Manez Etxeto

Artikulu hau Hazparneko bertsolariari buruzkoa da; Senperen irakasle ibili zen bertsolaria gaitzat duena beste hau da: «Joanes Etxeto»

Manez Etxeto
Bizitza
Jaiotza	Hazparne, 1789ko ekainaren 5a
Herrialdea	Lapurdi, Euskal Herria
Heriotza	Hazparne, 1872ko irailaren 25a (83 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara
Jarduerak
Jarduerak	bertsolaria
Izengoitia(k)	Katxo

Manez Etxeto Duhalde^{[oh 1]}, ezizenez Katxo (Hazparne, 1789ko ekainaren 5a - Hazparne, 1872ko irailaren 25a), lapurtar bertsolaria izan zen.

Bizitza

Hazparneko Labiri auzoko Jauretxean jaio zen. 1819ko otsailaren 7an Mari Harriet hazpandarrarekin ezkondu zen eta Elizaberri auzoko Ilunberritegira joan ziren bizitzera; etxeari Katxotegia edo Katxoteia izena eman zioten; hortik etorri zitzaion ezizena. Hiru seme-alaba izan zituzten: Mari, Joanes eta Zalbat.

Etxahunen garaikidea, barkoxtarrak bezala bizitza pobre eta erromesa eraman zuen^[1].

Lanak

Bat-batean aritu zen baina ez zitzaion ezer bildu. Bertso jarri ezagunak:

Betiri Sants-i (hau da, goseari).
Azken judizioa kantua berarena da, batzuek Etxahunena edo Borddelena dela uste badute ere.
Pulunpa; 1824koa, Baionatik Montevideora zihoan itsasontzi bat hondoratu zenekoa^[2].
Zenbait ikerketaren arabera (adibidez Piarres Xarritonen ustez) Galerianoaren kantua ez zuen idatzi protagonista zuzenak, hau da, Martin Larralde Bordaxuri-k, Katxok baino. Kontuan hartu behar da biak Elizaberrin bizi zirela eta Bordaxurik ez zekiela idazten.^[3]

Oharrak

↑ Frantseserako sortutako grafian Etcheto. Beñat Soulék Ipar Euskal Herriko bertsolarien gaineko bere lanean "Manez Etxeto" erabiltzen du. Zenbait dokumentutan "Joanes Etxeto" edo "Etcheto" idatzita agertzen da; kasu horretan, ez da Joanes Etxeto itsasuarrarekin nahasi behar.

Erreferentziak

↑ Beñat Soulé: Neurtizlari Bertsulari Iparraldez, Euskaltzaleen biltzarra-Erroteta, 2011. 31. or.
↑ Armiarma.com. Ikus oharra;
↑ Xarriton, Piarres. Nork eginak ditu galerianoaren bertsuak?. Hazparneko Bertsulariak, hazparnen-bertsulariak.com (Noiz kontsultatua: 2022-8-22).