Brabantse Wal

Brabantse Wal[1]
Natura 2000-gebied in Nederland
Situering
Locatie Noord-Brabant
Dichtstbijzijnde plaats Bergen op Zoom, Roosendaal, Woensdrecht
Coördinaten 51° 26′ NB, 4° 22′ OL
Informatie
Classificatie Hogere zandgronden
Oppervlakte 17,75 (HR)
48,24 (VR)
48,74 (totaal) km²
Geldende richtlijn(en) Habitatrichtlijn en Vogelrichtlijn[2]
Opgericht 07 mei 2013[3]
Gebiedsnummer 128
Site code (Europees) NL9801055 (HR)
NL3009003 (VR)
Detailkaart
Detailkaart
Locatie van het Natura 2000-gebied
Topografische kaart van de Brabantse Wal, situatie per december 2015

De Brabantse Wal, ook wel aangeduid als Zoom, is een opvallende verhoging in het landschap in het zuidwesten van de Nederlandse provincie Noord-Brabant, op de grens met Zeeland en de Belgische provincie Antwerpen.

De Brabantse Wal ligt in de gemeenten Woensdrecht, Bergen op Zoom en Steenbergen. De oostelijke begrenzing ligt voor een deel ook in de gemeente Roosendaal. De wal is aangemerkt als aardkundig waardevol gebied en grote delen ervan zijn beschermd vanwege natuur- en cultuurhistorische waarden.

De Brabantse wal is geen stuwwal.

Steilrand

Het meest opvallend in het landschap van de Brabantse Wal is de steilrand, een abrupte overgang van de hoger gelegen zandgronden naar de lager gelegen zeekleipolders. Deze slingert van Ossendrecht langs Hoogerheide, Woensdrecht, Heimolen, Bergen op Zoom en Halsteren. De steilrand, ook wel hoge rand en zoom genoemd, is waarschijnlijk ontstaan door erosie door de rivier de Schelde en door de zee. Hij bereikt hoogten van ongeveer 20 meter boven NAP. Bergen op Zoom, Halsteren, Woensdrecht en Ossendrecht ontstonden waarschijnlijk mede doordat de ligging op de steilrand tegelijkertijd een veilige haven bood tegen overstromingen en directe toegang gaf tot de vruchtbare zeekleigronden. De middeleeuwse binnenstad van Bergen op Zoom ligt direct op de 'heuvels' van de Brabantse Wal, wat goed te zien is in de hoogteverschillen in de straten van de binnenstad, bijvoorbeeld in de Hoogstraat en de Potterstraat. Het westelijke deel van de binnenstad, de Kaai, ligt op zeekleigronden.

De hogere zandgronden zijn vooral bebouwd en met bos en hei bedekt. Het hoogste punt op de Brabantse Wal is de Hoogenberg bij Putte (+39,1 m NAP). De lager gelegen kleigronden zijn vooral in gebruik voor de landbouw. Ook liggen er kreekresten. Het laagste punt is het Steenbergsch Oudland (-1,5 m NAP).

Ten oosten van de Brabantse Wal ligt het Grenspark De Zoom-Kalmthoutse Heide. Het is een grensoverschrijdend nationaal park van ongeveer 37,5 km² met vennen, stuifzanden, heidevelden, landduinen en uitgestrekte bossen, dat deels in Noord-Brabant ligt, en deels in de Belgische provincie Antwerpen.

Zie ook

  • Bossestraat, Rijzendeweg, Dorpsstraat, Vossenweg, Nootjesberg en Tiesteberg, hellingen op de Brabantse Wal die populair zijn bij wielrenners en mountainbikers
  • De Dintelse Gorzen, een natuurgebied aan de voet van de Brabantse wal
  • Kraaijenberg en Spinolaberg, twee onderdelen van de Brabantse Wal binnen Bergen op Zoom.
  • Wandelroute De Brabantse Wal, een Nederlands streekpad (SP 17) in beheer bij Wandelnet.

Panorama

De Brabantse Wal bij Woensdrecht (Rijzendeweg), gezien vanaf de A58

Externe link

  • Website Stichting De Brabantse Wal
· · Sjabloon bewerken
Overzicht van de 168 Natura 2000-gebieden in Nederland

Aamsveen (gebiedsnummer 55) · Abdij Lilbosch & voormalig Klooster Mariahoop (151) · Abtskolk & De Putten (162) · Achter de Voort, Agelerbroek & Voltherbroek (47) · Arkemheen (56) · Bakkeveense Duinen (17) · Bargerveen (33) · Bekendelle (63) · Bemelerberg & Schiepersberg (156) · Bergvennen & Brecklenkampse Veld (46) · Biesbosch (112) · Binnenveld (voorheen Bennekomse Meent) (65) · Boddenbroek (52) · Het Bossche Broek (132) · Boetelerveld (41) · Boezems Kinderdijk (106) · Borkeld (44) · Boschhuizerbergen (144) · Botshol (83) · Brabantse Wal (128) · Broekvelden, Vettenbroek & Polder Stein (104) · Bruine Bank (168) · Brunssummerheide (155) · Bunder- en Elslooërbos (153) · Buurserzand & Haaksbergerveen (53) · Canisvlietse Kreek (125) · Coepelduynen (96) · De Bruuk (69) · Deelen (14) · De Alde Feanen (13) · De Wilck (102) · Deurnsche Peel & Mariapeel (139) · Dinkelland (49) · Doggersbank (164) · Donkse Laagten (107) · Drents-Friese Wold & Leggelderveld (27) · Drentsche Aa-gebied (25) · Drouwenerzand (26) · Duinen Ameland (5) · Duinen Den Helder-Callantsoog (84) · Duinen en Lage Land Texel (2) · Duinen Goeree & Kwade Hoek (101) · Duinen Schiermonnikoog (6) · Duinen Terschelling (4) · Duinen Vlieland (3) · Dwingelderveld (30) · Eemmeer & Gooimeer Zuidoever (77) · Eilandspolder (89) · Elperstroomgebied (28) · Engbertsdijksvenen (40) · Fochteloërveen (23) · Friese Front (166) · Gelderse Poort (67) · Geleenbeekdal (154) · Geuldal (157) · Grensmaas (152) · Grevelingen (115) · Groot Zandbrink (80) · Groote Gat (124) · Groote Peel (140) · Groote Wielen (9) · Haringvliet (109) · Holtingerveld (29) · Hollands Diep (111) · IJsselmeer (72) · Ilperveld, Varkensland, Oostzanerveld & Twiske (92) · Kampina & Oisterwijkse Vennen (133) · Kempenland-West (135) · Kennemerland-Zuid (88) · Ketelmeer & Vossemeer (75) · Klaverbank (165) · Kolland en Overlangbroek (81) · Kop van Schouwen (116) · Korenburgerveen (61) · Krammer-Volkerak (114) · Kunderberg (158) · Landgoederen Brummen (58) · Landgoederen Oldenzaal (50) · Langstraat (130) · Lauwersmeer (8) · Leekstermeergebied (19) · Leenderbos, Groote Heide & De Plateaux (136) · Lemselermaten (48) · Lepelaarplassen (79) · Leudal (147) · Liefstinghsbroek (21) · Lingegebied en Diefdijk Zuid (70) · Loevestein, Pompveld & Kornsche Boezem (71) · Lonnekermeer (51) · Leemkuilen (131) · Loonse en Drunense Duinen (131) · Maasduinen (145) · Maas bij Eijsden (167) · Manteling van Walcheren (117) · Mantingerbos (31) · Mantingerzand (32) · Markermeer & IJmeer (73) · Markiezaat (127) · Meijendel & Berkheide (97) · Moerputten (132) · Meinweg (149) · Naardermeer (94) · Nieuwkoopse Plassen & De Haeck (103) · Noorbeemden & Hoogbos (161) · Noordhollands Duinreservaat (87) · Noordzeekustzone (7) · Norgerholt (22) · Oeffelter Meent (141) · Olde Maten & Veerslootslanden (37) · Oostelijke Vechtplassen (95) · Oosterschelde (118) · Oostvaardersplassen (78) · Oude Maas (108) · Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving (10) · Oudeland van Strijen (110) · Polder Westzaan (91) · Polder Zeevang (93) · Regte Heide & Riels Laag (134) · Roerdal (150) · Rottige Meenthe & Brandemeer (18) · Sallandse Heuvelrug (42) · Sarsven en De Banen (146) · Savelsbos (160) · Schoorlse Duinen (86) · Sint-Jansberg (142) · Sint Pietersberg & Jekerdal (159) · Sneekermeergebied (12) · Solleveld & Kapittelduinen (99) · Springendal & Dal van de Mosbeek (45) · Stelkampsveld (60) · Strabrechtse Heide & Beuven (137) · Swalmdal (148) · Teeselinkven (59) · Uiterwaarden IJssel (38) · Uiterwaarden Lek (82) · Uiterwaarden Neder-Rijn (66) · Uiterwaarden Waal (68) · Uiterwaarden Zwarte Water en Vecht (36) · Ulvenhoutse Bos (129) · Van Oordt's Mersken (15) · Vecht- en Beneden-Reggegebied (39) · Veerse Meer (119) · Veluwe (57) · Veluwerandmeren (76) · Vlakte van de Raan 163) · Vlijmens Ven (132) · Vogelkreek (126) · Voordelta (113) · Voornes Duin (100) · Waddenzee (1) · Weerribben (34) · Weerter- en Budelerbergen & Ringselven (138) · Westduinpark & Wapendal (98) · Westerschelde & Saeftinghe (122) · Wieden (35) · Wierdense Veld (43) · Wijnjeterper Schar (16) · Willinks Weust (62) · Witte en Zwarte Brekken (11) · Witte Veen (54) · Witterveld (24) · Wooldse Veen (64) · Wormer- en Jisperveld & Kalverpolder (90) · Yerseke en Kapelse Moer (121) · Zeldersche Driessen (143) · Zoommeer (120) · Zouweboezem (105) · Zuidlaardermeergebied (20) · Zwanenwater & Pettemerduinen (85) · Zwarte Meer (74) · Zwin & Kievittepolder (123)

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Uitgebreide gebiedsbeschrijving Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
  2. Kaart gebied en richtlijnen van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.] Gearchiveerd op 28 mei 2022.
  3. Aanwijzingsbesluit in de Staatscourant.