1110-1119

De jaren 1110-1119 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 12e eeuw.

Belangrijke gebeurtenissen

1111 : Paus Paschalis II weigert het vergelijk van Sutri te ondertekenen en wordt door keizer Hendrik V gevangengezet. Enkele maanden later geeft hij dan toch toe.
1112 : Paus Paschalis II legt het vergelijk van Sutri naast zich neer en excommuniceert keizer Hendrik V.
1115 : Mathilde van Toscane sterft en schenkt al haar bezittingen aan de Kerkelijke Staat. Keizer Hendrik valt Rome binnen en paus Paschalis moet de stad ontvluchten.
1115 : Uit dit tumult ontstaat de Florentijnse Republiek.
1118 : Paus Paschalis sterft, paus Gelasius II wordt gekozen zonder medeweten van keizer Hendrik. Keizer Hendrik stelt prompt tegenpaus Gregorius VIII aan.
1119 : Paus Gelasius II sterft, de kardinalen kiezen Paus Calixtus II.

1118 : Keizer Alexios I Komnenos sterft, hij wordt opgevolgd door zijn zoon Johannes II Komnenos.

1110 - De Kruisvaarders veroveren Sidon.
1118 : Ontstaan van de Orde van de Tempeliers.
1119 : Slag van Ager Sanguinis. De Artukidische bei Ilghazi valt het vorstendom Antiochië binnen. In de veldslag die erop volgt, verliest Rogier van Salerno het leven.
1119 : Slag bij Hab. Boudewijn II van Jeruzalem verslaat Ilghazi.

In 1113 komt de eerste stichting van de Cisterciënzers, de La Ferté tot stand en in hetzelfde jaar treedt Bernard van Clairvaux in. De stichtingen volgen elkaar nu snel op: Pontigny (1114), Morimond en Clairvaux (1115). Van de laatstgenoemde abdij wordt Bernardus de eerste abt. Zijn invloed in de Cisterciënzerorde en daarbuiten is erg groot. Hij wordt beschouwd als de belangrijkste persoon uit de orde. Hij benadrukt de strikte naleving de Regel van Benedictus.