Język meria

Ten artykuł od 2022-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Obszar zamieszkany przez Merię zaznaczono kolorem fioletowym

Język meria lub meryjskiwymarły język należący do ugrofińskiej grupy językowej. Używany przez lud Meria, którego siedziby – na podstawie dawnych kronik oraz źródeł archeologicznych – umieszcza się go wokół jezior Rostowskiego oraz Pleszczejewskiego. Niewiele o nim wiadomo; do naszych czasów przetrwały jedynie nieliczne toponimy (przy czym ich meryjskie pochodzenie nie jest zupełnie pewne). Ostatni raz lud ten wymieniany jest w latopisie z 907 roku; upadek ich struktury plemiennej przypada na lata panowania Jarosława Mądrego.

Badania i klasyfikacja

Istnieją dwie hipotezy dotyczące umiejscowienia języka meryjskiego w ugrofińskiej rodzinie językowej. Według jednej z nich, najbliższym krewniakiem meryjskiego miał być język maryjski (por. bliskość etnonimów Merii i Maryjczyków; jej zwolennikiem był Max Vasmer; przeprowadzono również analizę meryjskiej toponimii w oparciu o analogie z maryjskim[1]).

Znany etnograf uralista S.K. Kuzniecow pisał, że wraz z przesunięciem na wschód endoetnonim Meria przechodzi w Mari, a przy wyjaśnianiu nazw geograficznych ziemi Meryjczyków ucieka się do języka maryjskiego, ponieważ inne nie wydają się być do tego zdatne[2].

Zgodnie z drugą hipotezą język meryjski był bardziej zbliżony do języków bałtycko-fińskich. Zwolennikiem tej hipotezy był E. A. Chielimski[3]. Według niego, obecność analogii z maryjskim nie stanowi kryterium przynależności meryjskiego do grupy maryjskiej, ponieważ można to dobrze wytłumaczyć przez sąsiedztwo obu ludów. Na przykład, w języku wepskim istnieje mała liczba słów, wspólnych dla wepskiego i maryjskiego, аle nieistniejących w językach bałtycko-fińskich i mordwińskich.

Jako cechę charakterystyczną języka meryjskiego niektórzy badacze podają tworzenie liczby mnogiej poprzez dodawanie zrostka -k, co zbliża go do węgierskiego (w odróżnieniu od -t w pozostałych językach ugrofińskich).

Przypisy

  1. Matwiejew A. K. К проблеме расселения летописной мери // Гуманитарные науки. Wyd. 1. 1997. nr 7. (ros.)
  2. Kuzniecow S. K. Анализ хорографических названий Мерянской земли. Московский Археологический Институт. 1910. (ros.)
  3. Chielimski E. A. Наследие северо-западной группы финно-угорских языков в субстратной топонимии и лексике: Реконструкции, историческая фонетика, этимология // Вопросы ономастики 3. Екатеринбург, 2006. str. 38-51. (ros.)