Wodnicha grubopierścieniowa

Wodnicha grubopierścieniowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

wodnicha

Gatunek

wodnicha grubopierścieniowa

Nazwa systematyczna
Hygrophorus gliocyclus Fr.
Öfvers. K. Svensk. Vetensk.-Akad. Förhandl. 18(1): 27 (1861)

Wodnicha grubopierścieniowa (Hygrophorus gliocyclus Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Według Index Fungorum jest to takson niezweryfikowany, o niepewnej pozycji taksonomicznej[1].

Synonim Limacium gliocyclum (Fr.) Ricken 1910[2].

Nazwę polską podała Barbara Gumińska w 1997 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica od 3 do 10 cm, młody – nisko wypukły, później płasko rozpostarty, z szerokim tępym garbkiem, brzeg podwinięty i nieprążkowany, u starszych okazów prosty i pofałdowany. Powierzchnia gładka, w wilgotnych warunkach bardzo śliska, w czasie suszy lepka, kremowobiaława, żółtawoochrowa, pośrodku ciemniejsza[4].

Blaszki

Szerokie, rzadkie, zbiegające po trzonie, białawe, bladokremowe lub żółtawe, z różowym odcieniem[4].

Trzon

Wysokość od 4 do 12 cm, średnica od 1 do 2 cm, pełny, masywny, zwężający się ku podstawie. Jest bardzo oślizgły, w górnej części posiada śluzowatą strefę pierścieniową, która jednak podczas suszy u starszych owocników zanika. Powierzchnia gładka, biaława lub kremowosłomkowa[5].

Miąższ

Miękki, białawy, pod skórką kapelusza żółtawy. Smak i zapach niewyraźne[4].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki elipsoidalne, gładkie, wewnątrz ziarniste[5].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie wodnichy grubopierścieniowej w wielu krajach Europy oraz w zachodniej części Ameryki Północnej[6]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[7]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Norwegii, Szwecji, Finlandii i Niemczech[3].

Pojawia się od września do listopada w lasach sosnowych, rzadziej w lasach bukowych[4]. Owocniki przeważnie występują w niewielkich grupkach[5].

Znaczenie

Grzyb jadalny, przed użyciem należy go pozbawić śluzu.

Gatunki podobne

Minimalna możliwość pomyłki. Wystarczająco charakteryzuje ją oślizgły kapelusz, trzon i pierścieniowata obrączka na trzonie. Z białych, oślizgłych wodnich najbardziej podobna do niej jest wodnicha biała (Hygrophorus eburneus), która jednak nie ma śluzowatego pierścienia i rośnie w lasach bukowych[4].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. a b c B. Gumińska, Flora Polska (Flora of Poland). Grzyby (Mycota). Tom XXVI. Wodnichowate (Hygrophoraceae), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Botaniki, 1997, ISBN 83-7052-949-6
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2016-01-10].
  7. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • BioLib: 60265
  • GBIF: 3344993
  • identyfikator iNaturalist: 118327
  • NCBI: 383711