1979ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak

1979ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak
Gertaera-data	1979ko apirilaren 3a
Mota	Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak
Honen parte da	Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak
Hautatu duen kargua	70 Nafarroako parlamentari
Parte-hartzea
365.080 258.330    70.76٪      1.043    3.399
Hauteskunde emaitza
UCD  — Jaime Ignacio del Burgo 68.040   26.34٪ Diputatu 20 Euskadiko Alderdi Sozialista  — Jesús Malón Nicolao 48.289   18.69٪ Diputatu 15 Nafar Herriaren Batasuna  — Jesús Aizpún 40.764   15.78٪ Diputatu 13 HB  — Ángel García de Dios 28.244   10.93٪ Diputatu 9 Merindadeetako Hautes Elkarteak  — Jesús Bueno koalizio politiko Herri Batasuna, Euskadiko Ezkerra, Euskadiko Mugimendu Komunista 17.282   6.69٪ Diputatu 7 Eusko Jeltzaleak  — Manuel Irujo koalizio politiko Eusko Alderdi Jeltzalea, Euskadiko Ezkerra, Euskal Sozialistak Elkartzeko Indarra, Partido del Trabajo de España 12.845   4.97٪ Diputatu 3 Euskal Herriko Karlista Alderdia  — Mariano Zufia 12.165   4.71٪ Diputatu 1 Unión Navarra de Izquierdas  — Jesús Casajús Martínez koalizio politiko Euskal Iraultzarako Alderdia, Euskadiko Mugimendu Komunista, Organization of Communist Left, Organización Revolucionaria de Trabajadores 7.419   2.87٪ Diputatu 1 Agrupación Electoral Independientes Forales Navarros  — Jesús Ezponda Garaicoechea 3.729   1.44٪ Diputatu 1
1983  →

1979ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak urte horretako apirilaren 3an ospatu ziren. Hauek izan ziren frankismoaz geroztik Nafarroako Parlamenturako lehenengo hauteskundeak, eta 70 parlamentari hautatu ziren (hurrengo hauteskundeetan baino 20 gehiago). Hauteskunde hauen ondoren, 1982an, Nafarroako Foru Hobekuntza onartu zen.

Hauteskunde sistema

121/1979 Errege Dekretuaren bidez Parlamenturako lehenengo hauteskundeetarako hauteskunde sistema zehaztu zen.^[1] Sistema hori Nafarroako Foru Aldundiko lehendakari ordeak (Amadeo Marco) Espainiako presidentearekin (Adolfo Suárez) eta Barne Ministroarekin (Rodolfo Martín Villa) adostu zuen.^[2] Parlamentariak sufragio unibertsal eta zuzenaren bidez hautatu ziren, eta guztira 70 parlamentarik osatu zuten Parlamentua.^[1]

Lehenengo hauteskundeetarako, Nafarroa sei hauteskunde barrutitan banatu zen (bat merindade bakoitzeko Iruñeko merindadean izan ezik): Tuterako merindadea, Lizarrako merindadea, Zangozako merindadea, Erriberriko merindadea, Iruñeko udalerria eta gainerako Iruñeko merindadea. Barruti bakoitzari gutxienez bost parlamentari zegozkion, eta gainerako 40 parlamentariak barruti bakoitzaren biztanleriaren arabera proportzionalki banatu ziren.^[1] Horrela, eserlekuen banaketa ondorengoa izan zen: 10 Lizarrarentzat, 9 Erriberrirentzat, 18 Iruñearentzat, 13 Iruñeko merindadearentzat, 9 Zangozarentzat eta 11 Tuterarentzat.

Barruti bakoitzean boto gehien lortu zituzten 6 hautagaiak eta Tuteran sostengu gehieneko bi hautagaiak izan ziren foru ahaldun berriak eta Nafarroako Gobernua hautatzeko arduradunak.^[1] Hauteskunde sistema hori ez da inoiz berriz erabili Nafarroako hauteskundeetan.

Emaitza ofizialak

1979ko Nafarroako Parlamenturako hauteskundeak[3] →
Alderdia	Botoak	%	Eserlekuak	+/-
Zentro Demokratikoaren Batasuna (UCD)	68.040	26,80	20	▲20
Euskadiko Alderdi Sozialista (PSE-PSOE)	48.289	19,02	15	▲15
Nafar Herriaren Batasuna (UPN)	40.764	16,06	13	▲13
Herri Batasuna (HB)	28.244	11,12	9	▲9
Agrupaciones Electorales de Merindad (Amaiur)	17.282	6,81	7	▲7
Eusko Jeltzaleak (EJ)	12.845	5,06	3	▲3
Euskal Herriko Karlista Alderdia (EKA)	12.165	4,79	1	▲1
Unión Navarra de Izquierdas (UNAI)	7.419	2,92	1	▲1
Agrupación Electoral Independientes Forales Navarros (IFN)	3.729	1.47	1	▲1
Besteak	15.100	5,95	0
Baliogabeak	3.399	0,93	N/A
Zuriak	1.043	0,29	N/A

Lehendabiziko hauteskunde hauetan, 365.080 nafarretatik 258.330ek bozkatu zuten (%70,76a), hau da, 106.749 abstentzioak izan ziren (%29,24a). 7 ahaldun nagusiek osatu zuten Nafarroako Gobernua (4 UCDkoak, eta PSOE, HB eta AEMko bana). Jaime Ignacio Del Burgo Tajadura UCDko zerrendaburua lehendakari bihurtu zen. 1980an ustelkeria eskandalu bat izan zela eta dimititu zuen, eta Juan Manuel Arzak (UCD) hartu zuen bere lekua. Legealdi honetan 1982ko Nafarroako Forua Berrezarri eta Hobetzeari buruzko Lege Organikoa onartu zen.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• i
• e
• a

Hauteskundeak eta erreferendumak Euskal Herrian

Historikoak

Hego Euskal Herriko hauteskundeak Espainiako Bigarren Errepublikan  • 1931  • 1933  •

Eusko Legebiltzarrerako (1976tik)

1980  • 1984  • 1986  • 1990  • 1994  • 1998  • 2001  • 2005  • 2009  • 2012  • 2016  • 2020  • 2024

Nafarroako Parlamenturako (1979tik)

1979  • 1983  • 1987  • 1991  • 1995  • 1999  • 2003  • 2007  • 2011  • 2015  • 2019  • 2023

Hego Euskal Herriko
udal eta foru hauteskundeak

1979  • 1983  • 1987  • 1991  • 1995  • 1999  • 2003  • 2007  • 2011  • 2015  • 2019  • 2023
Araba	1979  • 1983  • 1987  • 1991  • 1995  • 1999  • 2003  • 2007  • 2011  • 2015  • 2019  • 2023
Bizkaia	1979  • 1983  • 1987  • 1991  • 1995  • 1999  • 2003  • 2007  • 2011  • 2015  • 2019  • 2023
Gipuzkoa	1979  • 1983  • 1987  • 1991  • 1995  • 1999  • 2003  • 2007  • 2011  • 2015  • 2019  • 2023

Ipar Euskal Herria

Udal hauteskundeak

1790  • 1791 • 1792  • 1795  • 1797  • 1798  • 1799  • 1801  • 1813  • 1815  • 1831  • 1834  • 1837  • 1840  • 1843  • 1845  • 1846  • 1848  • 1852  • 1855  • 1860  • 1865  • 1874  • 1878  • 1881  • 1884  • 1888  • 1892  • 1896  • 1900  • 1904  • 1908  • 1912  • 1919  • 1925  • 1929  • 1935  • 1945  • 1947  • 1953  • 1959  • 1965  • 1971  • 1977  • 1983  • 1989  • 1995  • 2001  • 2008  • 2014  • 2020  • 2026

Kantonalak Departamentalak

1871  • 1874  • 1877  • 1880  • 1883  • 1886  • 1889  • 1892  • 1895  • 1898  • 1901  • 1904  • 1907  • 1910  • 1913  • 1919  • 1922  • 1928  • 1931  • 1934  • 1937  • 1945  • 1949  • 1955  • 1958  • 1961  • 1964  • 1967  • 1970  • 1973  • 1976  • 1979  • 1982  • 1985  • 1988  • 1992  • 1994  • 1998  • 2001  • 2004  • 2008  • 2011  • 2015  • 2021

Erreferendumak

Espainiako konstituzioa  • Euskal Autonomia  • NATO