Carlos Viegas Gago Coutinho

Gago Coutinho
Carlos Viegas Gago Coutinho
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1869
Lizbona

Data i miejsce śmierci

18 lutego 1959
Lizbona

Zawód, zajęcie

lotnik, oficer marynarki portugalskiej, historyk

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Krzyż Wielki Orderu Avis (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia) Kawaler Orderu Imperium (Portugalia)
Multimedia w Wikimedia Commons

Carlos Viegas Gago Coutinho (ur. 17 lutego 1869, zm. 18 lutego 1959) – portugalski marynarz, historyk i oficer marynarki. Urodził się w Madragoa, dzielnicy Lizbony. Jego największym osiągnięciem był pierwszy przelot nad południowym Atlantykiem w 1922 r. Jego raport z przelotu wraz z innymi dotyczącymi go dokumentami został wpisany w 2010 r. do programu Pamięć Świata[1].

W służbie portugalskiej marynarki opłynął cały świat. Między innymi był krótko porucznikiem na kanonierce „Zaire” i dowodził kanonierką „Pátria” w czasie powstania Manufahi w Timorze Portugalskim w 1910 r. Na końcu swojej kariery w marynarce osiągnął stopień admirała. Jako geodeta wytyczał granice portugalskich kolonii na Timorze, w północnej Angoli. Wraz z Sacadurą Cabralem stworzył w 1910 r. sieć geodezyjną w południowej części Mozambiku na obszarze 32 tys. km², między Ponta do Ouro a Bazaruto. W 1912 roku przeszedł pieszo kontynent afrykański z Angoli do Mozambiku, pokonując łącznie 5200 km[2].

Dał się również poznać jako historyk. Napisał wiele pozycji historycznych i geograficznych, głównie o portugalskich wyprawach odkrywczych, jak na przykład O Roteiro da Viagem de Vasco da Gama lub własną wersję Luzjadów, portugalskiego eposu narodowego[2].

Trasa transatlantyckiego przelotu Coutinho i Cabrala

Od 1898 r. zaczął pisać dzieła geograficzne o portugalskich terytoriach zamorskich, podróżując w tym okresie po Afryce. Wspólnie z Sacadurą Cabralem przeleciał w 1921 r. trasę z Lizbony do Funchalu na Maderze, zanim w 1922 r. wraz ze swym partnerem stał się sławny, po tym, gdy jako pierwsi pokonali trasę z Lizbony do Rio de Janeiro[3]. Ostatnie lata życia spędził poświęcając się znowu historii Portugalii jako narodu żeglarzy. Jego eseje z tego okresu zostały zebrane w dziele Náutica dos Descobrimentos[2].

Otrzymał wiele wyróżnień za swoją twórczość i był postrzegany w Portugalii jak mesjasz sebastianizmu w czasach, kiedy po utracie imperium kolonialnego, poczucie godności narodu żeglarzy uległo znacznej deprecjacji[4]. W uznaniu jego zasług kilka okrętów portugalskiej marynarki zostało nazwanych jego imieniem. Przykładem jest „NRP Almirante Gago Coutinho” (F473), który wziął udział w rewolucji goździków[5] i zakupiony w USA używany statek badawczy NRP Almirante Gago Coutinho (A-523)[6].

  • Gago Coutinho i Sacadura Cabral na pokładzie Lusitânii, pierwszego z trzech wodnosamolotów Fairey III podczas wyprawy w 1922 roku.
    Gago Coutinho i Sacadura Cabral na pokładzie Lusitânii, pierwszego z trzech wodnosamolotów Fairey III podczas wyprawy w 1922 roku.
  • Pomnik pierwszego lotu na Maderę w Funchal
    Pomnik pierwszego lotu na Maderę w Funchal
  • Pomnik Gago Coutinho w Funchal
    Pomnik Gago Coutinho w Funchal
  • Pomnik pierwszego przelotu nad południowym Atlantykiem w Mindelo na Wyspach Zielonego Przylądka
    Pomnik pierwszego przelotu nad południowym Atlantykiem w Mindelo na Wyspach Zielonego Przylądka

Przypisy

  1. First flight across the South Atlantic Ocean in 1922. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
  2. a b c COUTINHO, Carlos Viegas Gago (Lisboa, 1869 – Lisboa, 1959). [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
  3. Summary of the First Southern Atlantic Crossing (1922) by the Portuguese Aviators Gago COUTINHO and Sacadura CABRAL on a Fairey-17 Single Engine Hydroplane. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
  4. Melancholia, tęsknota i saudade – czyli tożsamość narodowa Portugalczyków. [dostęp 2023-02-12]. (pol.).
  5. World Navies Today: Portugal. [dostęp 2023-02-12]. (ang.).
  6. NRP ALMIRANTE GAGO COUTINHO. [dostęp 2023-02-12]. (port.).
  • ISNI: 0000000066520974
  • VIAF: 54273271
  • LCCN: n85198218
  • GND: 154383147
  • BnF: 127461486
  • SUDOC: 073933783
  • SBN: UFIV177515
  • BNE: XX1201332
  • NTA: 069509859
  • Open Library: OL1681140A
  • PTBNP: 53784
  • WorldCat: lccn-n85198218