Cmentarz Poległych Obrońców Westerplatte

Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego
Obiekt zabytkowy nr rej. A-1724 z 17.05.2001 i z 25.11.2008[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Adres

Przeróbka (Westerplatte)

Typ cmentarza

komunalny

Powierzchnia cmentarza

0,15 ha

Data otwarcia

1946

Zarządca

ZDiZ w Gdańsku

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego”
Ziemia54°24′25,52″N 18°40′31,57″E/54,407089 18,675436
Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego – cmentarz w Gdańsku. Symboliczne[2] miejsce spoczynku polskich żołnierzy, poległych w obronie Westerplatte podczas wojny obronnej 1939 roku. Od 1971 na cmentarzu spoczywają, sprowadzone z Włoch, szczątki majora Henryka Sucharskiego[2]. Powierzchnia cmentarza wynosi 0,15 ha.

Historia

Czołg-pomnik T-34 po przeniesieniu w pobliże dawnej placówki „Fort”, 2005

Cmentarz usytuowano na miejscu zniszczonej wskutek bombardowania 2 września 1939 wartowni nr 5, w pobliżu której Niemcy pochowali poległych Polaków[3]. Z inicjatywy dowódcy obrony Westerplatte kpt. Franciszka Dąbrowskiego w 1946 został odsłonięty nagrobek ku czci żołnierzy poległych na Westerplatte. W latach 1962–1966 trwały prace przy poszerzeniu pobliskiego Kanału Portowego, budowie nowego nabrzeża i nowym zagospodarowaniu oraz uporządkowaniu terenu Westerplatte, w tym budowie monumentalnego Pomnika Obrońców Wybrzeża. Cmentarzowi również został nadany nowy wystrój, którego głównym elementem stał się stojący bezpośrednio za mogiłą czołg-pomnik T-34 (model 1943[4]) Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, w 1945 walczący o Gdynię. W 1989, z okazji pięćdziesiątej rocznicy walk na Westerplatte, cmentarz został poddany modernizacji, a czołg przeniesiony w pobliże dawnej placówki „Fort”, skąd został trwale usunięty w 2007 (przekazany do Lubuskiego Muzeum Wojskowego w Drzonowie[5]).

 Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na Cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte.

Pochówek szczątków poległych obrońców, odnalezionych w wyniku prac archeologicznych w 2019, odbył się z udziałem władz państwowych, województwa pomorskiego oraz Gdańska 4 listopada 2022[6][7][8][9][10][11]. Pochowani to plutonowy Adolf Petzelt (dowódca Wartowni nr 5), kapral Bronisław Perucki, kapral Jan Gębura, starszy strzelec Władysław Okrasa, legionista Ignacy Zatorski, starszy legionista Zygmunt Zięba i legionista Józef Kita. Pozostali dwaj żołnierze zostali oznaczeni jako NN. Pochowano również dowódcę Wojskowej Składnicy Tranzytowej z 1939 majora Henryka Sucharskiego.

Zobacz też

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych województwa pomorskiego – Narodowy Instytut Dziedzictwa.
  2. a b l, MIIWŚ ekshumowało szczątki majora Sucharskiego – nowy cmentarz na Westerplatte w 2022 roku [online], Gdańsk – oficjalny portal miasta [dostęp 2021-03-17]  (pol.).
  3. l, Westerplatte. Archeolodzy znaleźli dziewiąty szkielet – kolejne szczątki obrońcy z września 1939 r.? [online], Gdańsk – oficjalny portal miasta [dostęp 2020-04-10]  (pol.).
  4. T-34/76 Soviet medium tank [online], Tank Encyclopedia, 30 czerwca 2014 [dostęp 2020-04-10]  (ang.).
  5. Fragment radzieckiego czołgu leży w chaszczach na Westerplatte. trojmiasto.pl, 15 lipca 2015. [dostęp 2015-07-15].
  6. Uroczystości pogrzebowe Obrońców Westerplatte [online], muzeum1939.pl, 4 listopada 2022 [dostęp 2022-11-04]  (pol.).
  7. Westerplatczycy pochowani na nowym cmentarzu. Tak przebiegały uroczystości. WIDEO i ZDJĘCIA [online], gdansk.pl, 4 listopada 2022 [dostęp 2022-11-04]  (pol.).
  8. Pożegnanie bohaterskich obrońców. Uroczystości pogrzebowe na Westerplatte [online], pomorskie.eu, 4 listopada 2022 [dostęp 2022-11-04]  (pol.).
  9. Ostatnie pożegnanie dziesięciu Bohaterskich Obrońców Westerplatte [online], gdansk.uw.gov.pl, 4 listopada 2022 [dostęp 2022-11-04]  (pol.).
  10. Polacy pożegnali Obrońców Westerplatte. Zdjęcia i film. [online], gdanskstrefa.com, 7 listopada 2022 [dostęp 2022-11-07]  (pol.).
  11. Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2021-04-28] .

Bibliografia

  • Stanisława Górnikiewicz-Kurowska: Westerplatczycy. Gdańsk: Marpress, 1999, s. 160. ISBN 83-87291-53-6.
  • Historia cmentarza w Gedanopedii

Linki zewnętrzne

  • Informacje o cmentarzu
  • p
  • d
  • e
Komunalne
Parafialne
  • św. Brata Alberta
  • św. Jana Chrzciciela
  • Najświętszego Imienia Maryi
  • św. Walentego
  • św. Wojciecha
Wojenne
Zlikwidowane
  • Cmentarze w Gdańsku