Pirargyryt

Pirargyryt

Pirargyryt z Zacatecas, Meksyk (2,0 x 1,7 x 1,2 cm)
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	pirargityt, pyrargyryt
Skład chemiczny	antymonowa siarkosól srebra Ag3SbS3
Twardość w skali Mohsa	2,5-3
Przełam	muszlowy
Łupliwość	wyraźna
Układ krystalograficzny	trygonalny
Gęstość minerału	5,85 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	ciemnoczerwona
Rysa	wiśniowoczerwona
Połysk	diamentowy, metaliczny
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Pirargyryt (pirargityt, pyrargyryt) – minerał z gromady siarkosoli. Podobnie jak proustyt, jest kruszcem srebra. Należy do grupy minerałów bardzo rzadkich.

Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień i argyros = srebro; nawiązuje do barwy minerału i jego składu chemicznego.

Charakterystyka

Właściwości

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupkowym, (trygonalne słupy), romboedry, skalenoedry. Tworzy zbliźniaczenia i pseudomorfozy. Znanych jest ponad 80 różnych form tego minerału. Występuje w skupieniach zbitych, ziarnistych tworzy dendryty i naloty. Bardzo łatwo pomylić go można z proustytem, jest z nim izostrukturalny – podobnie jak on ciemnieje pod wpływem światła. Łatwo się topi i rozpuszcza w kwasie azotowym. Współwystępuje z proustytem, argentytem, stephanitem, galeną, rodochrozytem, kalcytem, kwarcem. Często zawiera domieszki arsenu.

Występowanie

Występuje w żyłach kruszcowych. Jest składnikiem utworów hydrotermalnych.

Miejsca występowania:

• Na świecie: Peru, Chile, Meksyk, Słowacja, Czechy, Hiszpania, Niemcy, Włochy, USA, Boliwia, Rumunia.

• W Polsce: został stwierdzony w okolicach Kowar i Grudnej na Dolnym Śląsku.

Zastosowanie

• ważne źródło otrzymywania srebra – 60% Ag,
• minerał poszukiwany przez kolekcjonerów.

Zobacz też

• argentyt
• stephanit
• galena
• rodochrozyt

Bibliografia

• Leksykon Przyrodniczy – Minerały i kamienie szlachetne, „Horyzont” 2002
• J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer” W-wa 2005
• A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geolog. 1965
• A. Bolewski, A. Manecki: Mineralogia szczegółowa, Wyd. PAE 1993
• W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma – Press” 2003

Linki zewnętrzne

• Webmineral: zdjęcia i artykuł o pyrargirycie (ang.)
• pirargyryt na stronie Mindat.org (ang.)