Mleczaj złocisty

Mleczaj złocisty

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	mleczaj
Gatunek	mleczaj złocisty
Nazwa systematyczna
Lactarius chrysorrheus Fr. Epicr. syst. mycol..: 342 (Uppsala, 1838)
Zasięg
Zasięg w Europie i Azji
Multimedia w Wikimedia Commons

Mleczaj złocisty (Lactarius chrysorrheus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: bedłka tygrysowa, podrydzyk ostry, podrydzyk psi^[2]. Synonimy naukowe:^[3].

• Galorrheus chrysorrheus (Fr.) P. Kumm. 1871
• Lactarius chrysorrheus f. immutabilis Maire 1937
• Lactarius theiogalus var. chrysorrheus (Fr.) Quél. 1886
• Lactifluus chrysorrheus (Fr.) Kuntze 1891

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–6(9) cm, kształt początkowo wypukły szybko jednak rozpłaszcza się i w końcu jest staje się, w środku zagłębiony do wklęsłego. Brzeg początkowo podwinięty, później rozpostarty, ostry. Powierzchnia gładka, w stanie wilgotnym śliska. Barwa od jasno mięsistej do jasno-ochrowo-pomarańczowej. Posiada kilka ciemniejszych, wyraźnych lub rozmytych pręg^[4].

Blaszki

Blaszki z międzyblaszkami, przy trzonie przyrośnięte, czasami rozwidlone. Mają barwę jasnopłową pomarańczowym odcieniem^[4].

Trzon

Wysokość 2,5–4(8) cm, grubość cm i grubości 0,7–1(2) cm, walcowaty, młody gąbczasty, dojrzały pusty. Powierzchnia gładka. Delikatnie oszroniona, czasami z małymi i płytkimi jamkami. Barwa trochę jaśniejsza od kapelusza^[4].

Miąższ

Kruchy, biały, na powietrzu szybko żółknący. Smak początkowo łagodny, później piekący^[5].

Mleczko

Obficie wyciekające, najpierw białe, po 2–3 sekundach cytrynowożółte. W pierwszym momencie wydaje się lagodne, później jednak jest silnie piekące na języku i w gardle^[4].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników białawy z cielistym odcieniem. Zarodniki szeroko owalne o rozmiarach 7,1–9,1 × 6–7,5 μm. Na powierzchni posiadają niskie brodawki połączone różnej długości listewkami tworzącymi rzadką siateczkę. Podstawki mają rozmiar 36–44 × 7–10 μm. Niezbyt liczne, wrzecionowate cystydy mają rozmiar 45–65 × 7–10 μm i wystają zarówno na ostrzu, jak i na bokach blaszek^[4].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych^[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Estonii i Holandii^[2].

Rośnie od lipca do końca jesieni, w lasach liściastych i mieszanych, głównie pod dębami, zwykle w dużych grupach. Gatunek dość częsty na nizinach.

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[2]. Grzyb niejadalny.

Gatunki podobne

• mleczaj modrzewiowy (Lactarius porninsis), z nieżółknącym mleczkiem, towarzyszący modrzewiowi.
• mleczaj bagienny (Lactarius lacunarum), również rosnący pod dębami, z mleczkiem tylko trochę żółknącym.

Przypisy