1534
| 1534 | ||
| Eeuwen: | 15e eeuw · 16e eeuw · 17e eeuw | |
| Decennia: | 1520-1529 · 1530-1539 · 1540-1549 | |
| Jaren: | << · < · 1533 · 1534 · 1535 · > · >> | |
 Jaartelling in verschillende culturen | ||
| Ab urbe condita: | 2287 MMCCLXXXVII | |
| Armeense jaartelling: | 983 – 984 ԹՎ ՋՁԳ – ՋՁԴ | |
| Chinese jaartelling: | 4230 – 4231 庚巳 – 辛午 | |
| Christelijke jaartelling: | 1534 MDXXXIV | |
| Ethiopische jaartelling: | 1526 – 1527 | |
| Hebreeuwse jaartelling: | 5294 – 5295 | |
| Hindoekalenders: | ||
| - Vikram Samvat | 1589 – 1590 | |
| - Shaka Samvat | 1456 – 1457 | |
| - Kali yuga | 4635 – 4636 | |
| Iraanse jaartelling: | 912 – 913 ۹۱۲ – ۹۱۳ | |
| Islamitische jaartelling: | 940 – 941 ٩٤١ – ٩٤٠ | |
| Maçonnieke jaartelling: | 5533 – 5534 | |
 Juliaanse kalender van 1534 | ||
Het jaar 1534 is het 34e jaar in de 16e eeuw volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen
- januari
- 5 - Jan Matthijs trekt met een aantal volgelingen de stad Münster binnen en vestigt de volwassendoop (zie Anabaptistische opstand in Münster).
- februari
- 23 - Anabaptistenleider Berend Knipperdolling wordt burgemeester van Münster (zie Anabaptistische opstand in Münster).
- 28 - Frans van Waldeck, bisschop van Münster, begint de belegering van de door anabaptisten beheerste stad.
- april
- 17 - De Engelse oud-kanselier Thomas More wordt opgesloten in de Tower, omdat hij weigert mee te werken aan het onterven van Mary Tudor.
- 20 - Jacques Cartier vertrrekt uit Saint-Malo voor een ontdekkingsreis naar Newfoundland. Op deze reis ontdekt hij de Straat van Belle Isle en verkent de Saint Lawrencebaai.
- mei
- mei - Begin van de Gravenvete in Denemarken, een oorlog tussen de protestanten onder koning Christiaan III en de katholieken onder Christoffel van Oldenburg als regent voor de voormalige koning Christiaan II.
- juli
- augustus
- 16 - Ignatius van Loyola sticht in Parijs met zes medestudenten de Orde der Jezuïeten.
- 19 - Khair ad-Din (Barbarossa) landt een grote vloot bij Tunis. Sultan Muley Hassan slaat op de vlucht, en Khair ad-Din verklaart Tunis Ottomaans bezit.
- oktober
- 10 - Slag bij Svenstrup: Opstandige boeren in Jutland verslaan de edelen in de Gravenvete.
- 13 - Alessandro Farnese wordt tot paus gekozen als opvolger van de overleden Clemens VII.
- 18 - Affaire des Placards: Anti-katholieke posters worden opgehangen in Parijs en enkele andere Franse steden.
- november
- 3 november - Act of Supremacy: Koning Hendrik VIII wordt de leider van de Anglicaanse Kerk, die hiermee volledig breekt met de paus en de Rooms-Katholieke Kerk.
- 18 november - Vrede van Stockelsdorf: Einde van de oorlog tussen Denemarken en Lübeck in Holstein.
- december
- 4 - Het Osmaanse leger verovert onder leiding van sultan Suleyman I Bagdad op de Perzische Savafiden.
- 6 december - Sebastián de Benalcázar verovert en hersticht Quito.
- zonder datum
- Ulrich van Württemberg keert na 15 jaar verdreven te zijn terug in zijn hertogdom en voert de reformatie door.
- De Anglicaanse Kerk schaft het celibaat af.
- Simón de Alcazaba tracht een kolonie te stichten in Patagonië.
- De leenbeurze in Ieper is de eerste berg van barmhartigheid buiten Italië.
- Oprichting van Cambridge University Press, de oudste nog bestaande uitgeverij.
- Alonso de Herrera reist de Orinoco op tot aan de Meta.
- Pedro de Heredia reist stroomopwaarts de Sinú en Magdalena.
- Alvar Núñez Cabeza de Vaca, Andres Dorantes de Carranza, Estebanico en Alonzo del Castillo Maldonado, overlevenden van de expeditie van Panfilo de Narvaéz, beginnen hun trek terug naar Nieuw-Spanje.
- Deventer, Kampen en Zwolle besluiten tot een gezamenlijke muntslag, zie Drie Steden (muntslag).
Publicaties
- Lutherbijbel (voltooiing)
- Pietro Aretino: Ragionamento della Nanna e della Antonia
- Euricius Cordus: Botanologicon
- Thomas Elyot: The Bankette of Sapience
- François Rabelais: Gargantua
- Bernhard Rottmann: Bekentones des globens und lebens der gemein Christe zu Monster
Beeldende kunst
-
Paris Bordone: Presentatie van de ring -
Lucas Cranach de Oude: Portret van Maria van Saksen -
Moretto da Brescia: De kroning van de maagd -
Giorgio Vasari: Portret van Lorenzo de Medici
Opvolging
- Denemarken en Noorwegen - Christiaan III als opvolger van zijn vader Frederik I
- Étampes - Jean de La Barre opgevolgd door Jan IV van Brosse
- Ferrara en Modena - Alfonso I d'Este opgevolgd door zijn zoon Ercole II d'Este
- Kartli - George IX opgevolgd door diens neef Loearsab I (jaartal onzeker)
- paus (13 oktober)- Clemens VII opgevolgd door Alessandro Farnese als Paulus III
- Orde van Malta - Philippe Villiers de l'Isle Adam opgevolgd door Piero de Ponte
- Montbéliard - George I van Württemberg opgevolgd door zijn broer Ulrich van Württemberg
- Sicilië (onderkoning) - Ettore Pignatelli e Caraffa opgevolgd door Simone Ventimiglia
- Tecklenburg - Otto IX opgevolgd door zijn zoon Koenraad
- bisdom Utrecht - Willem van Enckevoirt opgevolgd door George van Egmont
- Württemberg - Ferdinand I van Oostenrijk opgevolgd door Ulrich van Württemberg
Afbeeldingen
-
Route van Jacques Cartier in 1534 -
grafmonument van Willem van Enckevoirt -
grafmonument van Dirk Martens -
Koninklijk paleis van Valladolid (voltooid 1534) -
Stadhuis van Hulst (1534) -
Sint-Sulpitiuskerk, Diest (voltooid 1534) -
Palazzo del Te, Mantua (voltooid 1534) -
Villa Trissino, Cricoli, nabij Vicenza
Geboren
- 5 februari - Giovanni de' Bardi, Florentijns componist en dichter
- 15 februari - Alexander Sauli, Italiaans prelaat
- 28 februari - Alberico I Cybo Malaspina, Italiaans edelman
- 19 maart - José de Anchieta, Spaans missionaris
- ca. 29 maart - Abel Eppens, Noord-Nederlands kroniekschrijver
- 15 juni - Hendrik I van Montmorency, Frans edelman
- 23 juni - Oda Nobunaga, Japans daimyo
- 1 juli - Frederik II, koning van Denemarken en Noorwegen (1559-1588)
- 18 juli - Zacharias Ursinus, Duits theoloog
- 29 augustus - Nicolaas Pieck, Noord-Nederlands theoloog
- 24 september - Ram Das, sikh goeroe
- 4 oktober - Willem van Schwarzburg-Frankenhausen, Duits edelman
- 2 november - Eleonora van Oostenrijk, Oostenrijks prinses
- 17 november - Karel van Anhalt, Duits edelman
- 16 december - Hans Bol, Zuid-Nederlands kunstschilder
- Dirck Barendsz., Nederlands kunstschilder
- Joachim Beuckelaer, Zuid-Nederlands kunstschilder
- Rutger VI van Boetzelaer, Noord-Nederlands edelman
- Volcher Coiter, Noord-Nederlands anatoom
- Lucas d'Heere, Zuid-Nederlands schilder en dichter
- Henry Herbert, Engels staatsman
- Antonio Martelli, Italiaans riddermonnik
- Obata Masamori, Japans samoerai
- Sai Setthathirat I, koning van Lan Xang (1550-1571)
- Elisabeth Vlamyncx, Zuid-Nederlands hekserijbeschuldigde
- Jacobus Zaffius, Nederlands geestelijke
- Lucas Janszoon Waghenaer, Nederlands cartograaf (jaartal bij benadering)
Overleden
- 24 januari - Guillaume Briçonnet (~63), Frans prelaat
- 25 januari - Magdalena van Saksen (26), echtgenote van Joachim II Hector van Brandenburg
- 5 maart - Antonio da Correggio (44), Parmezaans kunstschilder
- 19 maart - Ayşe Hafsa Sultan (44), valide sultan van het Ottomaanse Rijk
- 5 april - Jan Matthijs, Noord-Nederlands anabaptistenleider
- 28 mei - Dirk Martens (~87), Zuid-Nederlands drukker
- 19 juli - Willem van Enckevoirt (~70), Nederlands kardinaal
- ca. 9 augustus - Thomas Cajetanus (66), Italiaans theoloog
- 21 augustus - Philippe Villiers de l'Isle Adam, grootmeester van de Orde van Malta
- 25 september - Clemens VII (56), paus (1523-1534)
- 31 oktober - Alfonso I d'Este (58), hertog van Ferrara en Modena
- 7 november - Ferdinand van Guarda (27), Portugees prins
- 8 november - William Blount (~56), Engels hoveling
- 23 november - Otto Brunfels (~46), Duits theoloog
- 7 december - Janus Lascaris (~89), Byzantijns geleerde
- 13 december - Paulus van Middelburg
- Anastasia van Brandenburg (~56), Duits edelvrouw
- Jan IV van Cortenbach, Zuid-Nederlands edelman
- Alonso de Fonseca y Ulloa (~58), Spaans prelaat
- Laurens II Keldermans, Zuid-Nederlands architect
- Barbara van Polen (~56), Pools prinses, echtgenote van George van Saksen
- Marcantonio Raimondi (~54), Italiaans graveur
- Jacob ten Starte, Noord-Nederlands bestuurder
- Otto IX van Tecklenburg (~69), Duits edelman
- Dionysius Vinne, Zuid-Nederlands anabaptistisch prediker
- Wijnkijn de Worde, Duits-Engels drukker
- Jan V de Baenst, Zuid-Nederlands politicus (jaartal bij benadering)
- Antonio Pigafetta, Venetiaans zeevaarder (jaartal bij benadering)
Mediabestanden
Zie de categorie 1534 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
