Jorge Amado

Jorge Amado
Irudi gehiago
federal deputy of São Paulo (en) 1946 - 1948
Bizitza
Jaiotza	Itabuna, 1912ko abuztuaren 10a
Herrialdea	Brasil
Bizilekua	Salvador da Bahia
Lehen hizkuntza	portugesa
Heriotza	Salvador da Bahia, 2001eko abuztuaren 6a (88 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: bihotz-biriketako geldialdia
Familia
Ezkontidea(k)	Zélia Gattai (en)  (1945 -  2001eko abuztuaren 6a)
Anai-arrebak	ikusi James Amado (en)
Hezkuntza
Heziketa	Federal University of Rio de Janeiro Faculty of Law (en)
Hizkuntzak	Brasilgo portugesa portugesa
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, kazetaria, poeta, eleberrigilea eta politikaria
Lantokia(k)	Fundação Casa de Jorge Amado (en)
Lan nabarmenak	ikusi Gabriela, Clove and Cinnamon (en) Dona Flor and Her Two Husbands (en) Tieta (en) Captains of the Sands (en) Tereza Batista: Home from the Wars (en)
Jasotako sariak	ikusi Camões saria  (1994) Prix mondial Cino Del Duca  (1990) Bakearen Lenin Saria International Stalin Prize for Peace International Nonino Prize  (1984) Ordem do Mérito Cultural Grand Officer of the Order of Prince Henry  (1986ko uztailaren 14a) Grand Officer of the Military Order of Saint James of the Sword  (1980ko martxoaren 8a) honorary doctor of the University of Brasília honorary doctor of the University of Padua Meritorious Citizen of the Freedom and Social Justice João Mangabeira (CBJM) Arte eta letren komendadorea
Influentziak	Joaquim Maria Machado de Assis
Kidetza	Brasilgo Letren Akademia Berlingo Arteen Akademia
Mugimendua	modernismoa magic realism (en)
Genero artistikoa	eleberria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa
jorgeamado.com.br

Jorge Leal Amado de Faria (Pirangi, Bahia, 1912ko abuztuaren 10a - Salvador de Bahia, 2001ko abuztuaren 6a), Jorge Amado literaturan, brasildar idazlea izan zen. Brasilgo idazlerik ezagun eta itzulienetako bat da. 1994an Camões saria irabazi zuen.^[1]

Zuzenbidean graduatua, diputatua, kartzelan sartu zuten bere ideia aurrerakoiengatik, eta Frantzia eta Txekoslovakian egon zen erbesteraturik (1948-1952). Lehen eleberrietan langileen bizi-baldintza gogorrak deskribatu zituen. Romances de Bahía (Bahiako eleberriak) sailaren barne aurkitzen dira: O pais do carnaval (1931), Cacau (1933), Jubiabá (1935) eta Capitães de areia (1937). 1943an Terras do sem fim eleberria argitaratu zuen. Azken lanetan elementu fantastiko eta erotikoak alderdi sozialekin nahastu zituen: Dona Flor e os seus dos maridos (1966), Tieta do Agreste (1977), Tocaïa grande (1985). Amadoren eleberri eta kontakizun batzuk zinema eta telebistara aldaturik daude.

Hainbat sari jaso zituen. Honoris Causa doktore ere izendatu zuten hainbat unibertsitatetan.^[2][3]

Bizitza

Ferradas izeneko distrituan jaio zen, baserri batean, nahiz eta familia oso azkar joan zen Ilhéus hirira bizitzera. Bere aita koronela zen, eta hiru anaia eduki zituen.^[3]

14 urterekin egunkarietan idazten hasi zen, eta Academia dos Rebeldes sortu zuen beste idazle batzuekin batera. ^[3]

Zuzenbide ikasketak egin zituen Rio de Janeiron, nahiz eta sekula ez zen aritu abokatu lanetan.^[3]

1933an Matilde Garcia Rosarekin ezkondu zen eta 11 urte egin zituzten elkarrekin. Bigarren emaztea Zélia Gattai idazlea izan zen^[4] eta bi ume eduki zituzten: João Jorge eta Paloma.

1941 eta 1942 urteetan Argentina eta Uruguaira exiliatu zen. 1945ean diputatu federal aukeratu zuten São Paulotik, eta 1946ko Asanblada Konstituziogilean parte hartu zuen Alderdi Komunistaren izenean.^[5] Berriro exiliatu behar izan zen 1948tik 1950era (Parisen) eta 1951tik 1952ra (Pragan).^[3] CIAk eta sobietar zerbitzu sekretuek haren ibilerak zaindu zituzten.^[6][7]

1955an Alderdi Komunistan zituen ardura politikoak laga zituen.^[2]

2001ean hil zen.^[8]

Argitaratutako lanak

• O País do Carnaval, eleberria (1931)
• Cacau, eleberria (1933)
• Suor, eleberria (1934)
• Jubiabá, eleberria (1935)
• Mar morto, eleberria (1936)
• Capitães da areia, eleberria (1937)
• A estrada do mar, poesia (1938)
• ABC de Castro Alves, biografia (1941)
• O cavaleiro da esperança, biografia (1942)
• Terras do Sem-Fim, eleberria (1943)
• São Jorge dos Ilhéus, eleberria (1944)
• Bahia de Todos os Santos, gida (1944)
• Seara vermelha, eleberria (1946)
• O amor do soldado, antzezlana (1947)
• O mundo da paz, bidaiak (1951)
• Os subterrâneos da liberdade, eleberria (1954)
• Gabriela, cravo e canela, eleberria (1958)
• A morte e a morte de Quincas Berro d'Água, eleberria (1959)
• Os velhos marinheiros ou o capitão de longo curso, eleberria (1961)
• Os pastores da noite, eleberria (1964)
• O Compadre de Ogum, eleberria (1964)
• Dona Flor e Seus Dois Maridos, eleberria (1966)
• Tenda dos milagres, eleberria (1969)
• Teresa Batista cansada de guerra, eleberria (1972)
• O gato Malhado e a andorinha Sinhá, haur literatura (1976)
• Tieta do Agreste, eleberria (1977)
• Farda, fardão, camisola de dormir, eleberria (1979)
• Do recente milagre dos pássaros, ipuinak (1979)
• O menino grapiúna, oroimenak (1981)
• A bola e o goleiro, haur literatura (1984)
• Tocaia grande, eleberria (1984)
• O sumiço da santa, eleberria (1988)
• Navegação de cabotagem, oroimenak (1992)
• A descoberta da América pelos turcos, eleberria (1994)
• O milagre dos pássaros, alegia (1997)
• Hora da Guerra, kronikak (2008)

Jorge Amado euskaraz

1997. urtean haren Jubiabá euskaraturik agertu zen (Jubiaba, Valentin Olaetxearen itzulpena).

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q184440
• Multimedia: Jorge Amado / Q184440