Ágnes Heller

Ágnes Heller
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Budapest, 1929ko maiatzaren 12a
Herrialdea	Hungaria
Lehen hizkuntza	hungariera
Heriotza	Balatonalmádi (en) , 2019ko uztailaren 19a (90 urte)
Hobiratze lekua	Kozma Street Jewish Cemetery (en)
Heriotza modua	istripuzko heriotza: itotzea
Familia
Ezkontidea(k)	Ferenc Fehér (en) István Hermann (en)  (1949 -
Hezkuntza
Heziketa	Eötvös Loránd University (en) (1947 - 1951) : filosofia
Hizkuntzak	hungariera ingelesa
Irakaslea(k)	György Lukács
Jarduerak
Jarduerak	filosofoa, unibertsitateko irakaslea, soziologoa, saiakeragilea, Disidentzia eta aesthetician (en)
Enplegatzailea(k)	New School (en) La Trobe University (en)
Jasotako sariak	ikusi Concordia saria  (2012) Hannah Arendt Prize  (1995) Goethe domina  (2010) Manès-Sperber-Preis  (2017) Széchenyi Prize  (1995) doctor honoris causa of the University of Innsbruck  (2015) Honorary Doctorate of University of Buenos Aires  (1997) honorary citizen of Budapest  (2008) [[]]  (1996) Carl von Ossietzky Prize  (2012) Commander with Star of the Order of Merit of Hungary
Kidetza	Hungariako Zientzien Akademia
Mugimendua	Budapest School (en)

Ágnes Heller (Budapest, 1929ko maiatzaren 12a - Balatonalmádi, 2019ko uztailaren 19a) hungariar filosofoa izan zen.

Bizitza

Aita Auschwitzera eraman eta hil zioten naziek, Hungarian bertan sortutako Gezi Beltzen ezinbesteko kolaborazioarekin. Bigarren Mundu Gerra bukatu ostean, mugimendu sionistako kide egin zen, baina István Hermann ezagutu zuen —ezkondu ere egingo ziren gero—, eta, haren eraginez, sionismoa baztertu eta Hungariako Alderdi Komunistan sartu zen.^[1]

Budapesteko Unibertsitatean fisika eta kimika ikasten hasi zen, baina berehala aldatu zen filosofia eta gizarte zientziak ikastera. 1955-1956 epean, Magyar Filozófiai Szemle filosofia aldizkaria zuzendu zuen^[1]

Lukácsen ikaslea izan zen, eta Budapesteko eskolako kideetako bat. 1978an irakasle lanean hasi zen Bundoorako Unibertsitatean (Victoria, Australia). Marxismoaren joera kritiko baten ordezkari zen. Batez ere etikari buruzko gaiak aztertu zituen, antropologia marxista baten lerroak marraztuz eta senaren, harremanen, lehenengo izatasunaren (biologikoa), bigarrenaren (psikiko-soziala), premien eta nortasunaren azterketan oinarri hartuta. Premiei buruzko bere teoria filosofikoak oso zabalkunde handia izan du.^[2]

1990ean itzuli zen Budapestera, AEBetatik. Bere bizitzaren azken urteetan, Viktor Orbán Hungariako lehen ministroaren aurkako kritikan nabarmendu zen. Ostiralean, Budapestetik 100 kilometrora dagoen Balaton aintzirara igeri egitera sartu, eta ez zen atzera irten.^[1]

Lan nagusiak

• Errenazimentuko gizona (1963)
• Eguneroko bizitzako istorioak (1970)
• Premien teoria Marxengan (1973)
• Balioen teoria marxista baterako hipotesiak (1974)
• Berdintasunaren formak (1978).

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Ágnes Heller

• Datuak: Q235125
• Multimedia: Ágnes Heller / Q235125