Ada Yonath

Ada Yonath

Irudi gehiago
Bizitza
JaiotzaJerusalem, 1939ko ekainaren 22a (84 urte)
Herrialdea Israel
Hezkuntza
HeziketaJerusalemgo Unibertsitate Hebrearra
Weizmann Zientzia Institutua
Tesi zuzendariaWolfie Traub (en) Itzuli
Hizkuntzakhebreera
ingelesa
Jarduerak
Jarduerakbiologo molekularra, kimikaria, unibertsitateko irakaslea, kristalografoa, biokimikaria eta zientzialaria
Lantokia(k)Weizmann Zientzia Institutua
Enplegatzailea(k)Chicagoko Unibertsitatea
Q102212738 Itzuli
Jasotako sariak
ikusi
  • Israel Saria Israel Saria  (2002)
    Kimikako Nobel Saria  (2009)
    Harvey Prize  (2002)
    Paul Ehrlich and Ludwig Darmstaedter Prize  (2007)
    Wilhelm Exner Medal  (2010)
    Kimikako Wolf Saria  (2006)
    Emakumezko Zientzilarien L'Oréal-UNESCO saria  (2008)
    Albert Einstein World Award of Science  (2008)
    Massry Prize  (2004)
    Louisa Gross Horwitz Prize  (2005)
    Silver Medal of the Chairman of the Senate  (2012)
    X-ray badge  (2014)
    The EMET Prize for Art, Science and Culture  (2006)
    honorary doctor of Carnegie-Mellon University
    honorary doctor of the University of Chile
    Honorary doctor of the Technical University of Berlin
    F. A. Cotton Medal  (2002)
    honorary doctor of the University of Hamburg
    EMBO Membership
    Esther Hoffman Beller Lectureship  (2021)
    Erna Hamburger Prize  (2011)
    Foreign Member of the Royal Society  (2020)
    Rothschild prize
    Marie Curie Medal  (2011)
InfluentziakWilliam Lipscomb
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala
Zientziaren eta Arteen Europar Akademia
Israelgo Zientziak eta Giza-Zientzien Akademia
Zientzien Pontifize-Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
European Molecular Biology Organization (en) Itzuli
Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia
Royal Society

Ada E. Yonath (hebreeraz: עדה יונת‎, ˈada joˈnat ahoskatua; Jerusalem, Palestinako Britainiar Mandatua, 1939ko ekainaren 22a) Israelgo kristalografoa da.

2009an Kimikako Nobel Saria jaso zuen, Venkatraman Ramakrishnan eta Thomas A. Steitzekin batera, erribosomaren egitura eta funtzioan egindako ikerketengatik.[1]

Biografia

Bere gurasoak arazo ekonomikoen ondorioz Poloniatik Israelera emigratu zuten eta Ada Jerusalemen sortu zen. Aita hil zenean, etxez aldatu ziren eta Tel Avivera joan ziren bizitzera. Tichon Hadash eskolan izena eman zuen eta Adak matematika klaseak eman zituen ordaindu ahal izateko. Beranduago Jerusalemera itzuli zen berriz eta kimikan graduatu zen Hebrear Unibertsitatean, 1962an. Bi urte geroago, biokimikako masterra lortu zuen. 1968an, Wizmann Institutuan doktoregoa egin zuen. Doktoretza ondoko ikasketak Massachusettseko Teknologia Institutuan (MIT) eta Carnegie Mellon Unibertsitatean (Pennsylvania) burutu zituen. [2]

Bestela, Palestinar-israeldar gatazkan irtenbide baketsuaren alde egin izan du.

Ibilbidea

Yonathek bere prestakuntzan proteinen kristalografia ikertzen hasi zen eta hortik aurrera erribosomak aztertzera pasa zen.

1970ean proteinen kristalografia laborategi bat sortu zuen eta hainbat ikerketa-proiektutan parte hartu zuen. azkenik erribosomak hobeto ezagutzeko teknika berri bat garatu zuen: krio bio-kristalografia.

2000-2001. epealdian, bakterioaren erribosoma baten bi zatiko egitura hiru dimentsiotan egitea lortu zuen. Erribosomen ikerketa bidean hurrengo erronka du antibiotikoek organulu horietan nola jokatzen duten ulertzea.[3] [4]

Weizmann institutuan lanean jarraitzen du.[5]

Sariak eta errekonozimenduak

  • 2009an Kimikako Nobel Saria.[3] [6]
  • Jasotako errekozimenduen zerrenda.[7]

Erreferentziak

  1. Lappin, Yaakov. (2009-10-07). «Nobel Prize Winner 'Happy, Shocked'» Jerusalem Post.
  2. «Ada Yonath (1939- ): Erribosomaren egitura deskodetzea amets zuen emakumea - Zientzia Kaiera» Zientzia Kaiera (Noiz kontsultatua: 2018-07-08).
  3. a b «"Nobel sariaren berri eman zidaten egunean, adarra jotzen ari zirela pentsatu nuen" - Zientzia.eus» zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2018-07-08).
  4. (Gaztelaniaz) «Ada E. Yonath: “La ciencia es la fuerza para el futuro” | Vidas científicas | Mujeres con ciencia» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2018-07-08).
  5. (Ingelesez) Weizmann, institutua. (pdf) Ada Yonath CV. .
  6. «Kimikako Nobela, erribosomen egitura atomikoa eta funtzionamendua ikertu zituztenentzat - Zientzia.eus» zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2018-07-08).
  7. «Institute of Fundamental and Frontier Science» www.iffs.uestc.edu.cn (Noiz kontsultatua: 2018-07-08).

Kanpo estekak

Egile honen argitalpenei buruzko informazioa lortu dezakezu Scholian
  • 2018 Ada Yonath, hitzaldia, "A prebiotic bonding entity is functioning all contemporary living cells?" (Bideoa)
  • 2016, Ada Yonath, hitzaldia, " What was first, the genetic code or its products?" (Bideoa)
  • 2016 Ada Yonath, hitzaldia, "Towards a New Generation of Antibiotics" (Bideoa)
  • Ada Yonath NobelPrize webgunean
  • Ada Yonath Weizmann Institute of Science webgunean.
Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q7426
  • Commonscat Multimedia: Ada E. Yonath / Q7426

  • Wd Datuak: Q7426
  • Commonscat Multimedia: Ada E. Yonath / Q7426


  • i
  • e
  • a
1901–1925
1926–1950
1951–1975
1976–2000
2001–egun
  • i
  • e
  • a
Kimikako Wolf Saridunak
  • Carl Djerassi (1978)
  • Herman Mark (1979)
  • Henry Eyring (1980)
  • Joseph Chatt (1981)
  • John Charles Polanyi / George C. Pimentel (1982)
  • Herbert S. Gutowsky / Harden M. McConnell / John S. Waugh (1983/4)
  • Rudolph A. Marcus (1984/5)
  • Elias James Corey / Albert Eschenmoser (1986)
  • David C. Phillips / David Blow (1987)
  • Joshua Jortner / Raphael David Levine (1988)
  • Duilio Arigoni / Alan R. Battersby (1989)
  • Richard R. Ernst / Alexander Pines (1991)
  • John Pople (1992)
  • Ahmed Zewail (1993)
  • Richard Lerner / Peter Schultz (1994/5)
  • Gilbert Stork / Samuel J. Danishefsky (1995/6)
  • Gerhard Ertl / Gábor A. Somorjai (1998)
  • Raymond Lemieux (1999)
  • F. Albert Cotton (2000)
  • Henri B. Kagan / Ryōji Noyori / K. Barry Sharpless (2001)
  • Harry B. Gray (2004)
  • Richard N. Zare (2005)
  • Ada Yonath / George Feher (2006/7)
  • William E. Moerner / Allen J. Bard (2008)
  • Stuart A. Rice / Ching W. Tang / Krzysztof Matyjaszewski (2011)
  • Paul Alivisatos / Charles M. Lieber (2012)
  • Robert S. Langer (2013)
  • Chi-Huey Wong (2014)
  • K. C. Nicolaou / Stuart Schreiber (2016)
  • Robert C. Bergman (2017)
  • Omar M. Yaghi / Makoto Fujita (2018)
  • Stephen F. Buchwald / John F. Hartwig (2019)
  • Leslie Lesierowitz / Meir Lahav (2021)
  • Bonnie L. Bassler / Carolyn Bertozzi / Benjamin F. Cravatt