Büyükesence Orhan Camii

40°45′29″K 30°29′22″D / 40.75806°K 30.48944°D / 40.75806; 30.48944İnançİslamÖzelliklerMinare sayısı1MalzemelerAhşap

Büyükesence Orhan Camii, Sakarya ili, Erenler ilçesi sınırlarında bulunan, çantı tekniği ile yapılmış cami. Cami orijinal bir erken dönem Osmanlı mimarisi örneğidir.

Cami, Sakarya-Düzce karayolunun, 5. km'sinden, kuzeye ayrılan yol üzerindeki Büyükesence mahallesinin mezarlığındadır. Mezarlık köy merkezinin 2 km doğusundadır. Cami Büyükesence (Büyük Tersiye), Küçükesence (Küçük Tersiye) ve Hasanbey köylerinin Cuma Camii olarak yapılmıştır. Yakın zamana kadar kullanılan cami, artık metruk bir haldedir.

Cami Osmanlı Devleti'nin kuruluşunda ilk 250 yıl kullanılan bir teknikle yapılmıştır. Orhan Gazi döneminde kullanılmaya başlanan teknik, Kanuni döneminde sona ermiştir. Caminin asıl ibadet kısmı haricinde, değişik ihtiyaçlara uygun yan eklentileri bulunduğundan Yan Mekanlı Camiler denilmektedir.

Cami 8,60X15,40 m ebatlarında, dikdörtgen geometridedir. Toprak üzerinde taş temele oturtulmuştur. 7–10 cm kalınlık, 20–30 cm genişlikte, kütüklerin baş tarafları, kertme-geçirme şeklinde çantı yöntemi ile birleştirilmiştir. İçeriden ve dışarıdan bağdadi üzerine samanlı sıva yapılmıştır. Cami kubbesi olmayıp beşik örtüsü tarzı çatılıdır. Minaresi orijinal olmayıp, 1967 depreminden sonra yenilenmiştir. Mihrap ve minberi orijinal olmayıp sonradan yapılmıştır.

Caminin vakfiyesi ve kitabesi yoktur. Vakıflar Genel Müdürlüğü kayıtlarında, Orhan Gazi adına kayıtlıdır. Kesin yapım tarihi bilinmemekte, 1326-1359 yılları arasında yapıldığı tahmin edilmektedir.

2021 yılı itibari ile Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyon çalışmasındadır.

Kaynakça

• ÇETİN, Dr. Yusuf. "KURULUŞ DÖNEMİ OSMANLI MİMARİSİNE AİT İKİ ÇANTI CAMİİ: SAKARYA BÜYÜK TERSİYE (BÜYÜK ESENCE) KÖYÜ ORHAN GAZİ CAMİİ VE BÜYÜK KAYNARCA (TOPÇU) KÖYÜ ŞEYH MUSLİHUDDİN CAMİİ". Cilt 34 (2015): GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ DERGİSİ. 26 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2015.