Tors Belwederski

Ten artykuł dotyczy Torsu Belwederskiego. Zobacz też: inne torsy.
Tors Belwederski
Ilustracja
Autor

Apollonios z Aten

Rodzaj

rzeźba

Data powstania

I wiek p.n.e.

Medium

marmur

Wymiary

1,59 m

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Watykan

Lokalizacja

Muzea Watykańskie
(Museo Pio-Clementino)

Multimedia w Wikimedia Commons

Tors Belwederski – pochodząca z I wieku przed naszą erą grecka rzeźba autorstwa Apolloniosa z Aten, znajdująca się w zbiorach Muzeów Watykańskich (Museo Pio-Clementino, Sala Muz).

Opis

Wykonana z marmuru, ma 1,59 metra wysokości. Według różnych hipotez przedstawia herosa Heraklesa, cyklopa Polifema, tytana Prometeusza, boga wojny Marsa, boga przyrody Sylena lub króla Tesalii Filokteta[1].

Dokładne pochodzenie rzeźby jest nieznane; zdaniem niektórych badaczy może to być późniejsza rzymska kopia greckiego oryginału[1]. Najstarsza wzmianka na jej temat pochodzi z 1433 roku; wówczas znajdowała się w pałacu rodu Colonna[1]. Na początku XVI wieku weszła w posiadanie Watykanu i została umieszczona na dziedzińcu papieskiego Belwederu (stąd jej nazwa). W 1798 roku Francuzi wywieźli ją do Paryża jako zdobycz wojenną, do Włoch powróciła po upadku Napoleona w roku 1815[2].

Liczne rysunki z natury są świadectwem traktowania rzeźby jako obiektu studiów artystów pracujących w pałacu papieskim. Najbardziej do jej rozsławienia przyczynił się Michał Anioł, który był nią zachwycony i wielokrotnie ją studiował[3]. Podziwiał on dynamiczną pozę i starannie odtworzoną muskulaturę postaci, nawiązując do niej wielokrotnie w swoich pracach, między innymi w aktach nagich młodzieńców (ignudi) na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej[4]. Artysta planował nawet zrekonstruowanie brakujących elementów posągu, lecz ostatecznie zrezygnował z tego zamiaru[3]. Odmienne zdanie na temat rzeźby miał francuski pisarz Stendhal, nie odbierając emocjonalnie jej cech szczególnych i uznając, że sławna jest ona głównie zainteresowaniem Rafaela Santiego i Michała Anioła[3].

Przypisy

  1. ↑ a b c Muzea Watykanu. Warszawa: Arkady, 1983, s. 22-24. ISBN 83-213-3144-0.
  2. ↑ Ian Chilvers: The Oxford Dictionary of Art and Artists. Oxford: Oxford University Press, 2009, s. 56. ISBN 978-0-19-953294-0.
  3. ↑ a b c Barbara Furlotti: Muzea Watykańskie, Rzym. Warszawa: HPS/Rzeczpospolita, 2007, s. 16, seria: Wielkie muzea. ISBN 978-83-60688-25-0.
  4. ↑ Barbara Furlotti: Muzea Watykańskie, Rzym. Warszawa: HPS/Rzeczpospolita, 2007, s. 128.

Linki zewnętrzne

  • The Belvedere Torso. Musei Vaticani. [dostęp 2023-05-27]. (ang.).
  • Britannica: topic/Belvedere-Torso
  • SNL: Torso_Belvedere
  • Catalana: 0008962
  • DSDE: Belvedere-torsoen