Carl Sagan
| Carl Sagan | |
|---|---|
 (1980)  Irudi gehiago | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Brooklyn, 1934ko azaroaren 9a |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
| Heriotza | Seattle, 1996ko abenduaren 20a (62 urte) |
| Hobiratze lekua | Lake View Cemetery (en)  |
| Heriotza modua | berezko heriotza: pneumonia |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Lynn Margulis (1957ko ekainaren 16a - 1965) Linda Salzman Sagan (en) (1968ko apirilaren 6a - 1981)Ann Druyan (1981eko ekainaren 1a - 1996ko abenduaren 20a) |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Chicagoko Unibertsitatea 1960) doktoretza : astrofisika, astronomia Chicagoko Unibertsitatea 1955) Zientziatan graduatua : fisika Chicagoko Unibertsitatea 1956) Master of Science (en) : fisikaRahway High School (en) |
| Tesi zuzendaria | Gerard Peter Kuiper |
| Doktorego ikaslea(k) | James B. Pollack Steven Squyres (en) Steven Soter (en) Owen Toon (en) |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Ikaslea(k) | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | kosmologoa, astrofisikaria, eleberrigilea, planetary scientist (en) , space scientist (en) , zientzia-dibulgatzailea, zientzia-fikzio idazlea, zientzia idazlea, astronomoa, unibertsitateko irakaslea, idazlea, saiakeragilea, fisikaria, gidoilaria, naturalista eta telebista aurkezlea |
| Enplegatzailea(k) | Cornell Unibertsitatea |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Kidetza | Amerikako Sozietate Filosofikoa Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia Nazioarteko Astronomia Elkartea American Astronomical Society Zientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra Ameriketako Fisika Elkartea Project A119 (en) |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | agnostizismoa |
| carlsagan.com | |
          | |
 | |
Carl Sagan (Brooklyn, New York, AEB, 1934ko azaroaren 9a - Seattle, Washington, AEB, 1996ko abenduaren 20a) astronomoa eta zientzia-dibulgatzailea izan zen.
Ezaguna egin zen bereziki Cosmos: A Personal Voyage («Kosmosa: bidaia pertsonala») telesail ospetsua aurkeztu zuela 1980an. Denetariko gaiak jorratzen zituen bertan, besteak beste, astronomia, filosofia edota eboluzioa. Narratzailea eta egilekidea izan zen. Ameriketako Estatu Batuetako telebista publikoaren historiako telesailik ikusiena izan zen, 60 bat herrialdetan 500 milioi pertsonako audientzia izan zuena. Geroxeago Cosmos liburua argitaratu zuen. 1985eko Contact zientzia-fikziozko eleberria ere idatzi zuen, eta bertan oinarritu ziren 1997ko izen bereko filma ekoizteko.
Eszeptizismo zientifikoaren eta metodo zientifikoaren defendatzailea izan zen. Exobiologiaren aitzindari, SETI (Estralurtar Adimenaren Bilaketa) proiektuaren bidez adimen estralurtarra bilatzearen sustatzailea izan zen. Ildo horretan ere, espaziora bidalitako zundetan mezuak bidaltzea bultzatu zuen, balizko estralurtarrei giza kulturari buruzko berri helarazteko.
Bere lan zientifikoetan esanguratsuenetarikoa izan zen Artizarraren atmosferari buruz egindakoa. Ikerketa horren bidez, berotegi-efektua aztertu zuen lehen zientzialarietako bat izan zen.
Bere bizitzan zehar, Saganek sari eta kondekorazio ugari jaso zituen zientziaren eta kulturaren komunikatzaile gisa egindako lanagatik. Gaur egun, zientziaren dibulgatzaile karismatiko eta eraginkorrenetakotzat jotzen da, ideia zientifikoak eta alderdi kulturalak publiko espezializatu gabeari zehaztasunez transmititzeko zuen gaitasunari esker.
Bizitza
New Yorkeko Brooklyn hirian jaio zen, judu ukrainarren familia batean. Bere aita, Sam Sagan, Ukrainako Kamianets-Podilskyn jaiotako ehungintzako langile bat zen, eta ama, Rachel Molly Gruber, etxekoandrea.
Familia apartamentu xume batean bizi zen, Brooklyngo auzo batean. Saganen arabera, judu erreformistak ziren, hiru talde judu nagusien artean liberalena. Carlek eta arrebak uste zuten aita ez zela bereziki erlijiosoa, baina amak, zalantzarik gabe, Jainkoarengan sinesten zuela, eta aktiboki parte hartzen zuela tenpluan.
Fisika ikasi zuen Chicagoko Unibertsitatean, eta han graduatu zen, hogei urterekin. 1960an doktoregoa Astronomia eta Astrofisikan egin zuen. 1961ean, hainbat artikulu idatzi zituen planetei buruz, eta ospe handia izan zuen zientzialari eta gai zientifikoen dibulgatzaile gisa.
1962an Harvard Unibertsitateko irakasle izendatu zuten, eta Smithsonian Institution-eko Astrofisika Behatokian sartu zen. Garai hartatik aurrera, NASArekin lan egin zuen, eguzki-sistemaren ikerketan batez ere. 1966an J.B. Pollack eta R. M. Goldsteinekin Artizarraren gainaldearen ikerketa batzuk egin zituen radarrarekin, eta bertan 10 km-ko garaiera duten mendiak daudela frogatu zuen ikerketa haien bidez.
1978an Pulitzer literatura-saria irabazi zuen Edeneko dragoiak liburuarekin. Lan horretan gizakiaren garunaren bilakaerari buruzko ideiak azaltzen ditu. Hala ere, nazioartean Cosmos telebista-sailarengatik egin zen ospetsu. Azken urteetan, Cornelleko Unibertsitateko ikerketa planetarioen behatokiko zuzendari izan zen. Lurraren inguruko espazioaz gainera, bizitzaren sorrerari eta unibertsoari buruzko gogoetak egin zituen. Gogoeta horietako batzuk Zer da bizitza? lanean bildu zituen.
Aktibismoa
Sagan betidanik aktibismoaz eta pazifismoaz kontzientziatua egon zen; Gerra Hotzaren gailurrean, gerra nuklearraren eraginez kontzientziatzen saiatu zen. TTAPS txostenaren bost egileetako bat da: lan horretan, negu nuklear baten hipotesia planteatzen da.[1]
Halaber, marihuanaren erabilera defendatu zuen; izan ere, bere Marihuana Reconsidered[2] obran, haren kontsumoa hainbat obraren inspirazio iturria izan dela azaltzen du.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Ikus, gainera
Kanpo estekak
| Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Carl Sagan |
- Carl Sagani buruzko webgunea (Ingelesez)
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q410
Multimedia: Carl Sagan / Q410
Aipu famatuak: Carl Sagan
