Zamach Gwardii Ludowej na kolumnę SA
 Tablica pamiątkowa upamiętniająca zamach na budynku przy Alejach Ujazdowskich 6A | |
| Państwo | Polska (pod okupacją niemiecką) |
|---|---|
| Miejsce | na rogu Alei Ujazdowskich i ulicy Wilczej w Warszawie |
| Data | 15 lipca 1943 |
| Liczba zabitych | 4 SA-manów |
| Liczba rannych | ok. 20 SA-manów |
| Typ ataku | zaatakowanie kolumny SA |
| Sprawca | sekcja Sztabu Głównego Gwardii Ludowej PPR |
Położenie na mapie Warszawy  | |
 52°13′47″N 21°00′42″E/52,229722 21,011667 | |
Zamach Gwardii Ludowej na kolumnę SA – zamach przeprowadzony 15 lipca 1943 na rogu Alei Ujazdowskich i ulicy Wilczej w Warszawie.
Geneza
11 lipca 1943 oddział bojowy Gwardii Ludowej pod dowództwem Henryka Sternhela „Gustawa” przeprowadzić miał dwa zamachy bombowe: na uroczystą zmianę warty wojsk lądowych Heer Wehrmachtu przed gmachem niemieckiej komendy garnizonu między placem Piłsudskiego a ulicą Krakowskie Przedmieście i (po raz drugi) na kawiarnię Café Club. Zamachy miały być zemstą za egzekucję dokonaną przez Niemców 24 czerwca 1943 w ruinach warszawskiego getta na grupie 200 osób. Pierwszy zamach nie doszedł do skutku, gdyż gwardziści idący od strony Krakowskiego Przedmieścia zboczyli z wytyczonej trasy i pogubili się. Zamach na kawiarnię zakończył się sukcesem.
Sternhel zadecydował o powtórzeniu zamachu na zmianę warty 15 lipca, łącząc go z zamachem na jeden z tramwajów Tylko dla Niemców, który planowano zaatakować granatami na placu Żelaznej Bramy (rzucono dwa granaty, które nie spowodowały większych szkód).
Zamach
Gdy 15 lipca 1943 sekcja Romana Łączyńskiego, która miała dokonać zamachu na zmianę warty, stawiła się przed budynkiem komendy garnizonu, stwierdzono, że miejsce jest otoczone drutem kolczastym, a wokół niego krążą podejrzani ludzie. Wobec obawy, że zamach został „wsypany”, Henryk Sternhel zrezygnował z jego przeprowadzenia i postanowił, że gwardziści zaatakują kolumnę Sturmabteilung (SA) maszerującą z rozwiniętym sztandarem ulicą Krakowskie Przedmieście od strony placu Zamkowego, którą poprzedzała orkiestra[1]. Na rogu Alej Ujazdowskich i ulicy Wilczej na czoło kolumny i na jej koniec Łączyński i Leon Rycharski rzucili dwie wiązki granatów, w wyniku czego (według GL) zabito 4 i zraniono około 20 Niemców.
Łączyńskiemu udało się uciec, natomiast Rycharski raniony przez Niemców w pościgu, został ujęty.
Przypisy
- ↑ W południe 15 lipca 1943 odbyła się w Domu Niemieckim (Prezydium Rady Ministrów przy Krakowskim Przedmieściu) uroczystość żałobna ku czci zabitego 11 lipca esesmana Arno Imchofa. Zaatakowano wracający z uroczystości oddział SA, w skład którego wchodził pluton muzyczny i orkiestra.
Bibliografia
- TomaszT. Strzembosz TomaszT., Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, s. 326–328, ISBN 83-06-00717-4, OCLC 69510352 .
- p
- d
- e
