Strešak

Strešak
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Pčinjski
Grad	Vranje
Gradska opština	Vranje
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	119
Geografija
Koordinate	42°42′03″N 21°54′49″E / 42.7008°N 21.9136°E / 42.7008; 21.9136
Nadmorska visina	813 m
Strešak Strešak (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod	17507
Pozivni broj	017
Registarska oznaka	VR

Koordinate: 42° 42′ 03" SGŠ, 21° 54′ 49" IGD Strešak je naselje u Poljanici, grad Vranje u Pčinjskom okrugu u Srbiji. Zauzima krajnji istočni deo Poljanice, između Kruševe Glave na istoku, Urmanice na jugu i Gradnje na zapadu. Na istoku je Solačka Sena iz opštine Vladičin Han, od koje je Strešak odeljen vododelnicom reke Veternice i Južne Morave. Od centra Vlasa udaljeno je oko 5 km. Prema popisu iz 2002. bilo je 119 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 174 stanovnika).

Položaj i istorija

Selo je razmešteno u izvorišnom delu potoka Staničić, leve pritoka Krušoglavskog potoka. Nema dobrih prilaznih puteva. U selo se može stići iz Vlasa preko Gradnje, najlakše traktorom ili terenskim vozilom. Po suvom vremenu prilaz je moguć iz pravca Vladičinog Hana, preko sela Jagnjilo. Iznad samoga sela, po navedenoj vododelnici, u Tursko vreme prolazio je put od Leskovca do Vranja. Dok je Poljanica bila administrativno vezana za Vladičin Han, pa i u doba Turaka, dok su putevi prolazili neposredno pored sela, Strešak je, slično kao Kruševa Glava, Urmanica pa i Gradnja, bio u povoljnijem položaju u odnosu na ostala sela Poljanice.

Stanovnici Poljanice smatrali su Strešak za najstarije selo u ovom kraju. U početku je bilo zbijenog tipa na mestu starog selišta, kod Stojninog kladanca, a kasnije su se žitenji raselili na današnje lokacije, tako da je selo sada razbijenog tipa. Sastoji se od dve mahale: Gornju (Stejine njive, Civin rid, Preklade, Jančine buke) i Donju (Lug, Vlaške kruške). Najstarije porodice su Petkovci, Cedilarci, Keserci, Prodanovci, Kovačevci, Deda Pavlovi, Solivodici, Nikolinci, Ranutovčani, Coninci. Neki su starosedeoci, drugi su doseljeni iz Gradnje, a treći sa Kosova iz okoline Vranja i Vladičinog Hana.

U selu, u Lugu, postoji crkvište gde se kopanjem nalaze ostaci cigli. Iznad sela, kao i iznad Kruševe Glave, postoje vrtačasta udubljenja koja su, po predanju, ostaci rudnika, majdana (seljani su ga zvali „rupnik“ pa su se zato i Strečani nazivali „rupnici"). Poznatiji izvori su Zmijevac, Vlaški kladanac, Sredorek, Gadžura, Bina livada, Tupan, Bogdanovce.

Stanovništvo se je bavilo poljoprivredom, pogotovo ratarstvom, stočarstvom i voćarstvom. U selu nema mnogo šuma, tek po neki zabran u blizini kuća, ali im je bogata bukova šuma sa Kukavice bila lako dostupna, ranije i sada. Krajem 20. veka počelo je iseljavanje stanovništva tako da je sada selo skoro potpuno ispražnjeno.

Seoska slava (krste, litije) je Spasovdan.

Demografija

U naselju Strešak živi 115 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 61,5 godina (58,8 kod muškaraca i 63,9 kod žena). U naselju ima 55 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,16.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija

Godina	Stanovnika




1948.	420	^[1]
1953.	436
1961.	463
1971.	400
1981.	296
1991.	174	173
2002.	126	119

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi	118	99.15%
Rumuni	1	0.84%
nepoznato	0	0.0%

Stanovništvo prema polu i starosti ^[2]


	m	ž
?	3	1
80+	3	6
75-79	3	6
70-74	11	15
65-69	11	9
60-64	6	7
55-59	5	6
50-54	2	3
45-49	1	3
40-44	2	0
35-39	2	0
30-34	2	2
25-29	2	2
20-24	2	0
15-19	0	0
10-14	1	0
5-9	0	1
0-4	1	1
prosek	58.8	63.9

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	73	75	78	80	79	69	55

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	12	30	9	1	2	1	-	-	-	-	2.16

Domaćinstva

**Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	55	7	40	8	-	-	60

**Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosečan broj članova
Broj domaćinstava	1	41	16	2	-

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	48	47	-	-	-	-	1	-	-	-
Ženski	41	39	-	-	2	-	-	-	-	-
Oba	89	86	-	-	2	-	1	-	-	-
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Ženski	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Oba	-	-	-	-	-	-	-	-	-

Reference

↑ Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
↑ Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Literatura

Rista T. Nikolić, Poljanica i Klisura, izdanje 1905. godine, strana 199. (Srpski etnografski zbornik, Beograd, knjiga IV, Srpska kraljevska akademija).