Gerhard Marcks

Data i miejsce urodzenia

18 lutego 1889
Berlin

Data i miejsce śmierci

13 listopada 1981
Burgbrohl

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

rzeźbiarstwo, ceramika, grafika

Muzeum artysty

Muzeum Gerharda Marcksa w Bremie

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Gerhard Marcks (ur. 18 lutego 1889 w Berlinie, zm. 13 listopada 1981 w Burgbrohl) – niemiecki rzeźbiarz, ceramik i grafik.

Życiorys

W latach 1907–1912 studiował u Richarda Scheibego w Berlinie^[1]^[2], korzystał też z merytorycznego wsparcia Augusta Gaula i George’a Kolbego^[1]^[3]. W 1918 był wykładowcą w klasie rzeźby w Kunstgewerbeschule w Berlinie^[1]. W latach 1919–1925 prowadził klasę ceramiki w Bauhausie^[1]^[4]. Następnie odbył istotne dla swojej twórczości podróże artystyczne do Włoch (1925–1927) i Grecji (1928)^[1]. Od 1925 wykładał w Kunsthochschule w Halle, gdzie w latał 1930–1933 był dyrektorem^[1]^[4].

W 1933 naziści ocenili jego twórczość jako niewystarczająco zaangażowaną ideologicznie i zakazali mu wystawiania, zaś on sam uznany został za artystę zdegenerowanego; zarzucano mu nonkonformistyczną postawę, wspieranie żydowskich kolegów i przyjaźń z innymi zdegenerowanymi artystami, m.in. z Ernstem Barlachem i Käthe Kollwitz^[1]^[2]^[4]. W 1935 wyjechał na dwa lata do Włoch, gdzie mieszkał i pracował we Florencji i Rzymie^[2]. Od 1946 był wykładowcą w Hochschule für bildende Künste Hamburg w Hamburgu^[1]^[4]. W 1950 zamieszkał w Kolonii, gdzie spędził resztę życia^[1]^[2]^[4]

W 1971 w Bremie powstało Muzeum Gerharda Marcksa, w miejscu, gdzie 20 lat wcześniej ustawiono przed ratuszem jego słynną, dwumetrową rzeźbę Muzykanci z Bremy (1951). W muzeum znajduje się około 350 jego rzeźb, 900 grafik i 12 000 szkiców^[2].

W 1952 Marcks został odznaczony cywilnym orderem Pour le Mérite za Naukę i Sztukę, a w 1979 Krzyżem Wielkim II Klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Od 1955 był członkiem berlińskiej Akademie der Künste, od 1979 Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury. Na jego cześć nazwano planetoidę 10778 Marcks.

Twórczość

Początkowo tworzył rzeźby animalistyczne, w tym użytkowe modele porcelanowe. Później zainteresował się ekspresjonistyczną rzeźbą figuralną, zwłaszcza aktem^[1]^[2]. Po II wojnie światowej realizował liczne zamówienia na rzeźby monumentalne i pomniki, m.in. w Kolonii, Hamburgu i Mannheim^[1]. Wykonał też sześć figur ustawionych na fasadzie kościoła św. Katarzyny w Lubece (1947), stanowiących uzupełnienie niedokończonej przez Barlacha serii rzeźb^[1]^[4].

Znaczną część jego powojennej twórczości stanowiła ekspresyjna w formie i pełna symbolicznych treści grafika (zwłaszcza drzeworyt), jak np. cykle: Orfeusz (1947), Promoteusz w okowach (1948), Hiob (1957)^[2]. Zajmował się także grafiką użytkową – m.in. zaprojektował wzory medali Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium (1972). W ostatnich latach życia tworzył pastele^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l AndrzejA. Dulewicz AndrzejA., Encyklopedia Sztuki. Austria, Niemcy, Szwajcaria, Warszawa: Warszawski Dom Wydawniczy, 1993, s. 258 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h MartinaM. Rudloff MartinaM., Marcks, Gerhard, Oxford Art Online. Grove Art Online, 2003, DOI: 10.1093/gao/9781884446054.article.T054245 [dostęp 2022-08-13] (ang.).
↑ Marcks, Gerhard, Benezit Dictionary of Artists, 31 października 2011, DOI: 10.1093/benz/9780199773787.article.B00116389 [dostęp 2022-08-13] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f IanI. Chilvers IanI., JohnJ. Glaves-Smith JohnJ., Dictionary of Modern and Contemporary Art, wyd. 2, Oxford University Press, 2009, s. 1208–1209, ISBN 978-0-19-923965-8 (ang.).