Szczawiór alpejski

Szczawiór alpejski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rdestowate

Rodzaj

szczawiór

Gatunek

szczawiór alpejski

Nazwa systematyczna
Oxyria digyna (L.) Hill.
Hort. Kew. 158 1768[3]
Synonimy
  • Acetosa digyna (L.) Mill.
  • Donia digyna (L.) R.Br.
  • Donia sapida R.Br.
  • Lapathum digynum (L.) Lam.
  • Oxyria digyna f. elatior R. Br. ex Meisn.
  • Oxyria elatior R. Br. ex Meissn.
  • Oxyria reniformis Hook.
  • Oxyria reniformis var. elatior Regel
  • Rheum digynum (L.) Wahlenb.
  • Rumex digynus L.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Szczawiór alpejski[4] (Oxyria digyna (L.) Hill.) – gatunek rośliny należący do rodziny rdestowatych. Występuje w Ameryce Północnej, Azji i w Europie, również w Islandii i na Grenlandii. W Polsce wyłącznie w Tatrach i na Babiej Górze. Naukowa nazwa pochodzi od greckiego słowa oxys, oznaczającego kwaśny oraz słów di = dwa i gyne = słupek (roślina ma dwuszyjkowy słupek)[5]

Morfologia

Łodyga
Wzniesiona, o wysokości 5–30 cm, niemal bezlistna. Pod ziemią krótkorozgałęzione kłącze[5][6].
Liście
Wszystkie zebrane w różyczkę liściową. Liście okrągławonerkowate, długoogonkowe, ogonki liściowe obłe[6].
Kwiaty
Drobne, tworzące gęsty kwiatostan w górnej części łodygi. Podsadki są bezblaszkowe, złożone z samych pochew (co najwyżej u dolnej podsadki drobna blaszka). Okwiat 4-działkowy, niezróżnicowany na kielich i koronę. Kwiaty obupłciowe z dwuszyjkowym słupkiem. Zewnętrzne listki okwiatu mniej więcej przylegają do owocu, wewnętrzne o długości do 3 mm z 3 równoległymi nerwami mają łopatkowaty kształt[6].
Owoc
Spłaszczony, okrągły z szerokimi, czerwonymi skrzydełkami. Ma długość 3–4 mm[5].
  • Pokrój
    Pokrój
  • Liście
    Liście
  • Kwiaty
    Kwiaty
  • Owoce
    Owoce

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września. Siedlisko: piargi, żwirki. Występuje zarówno na granicie, jak i na wapieniu. W Tatrach głównie w dwóch najwyższych piętrach (turniowym i halnym), rzadziej niżej[5]. Gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Androsacetalia alpinae, Ass. Oxyrio-Papaveretum i gatunek wyróżniający dla Ass. Oxyrio-Saxifragetum[7].

 Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07]  (ang.).
  3. a b The Plant List. [dostęp 2017-01-28].
  4. ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 126, ISBN 978-83-62975-45-7 .
  5. a b c d Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2003. ISBN 83-7073-385-9.
  6. a b c Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  7. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  • SNL: fjellsyre
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 585557
  • EUNIS: 177715
  • Flora of China: 200006711
  • Flora of North America: 200006711
  • FloraWeb: 4071
  • GBIF: 2889358
  • identyfikator iNaturalist: 67591
  • IPNI: 694858-1
  • ITIS: 20846
  • NCBI: 284366
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2396529
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:694858-1
  • Tela Botanica: 47220
  • identyfikator Tropicos: 26000047
  • USDA PLANTS: OXDI3