Gelazjusz I

Gelazjusz I
Gelasius
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 410
Rzym

Data śmierci

19 listopada 496

Miejsce pochówku

bazylika św. Piotra

Papież
Okres sprawowania

492–496

Wyznanie

chrześcijaństwo

Kościół

rzymskokatolicki

Pontyfikat

1 marca 492

Święty
Gelazjusz I
Ilustracja
Czczony przez

Kościół katolicki

Wspomnienie

21 listopada

Multimedia w Wikimedia Commons

Gelazjusz I, (także Gelazy I; ur. w Rzymie, zm. 19 listopada 496) – święty Kościoła katolickiego, 49. papież w okresie od 1 marca 492 do 19 listopada 496 roku[1].

Życiorys

Pochodzący z Afryki sekretarz papieży Symplicjusza i Feliksa III urodził się w Rzymie[2]. W obliczu trwającej schizmy akacjańskiej, a także narastających konfliktów ze Wschodem i szerzących się poglądów pelagiańskich podjął wiele działań mających na celu pokonanie piętrzących się przed Kościołem trudności. Bronił wypracowanych przez Leona I na Soborze chalcedońskim formuł chrystologicznych[2]. Łączyły go znakomite relacje z Teodorykiem Wielkim, następcą Odoakra, do którego zwracał się m.in. z prośbą o pomoc dla ubogich[2].

Sformułował dogmat o grzechu pierworodnym i jako pierwszy tezę rozdziału władzy cesarskiej i papieskiej, która w późniejszych latach znalazła swoje rozwinięcie w ideach z okresu walki z cesarstwem. Wiele zarządzeń dyscyplinarnych Gelazjusza weszło na stałe do prawodawstwa kościelnego.

Okres pontyfikatu św. Gelazego nazywany jest okresem gelazjańskiego renesansu.

W 494 w liście do cesarza Bizancjum sformułował doktrynę dwuwładzy[1]. W tym samym roku, na synodzie ogłosił zasady kształcenia duchownych i podziału funduszy kościelnych[2]. Podczas swojego pontyfikatu zwalczał tendencje heterodoksyjne, a w szczególności arianizm, monofizytyzm. Wydał w tym celu też traktat De duobus naturis in Christo. Zwalczał także manicheizm, pelagianizm[3].

Błędnie[1] przypisuje mu się autorstwo Decretum Gelasianum – anonimowej kompilacji z początku VI w. zawierającej pięć części:

  • O Duchu Świętym i o imionach Chrystusa
  • O kanonie Pisma Świętego
  • O prymacie rzymskim i o siedzibach patriarszych
  • O uznawanych soborach powszechnych
  • O dziełach, które należy przyjąć

Dekret znany jest także pod nazwą Epistula decretalis de libris recipiendis et non recipiendis (Dekret o księgach, które należy przyjąć oraz odrzucić)[4][3].

Gelazjusz nie jest także autorem sakramentarza gelazjańskiego[1].

Jego wspomnienie wymienione jest w Martyrologium Rzymskim 21 listopada[2].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 31. ISBN 83-7006-437-X.
  2. a b c d e John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 72-74. ISBN 83-06-02633-0.
  3. a b Por. V. Grossi OSA. L'auctoritas di Agostino sul «Peccatum originis» da Cartagine (418) a Trento (1546). „Augustinianum”. 31 (1991), s. 340-341. Rzym: Instytut Patrystyczny «Augustinianum». 
  4. Wydanie krytyczne: "Texte und Untersuchungen" 38/4, wydał Dobschütz, Lipsk 1912.

Bibliografia

  • Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 2: D-G. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 445/446. ISBN 83-7097-374-4.
  • Praca zbiorowa,Historia powszechna Tom 7 Od upadku cesarstwa rzymskiego do ekspansji islamu. Karol Wielki, Mediaset Group SA, 2007, ss. 50, ISBN 978-84-9819-814-0.
  • Pope St. Gelasius I. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  • p
  • d
  • e
I wiek
II wiek
  • 6. Aleksander I
  • 7. Sykstus I
  • 8. Telesfor
  • 9. Hygin
  • 10. Pius I
  • 11. Anicet
  • 12. Soter
  • 13. Eleuteriusz
  • 14. Wiktor I
  • 15. Zefiryn
III wiek
IV wiek
V wiek
VI wiek
VII wiek
VIII wiek
  • 85. Jan VI
  • 86. Jan VII
  • 87. Syzyniusz
  • 88. Konstantyn
  • 89. Grzegorz II
  • 90. Grzegorz III
  • 91. Zachariasz
  • 92. Stefan II
  • 93. Paweł I
  • 94. Stefan III
  • 95. Hadrian I
  • 96. Leon III
IX wiek
X wiek
XI wiek
XII wiek
XIII wiek
XIV wiek
XV wiek
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek
Zobacz też
Papieże elekci
Inne postacie

  • Kategoria Papieże
  • p
  • d
  • e
Uznani za świętego
bez formalnej kanonizacji
Święci Kościołów
katolickiego i prawosławnego
Święty tylko
Kościoła prawosławnego
  • Liberiusz
Święci tylko
Kościoła katolickiego
Formalnie
kanonizowani i
beatyfikowani
przez Kościół katolicki

  1. Na powyższej liście każdy papież wyniesiony na ołtarze zostaje wpisany według pontyfikatu
  2. Kanonizowany bez zatwierdzenia cudu
  • ISNI: 0000000354601867
  • VIAF: 50579250
  • ULAN: 500355701
  • LCCN: n82133707
  • GND: 118538292
  • LIBRIS: 53hkkmnp0hzkhrw
  • BnF: 13484679t
  • SUDOC: 027525643
  • SBN: SBLV275569
  • NKC: skuk0002619
  • BNE: XX1312123
  • NTA: 071434291
  • BIBSYS: 90793225
  • CiNii: DA04334347
  • PLWABN: 9810671690405606
  • NUKAT: n00050122
  • J9U: 987007273164905171
  • CANTIC: a10477093
  • CONOR: 205421411
  • ΕΒΕ: 89872
  • WorldCat: lccn-n82133707
  • PWN: 3904647
  • Britannica: biography/Saint-Gelasius-I
  • Treccani: gelasio-i-papa-santo
  • Universalis: gelase-ier
  • NE.se: gelasius-i
  • SNL: Gelasius_1.
  • Catalana: 0029590
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 21526