Hadrianopolisko Ituna

Hadrianopolisen Ituna, egungo Turkiako Edirne hiria, 1829ko irailaren 14an sinatu zen. Itun horrekin Errusiar-turkiar Gerrari amaiera eman zitzaion.^[1]

Errusiar-turkiar Gerra

1828tik 1829ra luzatu zen gerra hau. Aurrez aurre Otomandar Inperioa eta Errusiar Inperioa jarri ziren gatazka honetan. Gatazkaren jatorria Greziako Independentzia Gerran (1821-1832) egon zen. Greziarrei errusiarrek lagundu zieten (baita ere Frantzia eta Erresuma Batua]]) eta horrek sultan otomandarraren haserrea eragin zuen. Gerran errusiarrek garaipen handiak lortu zituzten Kaukason eta Balkanetan. Otomandar Inperioaren maldan behera markatu zen itun honekin; inperio horrek bere zabalera nagusia 1683an lortu zuen, Vienari setioa jarri ziotenean.^[2]

Itunaren klausulak

Nagusia: otomandarrek Greziaren independentzia onartzen zuten nahiz eta baldintza batzuk jarri eta ez lurralde osoan.^[3]
Otomandar Inperioak Errusiarren eskuetan lurralde desberdinak uzten zituen: Danubioko itsasadarraren uharteak, Itsaso Beltzaren Kaukaso aldeko itsas ertzea eta Dardaneloak itsasartea erabiltzeko eskubidea onartu zuten.
Otomandarrek Errusiaren suberania Georgian onartzen zuten.
Gainera errusiarren ikuskatze eskubidea hiru autonomietan onartzen zuten: Serbian, Moldaviako Printzerrian (egungo Errumanian)^[4] eta Valakiako Printzerrian. Horrela, esaten zen, autonomia horien joritasun eta "merkataritza askatasuna" bermatzen zen.

Erreferentziak

↑ http://pares.mcu.es/ParesBusquedas20/catalogo/autoridad/106885
↑ https://web.archive.org/web/20190628163800/https://esacademic.com/dic.nsf/eswiki/1166677
↑ https://www.nationalgeographic.com.es/historia/grandes-reportajes/la-gran-revolucion-griega-contra-el-imperio-otomano_9440/3
↑ http://www.puzzledelahistoria.com/?p=26664