Senatu

Senatu (latinezko senātus hitzetik ekarria) bi legebiltzar dituzten zenbait estatutan, gehienbat ohorezko biltzarra da.

Erromako senatua

Sakontzeko, irakurri: «Erromako Senatua»

Senatua oinarrizko erakunde politikoa izan zen antzinako Erroman, batez ere errepublika garaian. Normalean 300 kidek osatzen zuten, hasieran guztiak patrizio zirenek (patres, Erromako familia nagusietako buruak) eta kontsulek aukeratuak. Baina Ovidioren legea indarrean jarri zenetik (K.a. IV. mendea) zentsoreek aukeratzen zituzten eta herri xeheak ere parte hartzen zuen senatuan. Kontsulek, pretoreek edo herriaren tribunoek biltzen zuten senatua. K.a. 309. urtean, monarkia amaitu eta errepublika hasi zenean, senatuak garrantzi handia hartu zuen Erroman. Aginpide osoa zuen barne zein kanpo arazoetan, legegintzan, finantzetan eta erlijio gaietan. Errepublika amaitu zenean senatuak aginpidea galdu zuen eta enperadoreen mende geratu zen.

Senatua egungo estatuetan

Egungo estatu federaletan senatuak estatu bakoitzaren ordezkariak biltzen ditu. Aginpide zentralizatua duten estatuetan senatuak tradizioz liberalagoa den parlamentuaren aginpidea mugatzen du. Senatuak garrantzi handia du lurralde txikientzat. Estatua osatzen duen herrialde bakoitzak ordezkari kopuru bera du senatuan, biztanleriaren arabera bereizketarik egin gabe. Ondorioz, biztanle gutxi dituzten herrialdeek parlamentuan mugatua duten ordezkaritza lortzen dute senatuan.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2017-10-21 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.