Zbrosławice (gmina)

Zbrosławice
gmina wiejska
Ilustracja
Centrum Usług Publicznych w Zbrosławicach
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

śląskie

Powiat

tarnogórski

TERC

2413092

Wójt

Katarzyna Zyga[1]

Powierzchnia

148,36 km²

Populacja (1.01.2019)
• liczba ludności


16 112[2]

• gęstość

109 os./km²

Nr kierunkowy

032

Tablice rejestracyjne

STA

Adres urzędu:
ul. Oświęcimska 2
42-674 Zbrosławice
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

21

Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Zbrosławice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zbrosławice”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Zbrosławice”
Ziemia50°25′N 18°45′E/50,415833 18,753889
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Zbrosławice – gmina wiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Siedziba gminy to Zbrosławice.

Położenie

Gmina jest położona w południowo-zachodniej części powiatu tarnogórskiego i sąsiaduje z miastami:

oraz gminami:

Powierzchnia

Według danych z roku 2002[3] gmina Zbrosławice ma obszar 148,71 km², w tym:

  • użytki rolne: 70%
  • użytki leśne: 20%

Gmina stanowi 23,14% powierzchni powiatu.

Gmina Zbrosławice jest trzecią co do wielkości gminą wiejską w województwie śląskim (po gminach Rudziniec i Jeleśnia).

Historia

Gmina zbiorowa Zbrosławice powstała po II wojnie światowej (w grudniu 1945[4]) w powiecie bytomskim na terenie tzw. Ziem Odzyskanych (tzw. I okręg administracyjny – Śląsk Opolski[5][6]), powierzonym 18 marca 1945 administracji wojewody śląskiego[6][7], a z dniem 28 czerwca 1946 przyłączonym do woj. śląskiego (śląsko-dąbrowskiego)[8][9].

Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 2 gromad: Ptakowice i Zbrosławice[10]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[11]. Po zniesieniu powiatu bytomskiego 1 kwietnia 1951, gminę Stolarzowice przyłączono do powiatu tarnogórskiego w tymże województwie[12]. Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 2 gromad: Ptakowice i Zbrosławice[13]. 9 marca 1953 woj. katowickie przemianowano na stalinogrodzkie[14]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[15].

 Osobny artykuł: Zbrosławice (gromada).
 Osobny artykuł: Stolarzowice (gromada).

Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 w tymże powiecie i województwie[16]. W jej skład weszły: obszary zlikwidowanych osiedli Zbrosławice (obejmującym także Ptakowice) i Wieszowa oraz obszary sołectw Laryszów, Miedary i Wilkowice[16][17].

Demografia

Dane z 31 grudnia 2014[18]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 15 757 100 7861 49,9 7896 50,1
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]		 105,96 52,86 53,1

Podział administracyjny

Gmina Zbrosławice podzielona jest na 21 sołectw[19]:

Herb Sołectwo Powierzchnia [km²] Liczba ludności (2017) Gęstość zaludnienia [osoby/km²] (2017) Kod pocztowy
Boniowice 3,56 99 27,8 42-674
Czekanów 3,62 912 251,9 42-677
Jasiona 5,94 236 39,7 42-674
Jaśkowice 3,44 138 40,1 42-674
Kamieniec 8,30 789 95,1 42-674
Karchowice 4,53 322 71,1 42-674
Kopienica 6,86 640 93,3 42-674
Księży Las 9,06 422 46,6 42-674
Laryszów 1,84 397 215,8 42-674
Łubie 12,89 674 52,3 42-674
Łubki 3,16 130 41,1 42-674
Miedary 13,74 1075 78,2 42-676
Przezchlebie 7,17 846 118,0 42-675
Ptakowice 8,49 578 68,1 42-674
Szałsza 7,73 611 79,0 42-677
Świętoszowice 3,39 512 151,0 42-675
Wieszowa 16,72 2296 137,3 42-672
Wilkowice 6,70 445 66,4 42-674
Zawada 4,50 306 68,0 42-674
Zbrosławice 9,59 2553 266,2 42-674
Ziemięcice 7,48 910 121,7 42-675

Zabytki

XV-wieczny kościół św. Michała w Księżym Lesie
Zabytkowa Stacja Wodociągowa Zawada w Karchowicach
Roznos Głębokiej Sztolni „Fryderyk” w Ptakowicach
 Z tym tematem związana jest kategoria: Zabytki w gminie Zbrosławice.

Współpraca międzynarodowa[20]

Uwagi

  1. ↑ a b Obiekt wchodzący w skład Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego
  2. ↑ Obiekt wchodzący w skład Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego

Przypisy

  1. ↑ Wybory Samorządowe 2024 [online], wybory.gov.pl [dostęp 2024-05-07]  (pol.).
  2. ↑ Główny Urząd Statystyczny – Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2019 roku
  3. ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  4. ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.)
  5. ↑ Utworzony 14 marca 1945 decyzją Rady Ministrów
  6. ↑ a b Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku (The population of Poland in the 20th century). Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyńskiego, 2005, s. 43-44.
  7. ↑ Dokumentu podstawy prawnej nie odnaleziono
  8. ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177
  9. ↑ Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74)
  10. ↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  11. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  12. ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147
  13. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  14. ↑ Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
  15. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  16. ↑ a b Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  17. ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
  18. ↑ Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 XII 2014 r.. GUS. [dostęp 2015-09-29]. (pol.).
  19. ↑ BIP – Urząd GminyB.– U.G. Zbrosławice BIP – Urząd GminyB.– U.G., Sołectwa | BIP – Urząd Gminy Zbrosławice [online], bip.zbroslawice.pl [dostęp 2016-05-16] .
  20. ↑ Urząd Gminy Zbrosławice - Współpraca zagraniczna

Linki zewnętrzne

  • Urząd Gminy
  • Urząd Gminy BIP
  • p
  • d
  • e
Gmina Zbrosławice
sołectwa
miejscowości niesołeckie
  • Łubki
Integralne części miejscowości

Herb gminy Zbrosławice

  • p
  • d
  • e
Gminy miejskie (miasta)
Gminy wiejskie
  • Krupski Młyn
  • Ożarowice
  • Świerklaniec
  • Tworóg
  • Zbrosławice

  • p
  • d
  • e
Powiat Beuthen (1873–1926) — Powiat Beuthen-Tarnowitz (1927–1945) — Powiat bytomski (1945–1951)
  • Siedziba powiatu – Bytom
Przynależność administracyjna
Miasta (1873–1951)
Gminy wiejskie
(1945–1951)
  • Bobrek-Karb (→)
  • Chruszczów (← 1946–51 →)
  • Miechowice
  • Miedary (→)
  • Mikulczyce (→)
  • Rokitnica (→)
  • Stolarzowice (→)
  • Szombierki (1945–46 →)
  • Wieszowa (→)
  • Zbrosławice (→)
Gminy wiejskie jednostkowe
(1873–1945)
Obszary dworskie
(1873–1928)
  • p
  • d
  • e
Powiat Tarnowitz (1873–1927[A]) — Powiat tarnogórski (1922–1975)
Przynależność wojewódzka
  • prow. Śląsk, rejencja opolska (1873–1919)
  • prow. Górny Śląsk, rejencja opolska (1919–22/27[A])
  • woj. śląskie (1922–39)
  • woj. śląskie (1945–50)
  • woj. katowickie (1950–53)
  • woj. stalinogrodzkie (1953–56)
  • woj. katowickie (1956–75)
Miasta (1873–1975)
Gminy wiejskie jednostkowe
(1873–1945)
Obszary dworskie
(1873–1924/28[B])
Gminy wiejskie zbiorowe
(1945–54 i 1973–75)
  • Bobrowniki (1945–54)
  • Boruszowice (1945–54)
  • Brzeziny Śląskie (1945–51)
  • Brzozowice-Kamień (1945–54)
  • Dąbrówka Wielka (1945–54)
  • Krupski Młyn (1973–75)
  • Miasteczko Śląskie (Miasteczko) (1946–54)
  • Miedary (← 1951–54)
  • Nakło (Nakło Śląskie) (1945–46 i 1973–75)
  • Piekary Śląskie (1945–46)
  • Radzionków (1945–51)
  • Repty Stare (1945–54)
  • Stolarzowice (← 1951–54 i 1973–75)
  • Strzybnica (1945–54)
  • Świerklaniec (1945–54 i 1973–75)
  • Tarnowice Stare (1945–46)
  • Tąpkowice (1973–75)
  • Tworóg (← 1951–54 i 1973–75)
  • Wieszowa (← 1951–54)
  • Zbrosławice (← 1951–54 i 1973–75)
  • Żyglin (1945–46)
Gromady
(1954–72)
  • Bobrowniki (1954–72)
  • Boruszowice (1954–72)
  • Brzozowice-Kamień (1954)
  • Dąbrówka Wielka (1954–57)
  • Kozłowa Góra (1954–72)
  • Krupski Młyn (←1956)
  • Miasteczko Śląskie (1954–57)
  • Miedary (1954–72)
  • Nakło (1954–57)
  • Ożarowice (← 1957–72)
  • Potępa (1954–61)
  • Repty (1954–72)
  • Rybna (1954–61)
  • Stolarzowice (1954–57)
  • Strzybnica (1954–57)
  • Sucha Góra (1954–72)
  • Świerklaniec (1954–72)
  • Tąpkowice (← 1957–72)
  • Tworóg (1954–72)
  • Wieszowa (1954–57)
  • Wojska (1954–72)
  • Zbrosławice (1954–57)
  • Żyglin (1954–72)
Osiedla (1954–72)
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v W wyniku plebiscytu na Górnym Śląsku (1921) większa część powiatu Tarnowitz przeszła pod władzę polską, z której utworzono powiat tarnogórski. Fragmenty powiatu Tarnowitz, które pozostały w Niemczech utrzymano przy szczątkowym powiecie Tarnowitz do 1 stycznia 1927, kiedy to połączono go z okrojonym powiatem Beuthen w nowy powiat Beuthen-Tarnowitz
  2. ↑ Obszary dworskie zniesiono w Polsce w 1924, a w Niemczech w 1928
  • p
  • d
  • e