Ugandako martiriak

Ugandako martiriak^[1] 22 katoliko eta 23 anglikano kristau talde bat dira Bugandako erreinu historikoan (gaur egun Uganda), 1885eko urtarrilaren 31tik 1887ko urtarrilaren 27ra bitartean Mwanga II.a erregearen aginduz exekutatu zituztenak^[2].

Martiri katolikoen zerrenda

1920an, Benedikto XV.a aita santuak dohatsu bilakatu zituen, eta 1964ko urriaren 18an, Paulo VI.a aita santuak kanonizatu zituen. Jaieguna ekainaren 3an ospatzen da^[3].

Adolfo Ludigo-Mukasa (h. 1886ko ekainaren 3an)
Akileo Kewanuka (h. 1886ko ekainaren 3an)
Anatolio Kiriggwajjo (h. 1886ko ekainaren 3an)
Anbrosio Kibuuka (h. 1886ko ekainaren 3an)
Andres Kaggwa (h. 1886ko maiatzaren 26an)
Atanasio Bazzekuketta (h. 1886ko maiatzaren 27an)
Bruno Sserunkuuma (h. 1886ko ekainaren 3an)
Dionisio Ssebuggwawo (h. 1886ko maiatzaren 25ean)
Gonzaga Gonza (h. 1886ko maiatzaren 27an)
Gyavira Musoke (h. 1886ko ekainaren 3an)
Jakue Buuzaabalyaawo (h. 1886ko ekainaren 3an)
Joan Maria Muzeyi (h. 1887ko urtarrilaren 27an)
Josef Mukasa (h. 1885eko azaroaren 15ean)
Karlos Lwanga (h. 1886ko ekainaren 3an)
Kizito (h. 1886ko ekainaren 3an)
Lukas Baanabakintu (h. 1886ko ekainaren 3an)
Matias Mulumba (h. 1886ko maiatzaren 30ean)
Mbaga Tuzinde (h. 1886ko ekainaren 3an)
Mugagga Lubowa (h. 1886ko ekainaren 3an)
Mukasa Kiriwawanvu (h. 1886ko ekainaren 3an)
Noe Mawaggali (h. 1886ko maiatzaren 31n)
Pontziano Ngondwe (h. 1886ko maiatzaren 26an)

Geroko garai bateko Ugandako bi martiri ere izan ziren, 1918an Paimolen hil eta 2002an dohatsu bilakatu zirenak: Daudi Okelo eta Jildo Irwa^[4].

Martiri anglikanoen zerrenda

Ingalaterrako Elizan, 23 martiri santutzat hartzen dira^[5].

Makko Kakumba
Yusuf Lugalama
Nuwa Sserwanga
Mukasa Musa
Eriya Mbwa
Muddu Aguma
Daudi Muwanga
Muwanga
Kayizzi Kibuuka
Mayanja Kitogo
Noah Walukaga
Alexander Kdoko
Fredrick Kizza
Robert Munyangabyanjo
Daniel Nakabandwa
Kiwanuka Gyaza
Mukasa Lwakisiga
Karlos Lwanga
Mubi
Wasswa
Kwabafu
Kifamunnyanja
Muwanga Njigiya

Oroimena

Ugandako Martirien Basilika 1968an eraiki zen Namugongon. 1980ko hamarkadaz geroztik erromeria handien leku bihurtu da^[6].

1993an, Ugandako Apezpiku Konferentziak unibertsitate bat sortu zuen Ugandako martirien omenez^[7].

Erreferentziak

↑ «Taldeak eta beren esan-naia» Argia 1927/10/30.
↑ (Ingelesez) «Martyrs of Uganda» Encyclopædia Britannica.
↑ (Ingelesez) «St. Charles Lwanga and Companions, Martyrs of Uganda» Catholic News Agency jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2020/06/10).
↑ (Ingelesez) «Daudi Okelo (1902 ca.-1918) and Jildo Irwa (1906 ca.-1918)» Vatican.
↑ (Ingelesez) «The Calendar» The Church of England.
↑ (Ingelesez) «Remembering the Ugandan martyrs» Vatican Radio.
↑ (Ingelesez) «Historical Background» Uganda Martyrs University 2015/11/19.