Wodnicha biała

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

wodnicha

Gatunek

wodnicha biała

Nazwa systematyczna

Hygrophorus eburneus (Bull.) Fr.
Epicr. syst. mycol. (Uppsala): 321 (1838)

Multimedia w Wikimedia Commons

Wodnicha biała (Hygrophorus eburneus (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1780 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus eburneus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Hygrophorus^[1].

Synonimów naukowych ma kilkanaście. Niektóre z nich^[2]:

Agaricus eburneus Bull. 1780
Gymnopus eburneus (Bull.) Gray 1821
Hygrophorus eburneus var. eburneus (Bull.) Fr.
Limacium eburneum (Bull.) P. Kumm. 1871

Nazwę polską podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka biała, bedłka słoniowokostna, ślimak biały^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy od 3 do 7 cm, młody – półkulisty, później wypukły do rozpostartego, brzeg długo podwinięty. Powierzchnię ma gładką, w warunkach wilgotnych silnie śluzowatą, w czasie suszy jedwabiście lśniącą. Kolor biały, później kości słoniowej, następnie kremowy^[4].

Blaszki

Grube, dość rzadkie, zbiegające po trzonie, szerokość od 3 do 5 mm. Są zawsze czystobiałe^[4].

Trzon

Wysokość od 4 do 11 cm, średnica od 5 do 12 mm, cylindryczny, zwężający się ku podstawie, mocno tkwiący w gruncie, pełny. Pod kapeluszem suchy i pokryty drobnymi łuskami i kosmkami. Jego powierzchnia jest śluzowata, kolor biały lub w odcieniu kości słoniowej^[4].

Miąższ

W kapeluszu miękki, sprężysty i soczysty, w trzonie włóknisty. Jest biały i ma słaby smak i zapach^[4]. Nie zmienia barwy po uszkodzeniu^[5].

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki elipsoidalne, o gładkiej powierzchni. Rozmiar 6-7 × 5μm^[5].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek dość częsty^[5].

Rośnie pojedynczo lub w grupkach, w lasach liściastych i mieszanych, w parkach, starych alejach. Rośnie głównie pod bukami, rzadziej pod dębami. Nie lubi kwaśnych gleb^[4]. Rośnie również poza lasem – na pastwiskach i łąkach, szczególnie na glebach bogatych w wapń.

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3]. Jest to grzyb jadalny, lecz niskiej jakości. W Polsce zazwyczaj nie jest zbierany^[5].

Gatunki podobne

Istnieje kilka gatunków wodnich o białym kolorze. Ich rozróżnienie jest trudne nawet dla grzyboznawców. Czasami niezbędne jest badanie mikroskopowe^[6]. Bardzo podobna jest np. wodnicha świerkowa (Hygrophorus piceae) rosnąca pod świerkami oraz kopułka śnieżna (Cuphophyllus virgineus), ale jest mniejszy i rośnie na łąkach^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum]. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
↑ ^a ^b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
↑ ^a ^b ^c ^d Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
↑ Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.