Paganizam

Paganizam, paganstvo ili poganstvo, je izraz koji vjernici abrahamskih religija, prije svega kršćani, koriste za politeističke religije. U pravilu ima negativne, odnosno pežorativne konotacije vezane i predstavlja izraz vjerske netolerancije, te se u svakodnevnom govoru izraz pogani počeo koristiti kao sinonim za "pokvarenost" i "nečistoću".

Kroz historiju se uglavnom koristio za grčko-rimski politeizam, odnosno za religije evropskih naroda prije kristijanizacije. Kasnije se počeo koristiti za sve ne-abrahamske religije sa kojima su evropski kršćani počeli dolaziti u dodir - istočne religije, odnosno tradicionalna vjerovanja naroda Afrike, Centralne Azije, Australije i Amerika.

Izraz pagani je predstavljao kršćansku adaptaciju jevrejskog izraza goy za inovjerce, odnosno ne-jevreje. Prvi kršćani su koristili izraz gentiles, da bi tek kasnije izraz pagani počeli koristiti tek u 4. vijeku, kada je kršćanstvo već postalo dominantnom religijom Rimskog Carstva.

Isak Bonevic je podijelio značenja termina paganizam na četiri kategorije:

• Paleopaganizam
• Mezopaganizam
• Sinkretopaganizam
• Neopaganizam

Izraz paganizam je tek posljednjih decenija 20. vijeka dobio pozitivne konotacije zahvaljujući bujanju New Age pokreta koji se nastoje postaviti kao alternativa tradicionalnom judeokršćanstvu, preuzimajući neke od elemenata drevnog politeizma, ali ih kombinirajući sa panteizmom. Među nove paganske pokrete spadaju Hellenismos (oživljena religija stare Grčke), Asatru i Forn Sed (obnovljene religije nordijskih naroda), Wicca (moderna misterijska religija čiji se posvećenici nazivaju vješticama), litvanska Romuva, slovensko Rodnoverje, itd.

Paganizam na Wikimedijinoj ostavi