Język võro

 Ten artykuł od 2022-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
võro kiil
Obszar

Estonia, Łotwa, Rosja

Liczba mówiących

ok. 87 tys. (2013)[1]

Pismo/alfabet

zmodyfikowane łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Organ regulujący Võro Instituut
Ethnologue 6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-2 fiu
ISO 639-3 vro
IETF vro
Glottolog voro1243
Ethnologue vro
SIL VOR
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Wikipedia w języku voro
Słownik języka voro
w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język võro (võro kiil), także võru lub võro-seto[1][2] – język ugrofiński z podgrupy bałtycko-fińskiej (rodzina uralska), właściwy dla ludności Võro zamieszkałej w południowo-wschodniej części Estonii, oraz w przygranicznych rejonach Łotwy i Rosji (nad jeziorem Pejpus).

Według danych z 2013 r. posługuje się nim 87 tys. osób[1]. Jest zdecydowanie zagrożony wymarciem, ze względu na presję ze strony języków większościowych[3].

Wyróżnia się trzy dialekty: wschodni, zachodni i seto. Dialekt seto jest bliski võro wschodniemu, ale wielu jego użytkowników ma odrębną tożsamość językową[1].

Przez długi czas uważany za dialekt języka estońskiego, po rozpadzie ZSRR został uznany przez miejscowe władze za odrębny język. Ma status języka regionalnego w prowincji Tartu (pol. Dorpat) i jest wykładany w 26 szkołach. Dwa razy w miesiącu wychodzi w nim gazeta „Uma Leht”. Mimo to ulega zanikowi. Przekład Biblii na võro powstał w 1686 roku.

Od 2019 roku Wikipedię w języku võro, tworzą wolontariusze i aktywiści. W tym języku zostało już napisanych około 5500 artykułów[4].

  • Obszar języka võro (Võromaa) w historycznych granicach: pomiędzy Dorpatem i jeziorem Pejpus, w Rosji (Vinnemaa) oraz na Łotwie (Lätimaa)
    Obszar języka võro (Võromaa) w historycznych granicach: pomiędzy Dorpatem i jeziorem Pejpus, w Rosji (Vinnemaa) oraz na Łotwie (Lätimaa)
  • Dwujęzyczna tablica oznaczająca nazwę prowincji w Estonii w języku estońskim (napis Urvaste) i võro (napis Urvastõ)
    Dwujęzyczna tablica oznaczająca nazwę prowincji w Estonii w języku estońskim (napis Urvaste) i võro (napis Urvastõ)
  • Trójjęzyczne napisy w centrum informacji turystycznej w Võru
    Trójjęzyczne napisy w centrum informacji turystycznej w Võru
  • Abecadło w võro napisane przez Johanna Hurta w 1885 r.: „Wastne Wõro keeli ABD raamat”
    Abecadło w võro napisane przez Johanna Hurta w 1885 r.: „Wastne Wõro keeli ABD raamat”
  • Flaga võro

Przypisy

  1. ↑ a b c d David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Võro, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05]  (ang.).
  2. ↑ Salminen 2007 ↓, s. 274.
  3. ↑ Salminen 2007 ↓, s. 275.
  4. ↑ The Other Estonian Language: Preserving and Promoting Võro [online], Deep Baltic, 26 kwietnia 2019 [dostęp 2023-02-11]  (ang.).

Bibliografia

  • TapaniT. Salminen TapaniT., Europe and North Asia, [w:] ChristopherCh. Moseley (red.), Encyclopedia of the World’s Endangered Languages, Abingdon–New York: Routledge, 2007, s. 211–282, DOI: 10.4324/9780203645659, ISBN 978-0-7007-1197-0, ISBN 978-0-203-64565-9, OCLC 47983733  (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Instytut võro
  • Gazeta „Uma Leht”
  • Plik dźwiękowy z przykładowym tekstem w języku Võro