Protaktinio

Protaktinioa
91 TorioaProtaktinioaUranioa
   
 
91
Pa
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Taula periodikoa
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaProtaktinioa, Pa, 91
Serie kimikoaaktinidoak
Taldea, periodoa, orbitala-, 7, f
Masa atomikoa231,03588(2) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Rn] 5f2 6d1 7s2
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 32, 20, 9, 2
Propietate fisikoak
Egoeraustez solidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 15,37 g/L
Urtze-puntua1.841 K
(1.568 °C, 2.854 °F)
Irakite-puntua? 4.300 K
(? 4.027 °C, ? °F)
Urtze-entalpia12,34 kJ·mol−1
Irakite-entalpia481 kJ·mol−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K
Propietate atomikoak
Kristal-egituraortoerronbikoa
Oxidazio-zenbakia(k)2, 3, 4, 5
(oxido basiko ahula)
Elektronegatibotasuna1,5 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 568 kJ/mol
Erradio atomikoa (batezbestekoa)180 pm
Datu gehiago
Eroankortasun termikoa(300 K) 47
Isotopo egonkorrenak
Protaktinioaren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
229Pa Sintetikoa 1,4 e α 5,58 225Ac
230Pa Sintetikoa 17,4 e ε 1,310 230Th
β- 0,563 230U
231Pa ~%100 32.760 u α 5,149 227Ac
232Pa Sintetikoa 1,31 e β- 0,31 232U
233Pa Sintetikoa 26,967 e β- 0,571 233U
234mPa Sintetikoa 1,17 m β- 2,29 234U
IT 0,0694 234Pa
234Pa Sintetikoa 6,75 o β- 0,23 234U

Protaktinioa elementu kimikoa da, Pa ikurra eta 91 zenbaki atomikoa dituena.

Ezaugarri nagusiak

Protaktinioa aktinidoen taldeko elementu metaliko zilarkara eta lustre distiraduna da. Supereroalea da -271,45 °C (1,4 K) tenperatura azpitik. 4 eta 5 ditu balentziak; 13 isotopo ditu, baina ez dira egonkorrak; bi naturan aurkitzen dira. Protaktinioa uranioaren mea guztietan dago eta 340 mg ateratzen dira uranio-mea tona bakoitzeko. Torio 230en desintegrazioaz ere lor daiteke protaktinioa. Isotoporik handiena Pa-231 da, alfa igorpenen bidez endekatzen da, eta 33.000 urteko semidesintegrazio-periodoa du. Protaktinioa gogorra eta zuria da, eta 1.600 °C-tan urtzen da. Konposatu batzuk eratzen ditu halogenoekin.

Aplikazioak

Oso urria, erradioaktiboa eta toxikoa denez, egun protaktinioak ez dauka erabilerarik, oinarrizko ikerketa zientifikoa ez bada.

Erreferentziak

  • Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q1109
  • Commonscat Multimedia: Protactinium / Q1109

  • Identifikadoreak
  • GND: 4175981-3
  • LCCN: sh85107634
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Medikuntzako identifikadoreak
  • MeSH: D011478
  • Kimikako identifikadoreak
  • CAS erregistro zenbakia: 7440-13-3
  • ChEBI: 33386
  • ChemSpider: 22387
  • PubChem: 23945
  • UNII: 0S6855V29M
  • SMILES: ID
  • InChI: ID
  • InChI key: ID
  • Biologiako identifikadoreak
  • MGI: 7440-13-3
  • Wd Datuak: Q1109
  • Commonscat Multimedia: Protactinium / Q1109