Napad NOVJ na Viroviticu novembra 1943.

Jedinice 12. slavonske divizije NOVJ u novembru 1943. izvele su napad na garnizon u Virovitici koji su držale snage NDH zajedno sa Nemcima. Napad je izvršen u noći 6/7. novembra. U samom napadu su učestvovala tri bataljona 18. slavonske brigade sa dve grupe diverzanata. Budući da se Virovitica nalazila unutar mreže bliskih osovinskih posada, glavnina divizije, deset bataljona, upotrebljeno je za zaštitu napada od intervencije iz drugih garnizona, dok je jedan bataljon ostavljen u divizijskoj rezervi.

Napad je počeo 6. novembra i trajao 24 časa i rezultovao je velikim uspehom. Zarobljen je kompletan Drugi divizion Prve konjičke pukovnije NDH sa oko 500 domobrana, 13 oficira i 30 podoficira. Nemci su imali 53 vojnika i oficira izbačena iz stroja: 14 mrtvih, 10 ranjenih, 2 zarobljena i 27 nestalih^[1]. Snage NOVJ zadobile su veliki ratni plen. Jedinice NOVJ su u napadu imale 16 mrtvih i 53 ranjena. Pošto se 7. novembra posle podne probila u Viroviticu nemačka grupacija iz Podravske Slatine, oko 18.00 časova napad je obustavljen i jedinice iz grada izvukle se na Bilo-goru, dok su ostale jedinice nastavile da održavaju blokadu.

Za napad je bila karakteristična veoma dobra obaveštajna priprema i drskost u izvođenju. Saradnici NOP-a pridobili su jednog poručnika Konjičke pukovnije koji im je dao podatke o organizaciji odbrane, kao i znake raspoznavanja. Koristeći te podatke, jedna četa 18. brigade, maskirana u domobrane, umarširala je u sam centar Virovitice bez ispaljenog metka, dok se jedan bataljon privukao u neposrednu blizinu kasarne Konjičke pukovnije. Time je postignuto iznenađenje i obezbeđen uspeh.

Nakon odbijenih pokušaja prodora osovinskih snaga iz pravca Daruvara i Grubišnog Polja tokom 9. i 10. novembra, divizija izvršila novi napad na Viroviticu tokom noći 11/12. novembra. Tom prilikom snage NOVJ uništile su osovinske snage u zgradama pošte i škole, i ovladale celim gradom osim zgrade poglavarstva. Ovo otvrđenje nije bilo moguće likvidirati zbog nedostatka teškog oružja. Ujutro 14. novembra snage NOVJ su se povukle iz Virovitice.

Reference

↑ Izveštaj Zapovedništva Glavnog stožera domobranstva od 11.11.1943. - Zbornik NOR-a, tom V, knjiga 21, strana 630.

Literatura

Rade Roksandić, Zdravko B. Cvetković: 18. SLAVONSKA BRIGADA - Vojnoizdavački zavod, Beograd 1974.
HRONOLOGIJA NOR-a - RO "27. juli", Sarajevo - Beograd 1979, novembar 1943.
Zbornik dokumenata i podataka NOR-a, tom V (borbe u Hrvatskoj), knjiga 21 (novembar 1943) - Vojnoistorijski institut, Beograd

Drugi svjetski rat u Jugoslaviji

Sukobljene
strane

Saveznici	Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije • Komanda Srednjeg Istoka • Crvena armija
Osovina	Wehrmacht • Italijani (do 1943.) • Bugari (do 1944.) • Ustaše i Domobrani • Nedićevci i Ljotićevci • Četnici ili JVuO (počeli kao Saveznici) • Slovenski domobrani • Balisti

Vođe
i vojskovođe

Saveznici	Josip Broz Tito • Arso Jovanović • Peko Dapčević • Koča Popović • Sava Kovačević • Ivo Lola Ribar • Moša Pijade • Kosta Nađ • Edvard Kardelj • Milovan Đilas • Fitzroy MacLean • Henry Maitland Wilson • Fjodor Tolbuhin
Osovina	Alexander Löhr • Maximilian von Weichs • Franz Böhme • Hans Felber • Glaise-Horstenau • Pirzio Biroli • Mario Roatta • Ante Pavelić • Slavko Kvaternik • Mladen Lorković • Milan Nedić • Dimitrije Ljotić • Kosta Pećanac • Dragoljub Mihailović • Momčilo Đujić • Pavle Đurišić • Sekula Drljević • Lav Rupnik

Tok rata

1941. Ustanak	Aprilski rat • Okupacija Jugoslavije • Ustanak (u NDH • u Crnoj Gori • u Srbiji • u Sloveniji) • Bitka za Loznicu • Užička Republika • Operacija Mačva • Sastanak u Divcima • Operacija Užice • Pljevaljska bitka • Olovo
1942. Bihaćka Republika	Borbe za Istočnu Bosnu • Operacija Trio • Bitka na Kozari • Pohod u Zapadnu Bosnu • Bitka za Kupres • Borbe za Livno • Borbe za Jajce • Operacija Alfa • Bihaćka operacija • Bihaćka Republika
1943. Kapitulacija Italije	Operacija Weiss • Bitka za Prozor • Bitka na Neretvi • Ofanziva NOVJ u Lici • Operacija Schwarz • Bitka na Sutjesci • Kapitulacija Italije • Bitka za Split • Bitka za Tuzlu • Antiosovinska ofanziva JVuO (Višegrad) • Bitka za Sanski Most • Romelova ofanziva • Bitka za Glinu • Bitka za Livno • Operacija Kugelblitz • Zimske operacije
1944. Bitka za Srbiju	Bitka za Ivanjicu • Februarski pohod • Operacija Bura • Prodor NOVJ u Srbiju • Desant na Korčulu • Desant na Drvar • Bitka za Podgorač • Bitka za južnu Srbiju • Andrijevička operacija • Durmitorska operacija • Operacija Ratweek • Bitka na Jelovoj gori • Bitka za Prijedor • Bitka za Banja Luku • Bitka za Brač • Beogradska operacija • Bitka za Travnik • Batinska bitka • Bitka za Koprivnicu • Bitka za Knin • Proboj Armijske grupe E iz Grčke • Proboj četnika i Nemaca iz Srbije (iz Crne Gore) • Četnička ofanziva u istočnoj Bosni
1945. Oslobođenje	Sremski front • Mostarska operacija • Sarajevska operacija • Bosanska golgota • Bitka na Lijevča polju • Karlovačka operacija • Riječka operacija • Tršćanska operacija • Bitka na Zelengori • Blajburška predaja

Ratni zločini

(spisak osuđenih)

Logori	Jasenovac • Sajmište • Banjica • Jadovno • Jajinci • Topovske šupe • Stara Gradiška • Šabac • Niš • Lepoglava • Jastrebarsko
Pokolji	Blagaj • Vrginmost • Drvar • Grahovo • Glina • Skela • Šabac • Kraljevo • Kragujevac • Valjevo • Novi Sad • Drakulić • Zabiokovlje • Imotski-Ljubuški • Gata • Prozor • Bijelo Polje • Priboj-Pljevlja-Čajniče-Foča • Vranić • Rača • Drugovac • Blajburg