João Gilberto

João Gilberto
Ilustracja
João Gilberto (1996)
Imię i nazwisko

João Gilberto Prado Pereira de Oliveira

Data i miejsce urodzenia

10 czerwca 1931
Juazeiro

Data i miejsce śmierci

6 lipca 2019
Rio de Janeiro

Instrumenty

gitara

Gatunki

bossa nova, jazz

Zawód

muzyk (gitarzysta, wokalista, kompozytor)

Aktywność

od 1950

Wydawnictwo

Atlantic, Capitol, Verve, EMI, WEA/Warner

Powiązania

Antônio Carlos Jobim,
Vinicius de Moraes, Stan Getz, Astrud Gilberto

Odznaczenia
Kawaler Orderu Zasługi Kulturalnej (Brazylia)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

João Gilberto Prado Pereira de Oliveira (ur. 10 czerwca 1931 w Juazeiro[a][1], zm. 6 lipca 2019 w Rio de Janeiro[2]) – brazylijski piosenkarz, gitarzysta i kompozytor, współtwórca bossa novy[1][3].

Międzynarodową popularność zyskała piosenka The Girl from Ipanema, wykonywana przez jego ówczesną żonę Astrud Gilberto wraz z nim i jazzmanem Stanem Getzem. Utwór znalazł się na albumie Getz/Gilberto (1964).

W 2005 został odznaczony brazylijskim Orderem Zasługi dla Kultury[4].

Życiorys

João Gilberto Prado Pereira de Oliveira pochodził z rodziny zamożnego handlowca i był najmłodszym z sześciorga rodzeństwa[3]. Szybko rozwinął zainteresowania muzyczne, w wieku 14 lat otrzymał pierwszą gitarę, a kilka lat później przeniósł się do Rio de Janeiro[1][3]. Gilberto miał problemy z dostosowaniem się do zwyczajów zespołów muzycznych[1][3]. Krótko mieszkał w kilku innych miastach, jednak w 1956 powrócił do Rio de Janeiro[3]. Gilberto zyskał uznanie w oczach Toma Jobima i Viniciusa de Moraesa i w 1958 zrealizował pierwsze nagrania[3]. W 1960 poślubił Astrud Weinert, szerzej znaną jako Astrud Gilberto[3]. Od 1962 do 1980 roku mieszkał w Nowym Jorku (poza dwoma latami w Meksyku)[1][3]. Współpracował wówczas m.in. ze Stanem Getzem i Frankiem Sinatrą i otworzył drogę do nagrań w Stanach Zjednoczonych innym brazylijskim muzykom[1][3]. Małżeństwo z Astrud się rozpadło i muzyk poślubił w 1968 Miúchę Buarque de Holanda, siostrę Chico Buarquego[3]. Ich córką jest piosenkarka Bebel Gilberto[3]. Po powrocie ze Stanów Zjednoczonych kontynuował karierę muzyczną, często współpracując z innymi brazylijskimi muzykami[1][3].

Muzyka

Owocem poszukiwań muzycznych Gilberto był rytm bossa novy[3]. João Gilberto wykształcił również charakterystyczny styl wykonawczy: cichy, delikatny i liriczny śpiew skontrastowany z synkopowanym rytmem na gitarze[1][3]. Liczne kompozycje Gilberto osiągnęły status standardów, a styl utworów jest określany przez słuchaczy jako brazylijski[3]. Twórczość Gilberto inspirowała również przedstawicieli nurtu tropicalia, np. Caetano Veloso i Gilberto Gila, z którymi współpracował w późniejszym okresie[1][3].

Dyskografia

  • Chega de Saudade (1959)
  • O Amor, o Sorriso e a Flor (1960)
  • João Gilberto (1961)
  • Getz/Gilberto (1964)
  • Herbie Mann & João Gilberto with Antonio Carlos Jobim (1965)
  • Getz/Gilberto Vol. 2 (1966)
  • João Gilberto en Mexico (1970)
  • João Gilberto (1973)
  • The Best of Two Worlds (1976)
  • Amoroso (1977)
  • João Gilberto Prado Pereira de Oliveira (1980)
  • Brasil (1981)
  • Live at the 19th Montreux Jazz Festival (1986)
  • Live in Montreux (1987)
  • João (1991)
  • Eu Sei que Vou Te Amar (1994)
  • João Voz e Violão (2000)
  • Live at Umbria Jazz (2002)
  • In Tokyo (2004)
  • Um encontro no Au bon gourmet (2015)
  • Selections from Getz/Gilberto 76 (2015)
  • Getz/Gilberto 76 (2016)

Zobacz też

Uwagi

  1. Riedinger podaje Salvador, ale dalej pisze o interiorze, więc Juazeiro jest bardziej prawdopodobne.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i John Dougan: Biografia João Gilberto na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2014-06-15]. (ang.).
  2. Robin Denselow: João Gilberto obituary. theguardian.com, 6 lipca 2019. [dostęp 2019-07-07]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p Edward A. Riedinger: João Gilberto. W: Alfred W. Cramer: Musician & Composers of the 20th Century. Salem Press, 2009, s. 501–502. ISBN 978-1-58765-512-8. (ang.).
  4. Ministério da Cultura: Ordem do Mérito Cultural 2005. www2.cultura.gov.br. [dostęp 2019-05-17]. (port.).
  • p
  • d
  • e
1958–1979
1980–1999
2000–2019
od 2020

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000114766128
  • VIAF: 85530975
  • LCCN: n83139578
  • GND: 134385098
  • BnF: 138944675
  • SUDOC: 133013367
  • SBN: UBOV515387
  • NKC: xx0037004
  • BNE: XX1363292
  • NTA: 071996877
  • BIBSYS: 55963
  • CiNii: DA1670734X
  • PLWABN: 9810572019605606
  • NUKAT: n2010077574
  • J9U: 987007330036005171
  • PTBNP: 135034
  • CONOR: 20119907
  • BLBNB: 000165930
  • LIH: LNB:BAX1;=vN
  • WorldCat: lccn-n83139578
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: biography/Joao-Gilberto
  • Treccani: joao-gilberto
  • БРЭ: 5544708
  • NE.se: joao-gilberto
  • SNL: João_Gilberto
  • Catalana: 23180887