Nadia Comăneci

Nadia Comăneci
(1976) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Nadia Elena Comăneci
Jaiotza	Onești (en) , 1961eko azaroaren 12a (62 urte)
Herrialdea	Errumania  Ameriketako Estatu Batuak  (2001eko ekainaren 29a -
Lehen hizkuntza	errumaniera
Familia
Ezkontidea(k)	Bart Conner (en)  (1996ko apirilaren 26a -
Bikotekidea(k)	ikusi Bart Conner (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	gimnasta artistikoa
Parte-hartzailea gymnastics at the 1976 Summer Olympics – women's artistic individual all-around (en) gymnastics at the 1980 Summer Olympics – women's artistic individual all-around (en) gymnastics at the 1976 Summer Olympics – women's balance beam (en) gymnastics at the 1980 Summer Olympics – women's balance beam (en) gymnastics at the 1976 Summer Olympics – women's floor (en) gymnastics at the 1980 Summer Olympics – women's floor (en) gymnastics at the 1976 Summer Olympics – women's uneven bars (en)
Pisua	60 kilogramo
Altuera	163 zentimetro
Jasotako sariak	ikusi Olympic Order BBC World Sport Star of the Year  (1976) 100 Emakume (BBC)  (2017) Hero of Socialist Labour  (1976) Associated Press Athlete of the Year  (1976) Grand Officer of the Order of the Star of Romania  (2021eko azaroaren 12a) Oklahoma Sports Hall of Fame  (2013)
bartandnadia.com

Nadia Elena Comăneci (ˈnadi.a koməˈnet͡ʃʲ ahoskatua; Onesti, Errumania, 1961eko azaroaren 12a -) errumaniar gimnasta ohia da. 1976ko Joko Olinpikoetan, 14urte zituela, gimnasia artistikoko barretako proba batean 10eko puntuazioa (akatsgabea) lortu zuen lehen kirolaria bihurtu zen. Markagailuak arazoak izan zituen 10.00eko puntuaziorako behar ziren lau digituak erakusteko, ordurarte hori posible zenik uste ez baitzen. Comăneciren estiloa berritzailea bezain bikaina izan zen teknikoki. Bere ariketen zailtasun maila, teknikak eta exekuzio perfektua gimnastika artistikoaren historian mugarri izan ziren. Bere ibilbidean 24 domina lortu zituen (horietatik 16 urrezkoak), Olinpiar Jokoetan, Munduko Txapelketetan eta Europako Txapelketetan. Ia 22 urterekin erretiratu zen. Une horretatik aurrera, errekonozimendu ugari jaso ditu. Bi aldiz Ordena Olinpikoa, XX. mendeko 100 emakume eraginkorrenetako bat izendatu zuten eta, 1993tik aurrera Gimnastikaren Ospe Aretoko kide da. ^[1][2][3][4]

Biografia

Onestin jaioa, Bukarestetik 250 kilometrora, 6 urterekin hasi zen gimnasia egiten, Flacara izeneko elkarte batean. Martha eta Belá Karolyí entrenatzaileek egin zuten famatu. 1975ean Skien, Norvegian, Europako lehiaketa irabazi zuen, 13 urterekin.^[5]

Olinpiar jokoetan irabazle

14 urte zituela, 1976ko Montrealgo Olinpiar Jokoetako izarra izan zen, gimnasian lor daitekeen markarik onena lortu zuen, 10a.^[6] Aurretik ere, lurreko saio batean 10a jaso zuen, baina ariketa hori ez zen famatua egin.^[7] Bost domina lortu zituen joko haietan, hiru urrezko domina, eta zilarrezko zein brontzezko bana. Lau urte geroago, Moskuko Olinpiar Jokoetan, beste lau domina eskuratu zituen, urrezko bi eta zilarrezko beste bi.^[8]

Errumaniako heroi nazionala

Nadia Comăneciren garaipenak Joko Olinpikoak gainditu zituen. Errumaniara itzultzean, Bukaresten jendetza zuen zain. Txalo zaparrada batekin agurtu zuten hegazkineko eskaileretan agertu orduko. Poliziek aireportuko ateak itxi behar izan zituzten segurtasunagatik, pertsonak gimnastarenganaino iristen saiatzen zirelako. ^[9]

Ez dut inoiz galtzean pentsatzen. Nire anbizioa beti irabaztea da. Eta, orain arte dena ongi ateratzen zaidanez, ez zait inoiz pasatu burutik porrota deritzon hori. Beste kide batzuek irabazten badidate, ondo da. Beste batean irabaziko diet neuk. (Nadia Comăneci, 14 urte) ^[9]

Errumaniatik ihesi

Ceaucescuk propagandarako ikur gisa erabili nahi izan zuen. Hurrengo urteetan, zaingo estua ezarri zien berari eta bere hurbilekoei. Gauzak horrela, 1985ean, Ceaucescuren erregimenak baimena ukatu zion Comăneciri – ordurako kirol enbaxadore gisa ari zenari – atzerrira bidaiatzeko, beste herrialde komunistetara izan ezik. Presioak gainezka eginda, 28 urte zituela, 1989an, Errumaniarik ihes egin zuen Hungariako mugatik. ^[10] Urte bete beranduago, Ceaucescu eta bere emaztea erailak izan ziren, dagoeneko Comăneci Amerikako Estatu Batuetan zegoelarik.^[6] Bertako naziotasuna eskuratu zuen 2001ean. Liburu autobiografiko bat idatzi zuen 2004an, Letters to a Young Gymnast.

Aktibista

Ezgaitasuna duten pertsonen kirola sustatzeaz gain, dirua eman die ekintza desberdinei, besteak beste, Laureaus Fundazioaren sortzaileetako bat da.^[5]

Simon Bilesen alde agertu zen, gimnastak Larry Nassar entrenatzailearengandik jasotako indarkeria sexuala salatu zuenean. Izan ere, Comanecik ere Nicu Ceacescuk bortxatu zuela adierazi zuen (Ceaucescu presidentearen semea zen Nicu). Horrez gain, Comaneci eta beste gimnastek ere tratu txarrak jaso zituzten bere entrenatzailearen eskutik, izan ere, jana eta edana murrizten zieten (batzuk bulimia garatu zuten), jo egiten zituzten baita umiliatu ere. Entrenatzaileok Amerikako Estatu Batuetara ihes egin zutenean dinamika bera jarraitu zuten eta Larry Nassarrek haiekin lan egin zuen.^[11]

Sariak eta errekonozimenduak

• 1976an urteko emakumezko kirolaria izendatu zuen New Yorkeko Kirol Kazetarien Nazioarteko Elkarteak.^[12]
• 1977an jaso zuen NBEren Bakearen Domina.^[9]
• 1978an bigarren aldiz izendatu zuten Errumaniako emakumezko kirolaririk onena.^[9]

Argitalpenak

• 2011an, Letters to a Young Gymnast (Gimnasta gazte bati gutunak) argitaratu zuen, liburu autobiografikoa.^[13]

Irudi galeria

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Erreferentziak

Bibliografia

• Lola Lafon (2015). La pequeña comunista que no sonreía nunca. Anagrama.
• Stejarel Olaru (2021). Nadia si Securitatea.

Ikus, gainera

• Simon Biles

Kanpo estekak

• Comanecik Montrealeko Joko Olinpikoetan egindako ariketa, 10 puntu balio izan zuena
• Nadia Comaneci Olimpicgames.wikispaces.com

• Datuak: Q33228
• Multimedia: Nadia Comăneci / Q33228