Eparchia ryska

Eparchia ryska

Sobór Narodzenia Pańskiego w Rydze
Państwo	Łotwa
Siedziba	Ryga
Data powołania	1850
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Łotewski Kościół Prawosławny (samorządny w strukturze Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego)
Sobór	Narodzenia Pańskiego
Biskup diecezjalny	metropolita ryski i całej Łotwy Aleksander (Kudriaszow)
Biskup pomocniczy	biskup jełgawski Jan (Siczewski)
Dane statystyczne
Liczba dekanatów	3
Liczba klasztorów	1
Położenie na mapie Rygi Ryga
Położenie na mapie Łotwy Ryga
56°57′13,8″N 24°06′56,7″E/56,953833 24,115750
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Eparchia ryska – jedna z dwóch administratur Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego na Łotwie, tworząca razem z eparchią dyneburską autonomiczny Łotewski Kościół Prawosławny. Jej zwierzchnik, metropolita ryski i całej Łotwy Aleksander (Kudriaszow), stoi na jego czele. Funkcje katedry pełni sobór Narodzenia Pańskiego w Rydze.

Historia

Eparchia została erygowana w 1850; przez poprzednie czternaście lat w Rydze rezydował wikariusz eparchii pskowskiej^[1]. W momencie jej utworzenia na jej terytorium działało 117 cerkwi, zaś liczbę wiernych szacowano na ponad 13 tys. W ciągu kolejnych dziesięciu lat liczba świątyń wzrosła do 136, zaś wiernych – do 189 889 osób^[2] (według innego źródła – ponad 146 tys.^[1]). Jako przyczynę tego wzrostu liczby wiernych wymienia się nadzieję chłopów łotewskich (podobny proces zachodził w Estonii) na dodatkowe nadziały ziemi. Większość pozyskanych w ten sposób konwertytów z luteranizmu nie angażowała się realnie w życie Cerkwi^[3]. Pogłoski o nadziałach ziemi i zwolnieniach z powinności wobec ziemian, jakie mieliby pozyskać chłopi w zamian za przyjęcie prawosławia, rozprowadzono jeszcze w okresie sprawowania urzędu gubernatora inflanckiego przez Michaiła Zinowjewa (1885–1895). Gdy wyszło na jaw, że były one bezpodstawne, gubernator nakazał ogłosić w kościołach, iż nieuczestniczący w nabożeństwach cerkiewnych i potajemnie wychowujący dzieci w wierze protestanckiej zostaną surowo ukarani^[4].

1912 na terenie eparchii działało 258 cerkwi i 73 kaplice oraz dziewięć monasterów, z czego siedem żeńskich^[1].

Na niepodległej Łotwie w okresie międzywojennym, od 1926, była częścią autonomicznego Łotewskiego Kościoła Prawosławnego i jego jedyną administraturą, obejmującą całe terytorium Łotwy^[5]. W 1935 liczbę jej wiernych szacowano na 174 tys. osób, z czego ponad 103 tys. Rosjan, 57 600 Łotyszy oraz mniejsze grupy Białorusinów, Ukraińców, Estończyków, Niemców i Polaków. Po aneksji Łotwy do ZSRR ziemie eparchii ryskiej razem z terytorium eparchii wileńskiej i litewskiej na Litwie oraz autonomicznego Estońskiego Kościoła Prawosławnego w Estonii zostały włączone do nowo utworzonego Egzarchatu Łotwy i Estonii, a następnie Egzarchatu Nadbałtyckiego. Funkcjonował on do 1944^[6]. Po II wojnie światowej eparchia ryska funkcjonowała jako zwykła administratura Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. W 1960 czynnych było w niej 106 cerkwi, zaś liczbę wiernych szacowano na 44 560 osób^[1].

W 1992 Cerkwi prawosławnej na Łotwie nadana została autonomia – powstał Łotewski Kościół Prawosławny. Do 2013 eparchia ryska była jego jedyną administraturą. W wymienionym roku została z niej wyodrębniona eparchia dyneburska^[7].

Eparchia prowadzi seminarium duchowne w Rydze^[7] oraz żeński monaster Trójcy Świętej i św. Sergiusza z Radoneża w Rydze^[8].

Eparchia dzieli się na trzy dekanaty:^[9]

• ryski;
• lipawski;
• valmierski.

Biskupi ryscy

W Rosyjskim Kościele Prawosławnym

• Platon (Gorodiecki), 1850–1867
• Beniamin (Karielin), 1870–1874
• Serafin (Protopopow), 1874–1877
• Filaret (Fiłarietow), 1877–1882
• Donat (Babinski-Sokołow), 1882–1887
• Arseniusz (Briancew), 1887–1897
• Agatangel (Prieobrażenski), 1897–1910
• Jan (Smirnow), 1910–1917^[1]

W autonomicznym Łotewskim Kościele Prawosławnym

• Jan (Pommers), 1921–1934
• Augustyn (Pētersons), 1936–1949^[1] (de facto do 1944)

Ponownie w Rosyjskim Kościele Prawosławnym

• Sergiusz (Woskriesienski), 1941–1943, egzarcha Łotwy i Estonii
• Jan (Garklavs), 1943–1944
• Beniamin (Fiedczenkow), 1947–1951
• Filaret (Lebiediew), 1951–1958
• Nikon (Fomiczow), 1963–1966
• Aleksy (Konoplow), 1966
• Leonid (Polakow), 1966–1990
• Aleksander (Kudriaszow), od 1990; zwierzchnik Łotewskiego Kościoła Prawosławnego^[1]

Przypisy