the Republic of Poland (en) Itzuli

Bizitza
JaiotzaSuwałki, 1926ko martxoaren 6a
HerrialdeaPoloniako Bigarren Errepublika  1945)
 Polonia  (1952 -  1989)
 Polonia  (1989 -
HeriotzaVarsovia, 2016ko urriaren 9a (90 urte)
Hobiratze lekuaSalwator Cemetery (en) Itzuli
Heriotza modua: arnas gutxiegitasuna
Familia
AitaJakub Wajda
Ezkontidea(k)Gabriela Obremba (en) Itzuli  (1949 -  1959)
Zofia Żuchowska (en) Itzuli  (1959ko abenduaren 19a -  1967ko martxoaren 14a)
Beata Tyszkiewicz  (1967ko maiatzaren 13a -  1968ko urriaren 29a)
Krystyna Zachwatowicz  (1974ko urtarrila -
Seme-alabak
ikusi
  • Karolina Wajda (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaJan Matejko Academy of Fine Arts in Krakow (en) Itzuli
(1946 - 1950) : Margolaritza
National Film School in Łódź (en) Itzuli
(1950 - 1953) : zinemagintza
Hizkuntzakalemana
poloniera
Jarduerak
Jarduerakfilm-zuzendaria, antzerki zuzendaria, gidoilaria, zinema ekoizlea, telebista zuzendaria, politikaria eta errealizadorea
Enplegatzailea(k)Top Courses for Scriptwriters and Film Directors (en) Itzuli
Jasotako sariak
ikusi
  • Ohorezko Legioko komandantea Ohorezko Legioko komandantea
    Arte eta letren komendadorea Arte eta letren komendadorea
    Commander's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany Commander's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany  (2001)
    Arrano Zuriaren Ordena Arrano Zuriaren Ordena
    Golden Medal for Merit to Culture Golden Medal for Merit to Culture  (2005)
    Praemium Imperiale  (1996)
    Order of the Three Stars, 3rd Class Order of the Three Stars, 3rd Class
    Jury Prize  (1957) : Canal (en) Itzuli
    David Luchino Visconti  (1978)
    Urrezko Palma  (1981) : Man of Iron (en) Itzuli
    London Film Critics Circle Award for Director of the Year  (1981) : Man of Iron (en) Itzuli
    Academy Fellowship Award  (1982)
    Honorary César  (1982)
    Louis Delluc Prize  (1982) : Danton (1983ko filma)
    London Film Critics Circle Award for Director of the Year  (1983) : Danton (1983ko filma)
    Zuzendari onenaren César Saria  (1983) : Danton (1983ko filma)
    BAFTA Award for Best Film Not in the English Language  (1984) : Danton (1983ko filma)
    European Film Academy Lifetime Achievement Award  (1990)
    Ohorezko Oscar Saria  (1999)
    Polish Academy Life Achievement Award  (2000)
    Polish Academy Award for Best Film  (2008) : Katyń (en) Itzuli
    Order of Friendship Order of Friendship
    Herder Prize  (1985)
    Medal "Guardian of National Memorials" Medal "Guardian of National Memorials"
    Honorary doctor of the University of Gdańsk
    honorary doctor of the Jagiellonian University of Krakow  (1989)
    Grand Cross of the Order of Polonia Restituta Grand Cross of the Order of Polonia Restituta  (1999)
    Officer of the Order of Merit of the Italian Republic Officer of the Order of Merit of the Italian Republic  (2000)
    Order of the Cross of Terra Mariana, 3rd Class Order of the Cross of Terra Mariana, 3rd Class  (2008)
    Commander with Star of the Order of Merit of Hungary Commander with Star of the Order of Merit of Hungary  (2006)
    Work Flag Order, 2nd class Work Flag Order, 2nd class
    Order of Prince Yaroslav the Wise Order of Prince Yaroslav the Wise
    Order for Merits to Lithuania Order for Merits to Lithuania
    Order of the Rising Sun, 1st class Order of the Rising Sun, 1st class
    Officer of the Order of Polonia Restituta Officer of the Order of Polonia Restituta  (1964)
    Knight of the Order of Polonia Restituta Knight of the Order of Polonia Restituta  (1959)
    Kyoto Prize in Arts and Philosophy  (1987)
    honorary citizen of Gdańsk  (2016)
    Honorary citizen of Wrocław
    Grand Cross of the Order of Merit of Hungary Grand Cross of the Order of Merit of Hungary  (2012)
    European Film Academy Critics Award  (2009) : Tatarak (en) Itzuli
    European Film Academy Honorary Award  (2016)
    Paszport Polityki
    Order of the Banner of Work Order of the Banner of Work
    Ohorezko Legioko ofiziala Ohorezko Legioko ofiziala
    Ordre des Arts et des Lettres Ordre des Arts et des Lettres
    Eguzki atera berriaren ordena Eguzki atera berriaren ordena
    Order of the Cross of Terra Mariana Order of the Cross of Terra Mariana
    Order of the Three Stars Order of the Three Stars
    Hungarian Order of Merit Hungarian Order of Merit
    Order of Prince Yaroslav the Wise, 5th class Order of Prince Yaroslav the Wise, 5th class  (2000)
    Order of Cyril and Methodius Order of Cyril and Methodius
    Order of Danica Hrvatska Order of Danica Hrvatska
    Honorary Citizen of the City of Łódź  (1998)
    Order of Merit of the Federal Republic of Germany Order of Merit of the Federal Republic of Germany
    Urrezko Maskorra  (1980)
    César Sariak  (1982)
    Europako Zinemaren Sariak
    Zilarrezko Hartza  (1996)
    Golden Lion for Lifetime Achievement  (1998)
    Oscar Sariak  (2000)
    Urrezko Hartza  (2006)
KidetzaBerlingo Arteen Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Polish Film Academy (en) Itzuli
Stowarzyszenie Filmowców Polskich (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Poloniako Langileen Alderdi Batua

wajda.pl
IMDB: nm0906667 Allocine: 2717 Rottentomatoes: celebrity/andrzej_wajda Allmovie: p115731 TCM: 200541
Discogs: 3590981 Edit the value on Wikidata

Andrzej Witold Wajda (ˈandʐɛj ˈvajda ahoskatua; Suwałki, Polonia, 1926ko martxoaren 6a - Varsovia, 2016ko urriaren 9a) poloniar zinemagilea izan zen.

Bizitza

Aita Poloniako armadako zalditeria ofiziala zuen, eta Bigarren Mundu Gerraren hasieran hil zuten, Katyngo sarraskian.[1] Gerran nazien aurkako erresistentzian borrokatu zen. Gerra bukatu ondoren Arte Ederretako ikasketak egin zituen Krakovian, eta zinema-ikasketak Łódźeko eskolan.

Pokolenie (1954, Belaunaldia), Kanał (1957) eta Popiół i diament (1958, Errautsak eta diamanteak) Poloniak alemanen okupazio-garaian bizi izan zituen aldaketei buruzko trilogiak badu Buñuelen eragina, eta arrakasta handia izan zuen nazioartean.

Wajda Poloniako zinema-eskolaren aitzindaria izan zen. 1959az geroztik, antzerki-zuzendaria ere izan da. Haren filmografia oro har Poloniako historiari eta bilakaera-politikoari atxikia da, eta eragin handia izan du Poloniako kultura giroan.

Aipagarriak dira Zbigniev Cybulski aktore bikainak Wajdaren film batzuetan egin zituen antzezpenak; Wajdak hari eskaini zion Wszytsko na Sprzedaż (1968, Oro salgai) filma. Filmak: Popioły (1965, Errautsak); Krajobraz po bitwie (1970, Guduaren ondorengo ikuspegia); Ziemia obiecana (1976, Promesa handiaren lurraldea); Smuga Cienia (1976, Itzalezko marra); Człowiek z marmuru (1977, Marmolezko gizona); Dyrygent (1980, Orkestra-zuzendaria); Człowiek z żelaza (1981, Burdinazko gizona), Gdanskeko ontzioletako gertakariak eta Solidarność sindikatuaren sorrera kontatzen duen filma; Danton (1982); Ein liebe im Deutschland (1983, Amodio bat Alemanian).

1990eko hamarkadaren hasieran, Varsoviako Powszchny antzokiaren senatari eta zuzendari gisa aukeratua izan zen. Filmak zuzentzen jarraitu zuen, eta Bigarren Mundu Gerra erabili zuen gai nagusitzat: The Crowned-Eagle Ring (1993), Holy Week (1996). 1997. urtean Wajdak Miss Nobody drama egin zuen, hiru gaztetxoen arteko harremanean sakotzen duen filma. 2000. urtean Ohorezko Oscar Saria jaso zuen, eta Wajdak Krakoviako Jagiellonianeko Unibertsitateari eman zion saria. 2006. urtean, Wajdak Berlingo Nazioarteko Zinemaldian Ohorezko Urrezko Hartza jaso zuen.

Filmografia

  • Zły chłopiec (1951)- film laburra
  • Ceramika ilzecka (1951) -film laburra
  • Kiedy ty śpisz (1953) -film laburra
  • Pokolenie (1954)
  • Idę do słońca (1955)
  • Kanal (1956)
  • Popiół i diament (1958)
  • Lotna (1959)
  • Niewinni czarodzieje (1960)
  • Powiatowa lady Makbet (1961)
  • Samson (1961)
  • L'amour à vingt ans (1962)
  • Popioły (1965)
  • Wszystko na sprzedaż (1968)
  • Przekładaniec (1968)
  • Bramy Raju (1968)
  • Polowanie na muchy (1969)
  • Brzezina (1970)
  • Krajobraz po bitwie (1970)
  • Pilatus und andere (1972)
  • Wesele (1973)
  • Ziemia obiecana (1974)
  • Smuga cienia (1976)
  • Człowiek z marmuru (1977)
  • Bez znieczulenia (1978)
  • Panny z Wilka (1979)
  • Z biegiem lat, z biegiem dni (1980, telesaila)
  • Dyrygent (1980)
  • Człowiek z żelaza (1981)
  • Danton (1983)
  • Eine Liebe in Deutschland (1983)
  • Kronika wypadków miłosnych (1985)
  • Proust contre la déchéance (1988)
  • Les possédes (1988)
  • Korczak (1990)
  • Pierścionek z orłem w koronie (1992)
  • Nastasja (1994)
  • Wielki Tydzień (1995)
  • Panna Nikt (1996)
  • Pan Tadeusz (1999)
  • Bigda idzie (telebistarako antzerkia, 1999)
  • Wyrok na Franciszka Kłosa (2000)
  • Noc czerwcowa (telebistarako antzerkia, 2001)
  • Przerwane milczenie (2002)
  • Zemsta (2002)
  • Czlowiek z nadziei (2005)
  • Katyń (2007)
  • Tatarak (2009)

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Andrzej Wajda Aldatu lotura Wikidatan
  • Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
  1. Erostarbe, Gorka. (2016-10-11). «Poloniako historiaren kronista» Berria.
Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q106685
  • Commonscat Multimedia: Andrzej Wajda / Q106685

  • Wd Datuak: Q106685
  • Commonscat Multimedia: Andrzej Wajda / Q106685