Tadeusz Kaczyński

Tadeusz Kaczyński

Tablica upamiętniająca Tadeusza Kaczyńskiego w Parku Romualda Traugutta w Warszawie
Data i miejsce urodzenia	18 lutego 1932 Warszawa
Data i miejsce śmierci	10 września 1999 Dolina Chochołowska
Zawód, zajęcie	muzykolog, krytyk muzyczny
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Odznaczenia

Tadeusz Kaczyński (ur. 18 lutego 1932 w Warszawie, zm. tragicznie 10 września 1999 w Dolinie Chochołowskiej^[1]) – założyciel i współtwórca Filharmonii im. Romualda Traugutta, muzykolog, krytyk muzyczny, autor wielu książek.

Życiorys

Pochodził z polsko-ormiańskiej rodziny, jego babcia Helena była siostrą Kajetana Amirowicza, proboszcza parafii ormiańsko-katolickiej w Śniatynie^[2].

Studia muzykologiczne ukończył na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był uczniem prof. Józefa W. Reissa, prof. Zdzisława Jachimeckiego i prof. Stefanii Łobaczewskiej. W późniejszych latach kontynuował edukację muzyczną u Oliviera Messiaena w Paryżu. W latach 1956–1957 był redaktorem muzycznym Polskiego Radia. Od 1960 roku, przez ponad trzy dekady, zasiadał w redakcji „Ruchu Muzycznego”. Przewodniczył Sekcji Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, działał w Stowarzyszeniu Polskich Artystów Muzyków, był członkiem komisji repertuarowej Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”^[2][3].

Pozostawił szereg prac o kompozytorach XX wieku i polsko-francuskich stosunkach muzycznych, z których na czoło wysuwają się Rozmowy z Witoldem Lutosławskim (1972, książka tłumaczona na język niemiecki: 1976, angielski: 1984) i Messiaen (1984) oraz Andrzej Panufnik i jego muzyka (1994). Był pierwszym po II wojnie światowej polskim muzykologiem, który przeprowadził wywiad z Aleksandrem Tansmanem, przypominając krajowej opinii publicznej sylwetkę i twórczość osiadłego w Paryżu polskiego kompozytora^[4].

W 1981 roku był członkiem Komisji Kultury NSZZ Solidarność regionu Mazowsze. Podczas stanu wojennego działał w Prymasowskim Komitecie Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom^[2][3].

Założyciel, autor scenariuszy i kierownik artystyczny Filharmonii im. Romualda Traugutta w Warszawie. W pierwszych latach swego istnienia filharmonia działała nielegalnie, gdyż powstała w okresie stanu wojennego jako grupa muzyków i aktorów, zajmująca się przypominaniem zakazanych w PRL i w związku z tym nieznanych młodemu pokoleniu pieśni patriotycznych. Koncerty odbywały się przeważnie w kościołach Warszawy (św. Jacka, Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny i św. Stanisława Kostki) i innych miast. Po 1989 roku filharmonia rozszerzyła swą działalność występując w prestiżowych salach koncertowych, na festiwalach i zagranicą^[5].

Na wniosek Ministra Kultury i Sztuki za swoje zasługi Tadeusz Kaczyński został odznaczony pośmiertnie przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[3].

Wybrane publikacje

• Rozmowa z Aleksandrem Tansmanem, „Ruch Muzyczny” 1967, nr 12, s. 6–7.
• Dzieje sceniczne Halki, Kraków 1969.
• Młodzi kompozytorzy polscy w Paryżu w latach 1926–1950 a stosunki muzyczne polsko-francuskie, „Muzyka” 1972, nr 2, s. 106–127.
• Rozmowy z Witoldem Lutosławskim, Kraków 1972.
• Rozmowa z Aleksandrem Tansmanem, „Ruch Muzyczny” 1973, nr 20, s. 3–5.
• Rozmowa z Aleksandrem Tansmanem, „Ruch Muzyczny” 1974, nr 1, s. 11–13.
• Gespräche mit Witold Lutosławski, Leipzig 1976.
• Między Polską a Francją, „Ruch Muzyczny” 1977, nr 13, s. 6–7.
• Stowarzyszenie Młodych Muzyków Polaków w Paryżu, „Muzyka” 1978, nr 3, s. 5–15.
• Oliviera Messiaena „Kwartet na koniec świata”, „Muzyka” 1978, nr 4, s. 43–68.
• Messiaen, Kraków 1984.
• Conversations with Witold Lutoslawski, London 1984.
• Lutosławski, ou la conscience du compositeur [w:] Komponisten des 20. Jahrhunderts in der Paul Sacher Stiftung, red. Hans Jörg Jans, Felix Meyer, Ingrid Westen, Basel 1986.
• Andrzej Panufnik i jego muzyka, Warszawa 1994.
• Lutosławski. Życie i muzyka, Warszawa 1994.
• Lwów w muzyce polskiej, „Kamerton” 1996, nr 1/2, s. 2–6.
• Witold Lutosławski w świetle korespondencji. W drugą rocznicę śmierci, „Ruch Muzyczny” 1996, nr 3, s. 6–7.
• Niedoceniony przez swoich. W drugą rocznicę śmierci Witolda Lutosławskiego, „Tygodnik Powszechny” 1996, nr 8, s. 13.
• Trudny powrót. Piąta rocznica śmierci Andrzeja Panufnika, „Tygodnik Powszechny” 1996, nr 44, s. 14.
• Wizyta u Henriego Dutilleux, „Ruch Muzyczny” 1996, nr 8, s. 5–9.
• Tansman i jego czasy [rec.] Janusz Cegiełła, Dziecko szczęścia. Aleksander Tansman i jego czasy, T. 1–2, Łódź 1996, „Ruch Muzyczny” 1997, nr 2, s. 38–39.
• Tansman znów w Paryżu, „Ruch Muzyczny” 1998, nr 1, s. 12–14.
• Entre la Pologne et la France [w:] Hommage au compositeur Alexandre Tansman (1897–1986), red. Pierre Guillot, Paris 2000.
• Lutosławski nieznany, „Ruch Muzyczny” 2007, nr 3, s. 6–13.
• Konstytucja 3 Maja w pieśni i piosence [w:] Witaj, majowa jutrzenko. Konstytucja 3 Maja w pieśni i piosence, oprac. Adam Buszko, Warszawa 2014.

Dyskografia

• Kolędy patriotyczne, oprac. Tadeusz Kaczyński, wyd. Agencja Impresaryjna Cantus Krzysztof Kur, Filharmonia im. Romualda Traugutta, 1991.
• Pieśni Powstania Warszawskiego, oprac. Tadeusz Kaczyński, wyd. Agencja Impresaryjna Cantus Krzysztof Kur, Filharmonia im. Romualda Traugutta, 1994.
• My, Pierwsza Brygada. Pieśni legionowe i ułańskie, oprac. Tadeusz Kaczyński, wyd. Filharmonia im. Romualda Traugutta, 1998.

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Chłopecki, Tadeusz Kaczyński. Zostały teksty, „Ruch Muzyczny” 1999, nr 25, s. 8–9.
• Jacek Marczyński, W cieniu swoich bohaterów. Tadeusz Kaczyński, „Rzeczpospolita” 1999, nr 218, s. A8.
• Piotr Wierzbicki, Tadeusz Kaczyński, „Gazeta Polska” 1999, nr 38, s. 18.
• Małgorzata Gąsiorowska, Jacek Marczyński, Boży szaleniec. Tadeusz Kaczyński (1932–1999), „Tygodnik Powszechny” 1999, nr 42, s. 15.
• Paweł Zawadzki, Tadeusz Kaczyński, „Tygodnik Solidarność” 1999, nr 40, s. 18.

Linki zewnętrzne

• Kaczyński Tadeusz, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2019-04-09] .
• Tadeusz Kaczyński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-08] .
• Tadeusz Kaczyński – Maestro maestro.net.pl
• Filharmonia im. Romualda Traugutta w Warszawie culture.pl
• Ulica dla Tadeusza
• Aleja Tadeusza Kaczyńskiego Związek Kompozytorów Polskich
• W Warszawie – aleja Tadeusza Kaczyńskiego z rodziny Amirowiczów dziedzictwo.ormianie.pl
• Aleja Tadeusza Kaczyńskiego polskiego patrioty o ormiańskich korzeniach fundacjaormianska.pl
• Rozmowa z kompozytorem awangardowym, wywiad Tadeusza Kaczyńskiego z Bogusławem Schaefferem, maszynopis, aureaporta4schaeffer.pl
• Warszawa – Śródmieście: Aleja Tadeusza Kaczyńskiego, warszawa.fotopolska.eu
• Tadeusz Kaczyński, Cmentarz Wojskowy – Powązki, kwatera A/19 (2). mojecmentarze.blogspot.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-07)].